Θανάσης Εξαρχόπουλος: Από τη χαρακτική στη λογοτεχνία

«Το μεγάλο τραπέζι», έργο του Θανάση Εξαρχόπουλου


Ζωγράφος, χαράκτης, συγγραφέας, industrial designer και δάσκαλος, o 85χρονος Θανάσης Εξαρχόπουλος με την πολύπλευρη δραστηριότητα και το δυναμικό του έργο δίνει και σήμερα το εικαστικό του «παρών» με μια μεγάλη έκθεση η οποία φιλοξενείται από την Πέμπτη 5 Απριλίου στο Μέγαρο Εϋνάρδου του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης (Αγίου Κωνσταντίνου 20, δίπλα στο Εθνικό Θέατρο).




Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης Τηλ: 210 - 3234267 Fax: 210 - 3234 282 www.miet.gr Ωρες λειτουργίας: Τρίτη - Παρασκευή 10 π.μ.-2 μ.μ. Τετάρτη και Παρασκευή 6 - 8 μ.μ., Σάββατο 12-2 μ.μ. Η έκθεση θα παραμείνει κλειστή τη Μ. Παρασκευή και το Μ. Σάββατο
Στην έκθεση παρουσιάζονται περισσότερα από 70 έργα χαρακτικής, αντιπροσωπευτικά των εικαστικών αναζητήσεων του καλλιτέχνη, τα οποία καλύπτουν μέρος μόνο της καλλιτεχνικής δουλειάς του. Χαραγμένα τα περισσότερα σε λινόλεουμ και τυπωμένα από τον ίδιο, συνοδεύονται από έναν αριθμό έργων επεξεργασμένων και τυπωμένων ψηφιακώς. Στην έκθεση παρουσιάζεται επίσης και μεγάλος αριθμός βιβλίων με κείμενα του καλλιτέχνη αλλά και άλλων. Ολα αυτά τα βιβλία συμπληρώνονται με εικονογραφία προωθημένου εικαστικού προσανατολισμού, είναι δε τυπωμένα και βιβλιοδετημένα από τον ίδιο τον καλλιτέχνη.

Η ζωή του Θανάση Εξαρχόπουλου είναι άμεσα συνυφασμένη με το έργο του. Γεννήθηκε το 1927 στον Πύργο Ηλείας, ενώ στα χρόνια της Κατοχής υπήρξε ένα από τα πιο δραστήρια μέλη του Συλλόγου Τέχνης «Πυργιώτικος Παρνασσός». Μαθήτευσε στο Εργαστήριο Χαρακτικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας από το 1947 μέχρι το 1951. Η αποφοίτησή του συνοδεύτηκε από τις σχετικές διακρίσεις. Kατά τη διάρκεια της μαθητείας του επιδόθηκε στη χάραξη μικρής κλίμακας με την τεχνική της taille-douce. Εύγλωττο δείγμα της επίδοσής του στην τεχνική αυτή αποτελεί το χάραγμα «Κεφάλι Καμπανίας» (χάραγμα σε ατσάλι). Επιπλέον, επιδόθηκε στην αντιγραφή έργων χαρακτών της Αναγέννησης, ιδιαίτερα έργων του Αλμπρεχτ Ντύρερ.


Παράλληλα με τη χαρακτική και τη ζωγραφική -που δεν έπαψαν ποτέ να τον απασχολούν- έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το εφαρμοσμένο σχέδιο, με κύριο προσανατολισμό προς τον τομέα της διαμόρφωσης και της διακόσμησης εσωτερικών χώρων, τον σχεδιασμό επίπλων και την εκπόνηση κατασκευαστικών σχεδίων και μακετών. Αργότερα απασχολήθηκε ως επί το πλείστον στον βιομηχανικό τομέα, όπου εργάστηκε ως industrial designer. Αξιόλογα είναι και τα επιτεύγματά του σε ό,τι αφορά την αισθητική εμφάνιση βιομηχανικών προϊόντων υψηλής ποιότητας.


Ο Εξαρχόπουλος ασχολήθηκε γόνιμα και με τη λογοτεχνία. Το λογοτεχνικό του έργο παραμένει μέχρι σήμερα, στο μεγαλύτερο μέρος του, αδημοσίευτο. Εχει εκδώσει τρία βιβλία: «Μέρες και νύχτες», Αθήνα 1974, «Ποιήματα 1951-1971, σειρά Α»΄, Αθήνα 2005 και «Ποιήματα 1972-1974, σειρά Β΄», Αθήνα 2011. Από νωρίς έδειξε ενδιαφέρον και για τα ζητήματα που σχετίζονται με την τέχνη της τυπογραφίας του βιβλίου (σχεδιασμός και καλλιτεχνική επιμέλεια βιβλίων) - αλλά και γενικότερα για τις γραφικές τέχνες. Σχεδίασε, επιμελήθηκε και συχνά βιβλιοδέτησε ο ίδιος αρκετά βιβλία, επιχειρώντας τυπογραφικές διευθετήσεις σ' αυτά. Στο εργαστήριό του συνυπάρχουν δοκίμια βιβλίων (σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων εκτός εμπορίου), τα οποία είναι είτε προσωπικά του πονήματα -λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά βιβλία- είτε επιλογή από κείμενα άλλων συγγραφέων.


Το 1982 ο Εξαρχόπουλος εκλέχτηκε καθηγητής της Χαρακτικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας όπου οργάνωσε και διεύθυνε το Β΄ Εργαστήριο Χαρακτικής της Σχολής για δώδεκα ολόκληρα χρόνια ως το 1994. Το Α΄ Εργαστήριο Χαρακτικής παρέμενε ακέφαλο και ανενεργό στο διάστημα αυτό, κι έτσι το Εργαστήριό του επωμίστηκε τη διδασκαλία της Χαρακτικής εξολοκλήρου.


Κατά την περίοδο της ακαδημαϊκής του θητείας εφάρμοσε καινοτομίες που αφορούσαν τόσο την οργάνωση του Εργαστηρίου -με την αμέριστη υποστήριξη της Σχολής- όσο και τη διδασκαλία. Ετσι, ανανέωσε εντυπωσιακά τον τεχνικό εξοπλισμό του Εργαστηρίου και μεθόδευσε την εφαρμογή τεχνικών οι οποίες αναβάθμιζαν το αντικείμενο της Χαρακτικής. Η λειτουργία του Β΄ Εργαστηρίου Χαρακτικής κατά τα δώδεκα αυτά χρόνια αναθέρμανε και διεύρυνε το ενδιαφέρον των σπουδαστών της Σχολής για τη Χαρακτική και συνέβαλε στην εξέλιξη του έργου των νεότερων χαρακτών.


Το 1974, από κοινού με τη Μαριόρα Εξαρχοπούλου, αρχίζουν να γράφουν, να σχεδιάζουν και να εκδίδουν δύο σειρές βιβλίων για παιδιά, κάτω από τους λογότυπους «Ηχοεικόνες» και «Εικονογραφία». Πρόκειται για βιβλία με πρωτότυπη εικονογράφηση από τους ίδιους, που συνοδεύονται από ηχογραφημένη αφήγηση και μουσική επένδυση, αρχικά σε δίσκους βινυλίου και σήμερα σε CD.


Αυτή η πολύπλευρη δραστηριότητα δεν τον εμπόδισε να ασχολείται αδιαλείπτως με τη ζωγραφική και τη χαρακτική. Πραγματοποίησε, άλλωστε, ατομικές εκθέσεις και έλαβε μέρος σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 10 Ιουνίου 2012.