Βούτηξαν για στρείδια, έβγαλαν θησαυρό

Για θαλασσινούς μεζέδες πήγαιναν οι σφουγγαράδες και αποκάλυψαν ένα από τα σημαντικότερα ναυάγια στα ελληνικά νερά, εκείνο των Αντικυθήρων. Ο δρόμος για την κατάληξη των πολύτιμων ευρημάτων στο μουσείο ήταν στρωμένος με εκβιασμούς και χρεοκοπίες


Αρχές 1900. Κακή χρονιά για τους σφουγγαράδες της Σύμης. Δεν έχουν χρήματα για να ξεκινήσουν την ετήσια επιχείρηση προς την Αφρική από την οποία ζει το μισό νησί. Ο εφοπλιστής Φώτης Λινδιακός αποφασίζει να τους χρηματοδοτήσει με 6.000 χρυσές λίρες. Το ταξίδι αρχίζει, αλλά η κακοκαιρία τους αναγκάζει να βρουν απάγκιο στα Αντικύθηρα.

Μεγάλη Τρίτη. Οι δύτες πεινάνε και βουτούν για να πιάσουν νηστίσιμα θαλασσινά. Δεν πρόλαβε να φτάσει στα 50 μ. βάθος ο Ηλίας Λυκοπάντης - από τα μέλη του πληρώματος - όταν έκπληκτος ανέβηκε φωνάζοντας σαν τρελός: «Εκεί κάτω υπάρχουν άνθρωποι, κεφάλια, χέρια, ζώα...».

Ξαναβουτά και βγαίνει κρατώντας στο χέρι του έναν χάλκινο βραχίονα. Και φέρνει στο φως το πρώτο αντικείμενο ενός από τα σημαντικότερα και πλουσιότερα ναυάγια που έχουν ερευνηθεί, εκείνο των Αντικυθήρων. Το οποίο έκρυβε στα σπλάχνα του τόσο τον διάσημο και αινιγματικό μηχανισμό, όσο και τον κομψό χάλκινο έφηβο μαζί με εκατοντάδες ακόμη αντικείμενα.

Είναι η ιστορία όπως την περιέγραψε χθες η εγγονή του εφοπλιστή από τη Σύμη, Σεβαστή Λινδιακού και η οποία τη μετέφερε σε όσους βρέθηκαν στο αμφιθέατρο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (στο οποίο φιλοξενείται μεγάλη έκθεση-αφιέρωμα στο ναυάγιο των Αντικυθήρων) μέσω ειδικής σύνδεσης του ΟΤΕ και της Cosmote - χορηγών, μεταξύ άλλων, της έκθεσης, που θα παρέχουν και δωρεάν wi-fi.

Κι αν αυτό ήταν το γοητευτικό κομμάτι της ανακάλυψης, η ιστορία της Σεβαστής Λινδιακού είχε πολλές δραματικές εξελίξεις, γεγονότα που γνωρίζει από επιστολή που έχει αφήσει ο παππούς της.

Ο καπετάνιος επιστρέφει στο νησί και επικοινωνεί με τις κρατικές υπηρεσίες. Του ζητούν να υπογράψει συμβόλαιο ότι θα λάβει ως εύρετρα τα μισά χρήματα της αξίας των ευρημάτων. Οι έρευνες προχωρούν με τη συμμετοχή και του Βασιλικού Ναυτικού. Και οι θησαυροί έρχονται στην επιφάνεια.

Το κράτος, θαμπωμένο από τα πολύτιμα ευρήματα, φαίνεται πως θέλει να βγάλει τον εφοπλιστή από τη μέση. Υπάρχει όμως δεσμευτικό συμβόλαιο. Ο καπετάν Φώτης Λινδιακός κλειδώνεται επί τρεις ημέρες στην καμπίνα του, όσο να αναγκαστεί να το σκίσει. Την τρίτη ημέρα λυγίζει. Υποκύπτει και δέχεται να πάρει τουλάχιστον τις 6.000 χρυσές λίρες με τις οποίες είχε χρηματοδοτήσει τους συμπατριώτες του.

Η έρευνα στα νερά των Αντικυθήρων είχε κρατήσει σχεδόν έξι μήνες. Τα χρήματα που πήρε αποδείχτηκαν λίγα σε σχέση με όσα είχε δαπανήσει ο εφοπλιστής, με αποτέλεσμα - όπως αφηγήθηκε η κ. Σεβαστή Λινδιακού στα «ΝΕΑ» - να οδηγηθεί σε χρεοκοπία.

Παρά τις όποιες περιπέτειες των πρώτων ερευνητών, το πλοίο που ναυάγησε περί το 60-50 π.Χ. αποκάλυψε πολλούς από τους θησαυρούς που έκρυβε στο 300 τόνων αμπάρι του, πέρα από τον μυστηριώδη μηχανισμό: χάλκινα και κεραμικά αγγεία, κοσμήματα, νομίσματα, αγάλματα, μια κλίνη. Αντικείμενα που εκτιμάται πως επρόκειτο στην πλειονότητά τους να πωληθούν στις αγορές της Ρώμης.

Για πρώτη φορά τώρα, έναν αιώνα μετά τον εντοπισμό του ναυαγίου - «η ανέλκυση του οποίου σηματοδοτεί την πρώτη και πλέον τεκμηριωμένη ενάλια αρχαιολογική έρευνα στη χώρα μας», κατά τον διευθυντή του ΕΑΜ Νίκο Καλτσά - γίνεται ολοκληρωμένη παρουσίασή τους στην έκθεση του μεγαλύτερου μουσείου της χώρας, που έχει ντυθεί ειδικά για την παρουσίαση στο βαθύ μπλε της θάλασσας.

ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ, ΜΑΙΡΗ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ