Ο καπιταλισμός και ο αρχαίος βωμός των δώδεκα θεών

Tου Πασχου Μανδραβελη
Να συμφωνήσουμε ότι ο καπιταλισμός είναι κακό πράγμα. Να πλειοδοτήσουμε κιόλας: παρά το γεγονός ότι επί των ημερών του όλοι ζούμε περισσότερο και καλύτερα, ας υποθέσουμε ότι ο καπιταλισμός είναι ό,τι χειρότερο συνέβη στην ανθρωπότητα. Με τα αρχαία του Θησείου, όμως, τι σχέση έχει;
Ως γνωστόν, κατά τις εργασίες αναβάθμισης της γραμμής των ΗΣΑΠ στο Θησείο αποκαλύφτηκαν ίχνη ενός κτίσματος που ήταν ο αρχαίος βωμός των δώδεκα θεών. Η ανακάλυψή του και μόνο δημιούργησε τεράστιες καθυστερήσεις στην περάτωση των εργασιών, κάτι που σημαίνει πολύμηνη ταλαιπωρία του επιβατικού κοινού. Οποιος θέλει να ταξιδέψει με το τρένο από το κέντρο στον Πειραιά, ή αντίθετα, σταματά στην προηγούμενη του Θησείου στάση, παίρνει το λεωφορείο, για να ξαναπάρει το τρένο στην επόμενη στάση. Οι αρχαιολόγοι μελέτησαν τα ευρήματα, τα θεώρησαν σημαντικά και τελικά επετεύχθη ένας συμβιβασμός με την πολιτεία. Επειδή δεν υπάρχουν τα σχέδια για παράκαμψη του νέου αρχαιολογικού χώρου (η επαναχάραξη της γραμμής είναι υπόθεση τουλάχιστον μιας δεκαετίας), αλλά ούτε υπάρχουν τα λεφτά για ένα τέτοιο εγχείρημα, αποφασίστηκε να ξαναθαφτούν απείραχτα τα αρχαία και να αποκαλυφθούν όταν υπάρξουν τα σχέδια και τα λεφτά. Μέχρι τότε, οι εργαζόμενοι που χρησιμοποιούν το τρένο δεν θα χάνουν τουλάχιστον μισή ώρα καθημερινά για μετεπιβιβάσεις.
Στην απόφαση αυτή αντέδρασαν οι συμβασιούχοι αρχαιολόγοι (δουλειά τους είναι) και διάφορες οργανώσεις Δωδεκαθεϊστών. Διοργανώθηκε την περασμένη Κυριακή συγκέντρωση. Ανάμεσα στα πανό των διαδηλωτών ήταν κι ένα που έγραφε «3.000 χρόνια πολιτισμός, δεν θα τα θάψει ο καπιταλισμός». Γιατί όμως ο καπιταλισμός; Η μία απάντηση είναι ότι κάνει ρίμα με το «πολιτισμός». Αλλά την ίδια ρίμα κάνει και ο «κρατισμός». Στο κάτω κάτω της γραφής κρατικοί είναι οι ΗΣΑΠ, κρατική και η αρχαιολογική υπηρεσία που αποφάσισαν την κατάχωση. Εκτός αυτού, ο βωμός (όπως και η ευρύτερη αρχαιολογική περιοχή) ήταν καταχωμένη επί αιώνες και επί όλων των κοινωνικών συστημάτων. Επί καπιταλισμού δημιουργήθηκε το οικονομικό πλεόνασμα, ώστε διάφορες αρχαιολογικές σχολές βρήκαν τα χρήματα για να αποκαλύψουν τους θησαυρούς του παρελθόντος.
Η δεύτερη εξήγηση είναι αυτή που συμπυκνώνεται στην ελληνική παροιμία «βρήκαμε παπά, να θάψουμε πεντ’ έξι». Ο καπιταλισμός για τον μέσο Ελληνα είναι ό,τι ο διάβολος στον Μεσαίωνα. Δεν μπορεί παρά να φταίει για όλα. Ακόμη και για τη λογική απόφαση της αναβολής της αποκάλυψης ενός αρχαιολογικού μνημείου και το τέλος της ταλαιπωρίας χιλιάδων πολιτών που δεν εξυπηρετούνται από μια κεντρική αρτηρία του σιδηροδρόμου. Δηλαδή, ακόμη κι αν υπήρχαν τα χρήματα για την υπογειοποίηση της γραμμής, όπως προτείνουν κάποιοι, αυτή είναι μια διαδικασία πολυετής. Πρέπει να μελετηθεί και να σχεδιαστεί ευρύτερα. Δεν μπορεί να λειτουργήσει τυφλοπόντικας για τα 500 μέτρα του μνημείου. Πιθανώς, να χρειάζεται υπογειοποίηση όλης της γραμμής. Δεν είναι όμως πιο λογικό πρώτα να φτιαχτεί η νέα γραμμή και μετά να ξηλωθεί η παλιά; Αλλά είπαμε: και για τη λογική, ο καπιταλισμός φταίει.
ΠΗΓΗ: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ