Η «Αρχαιολογική Έρευνα της Νουβίας»

Οστά από τη Νουβία

Μεγάλο πρόγραμμα τεκμηρίωσης του ανθρωπολογικού υλικού που είχε ανασκαφεί από τάφους στην περιοχή της Κάτω Νουβίας στην Αίγυπτο στις αρχές του 20ου αι. ξεκινά το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.
Η πανεπιστημιακή ομάδα, υπό την καθοδήγηση της καθ. Rosalie David, έχει σκοπό να εντοπίσει, να ταυτοποιήσει, να μετελήσει ξανά και να επαναδημοσιεύσει υπό το πρίσμα της σύγχρονης έρευνας το υλικό από 6.000 με 7.000 σώματα που είχαν εντοπιστεί στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αι. από τον George Reisner, στην περιοχή που εκτείνεται νότια του Ασουάν και μέχρι τα σύνορα της Αιγύπτου με το Σουδάν, στα πλαίσια της «Αρχαιολογικής Έρευνας της Νουβίας» ("The Archaeological Survey of Nubia").
Η «Αρχαιολογική Έρευνα της Νουβίας» αποτελεί μέχρι και σήμερα ένα από τα πιο εντυπωσιακά αρχαιολογικά προγράμματα που έχουν ποτέ πραγματοποιηθεί. Τόσο οι ανάγκες που το δημιούργησαν όσο και οι μέθοδοι που ακολουθήθηκαν αλλά και το αποτέλεσματά του έχουν μείνει θρυλικά στην ιστορία της παγκόσμιας αρχαιολογίας. Η προοπτική ανύψωσης του μικρού φράγματος του Ασουάν, που θα μετέτρεπε την ευρύτερη περιοχή σε λίμνη μετά το 1907, επέβαλλε την ανασκαφή της περιοχής για την διάσωση όσο περισσότερων το δυνατόν αρχαιολογικών τεκμηρίων. Μέχρι τότε, λίγα ήταν γνωστά για τη σχέση θετικών επιστημών και αρχαιολογίας, καθώς οι περισσότεροι αρχαιολόγοι ήταν περισσότερο συλλέκτες αρχαιοτήτων. Ο επικεφαλής όμως του προγράμματος, ο Αμερικανός George Reisner, με την οικονομική συνδρομή και της τότε αιγυπτιακής κυβέρνησης, επικεντρώθηκε στην ανασκαφή και τη μελέτη του υλικού – ανθρωπολογικού και μη – των 20.000 τάφων που ανάσκαψε. Αρωγός του και κορυφαία μορφή της έρευνας ο πρωτοπόρος Αυστραλός ανθρωπολόγος Grafton Elliot Smith, ο οποίος το 1900 καταφθάνει στην Αίγυπτο για να αλλάξει για πάντα τα δεδομένα της αρχαιολογίας. Στα χρόνια που ακολουθούν, ο Reisner καταγράφει τον ιδιαίτερο πολιτισμό της περιοχής, με ηλικία 5000 ετών, γνωστόν σήμερα ως «Α-Group». Ο Elliot Smith από την άλλη εξετάζει και καταγράφει τα συμπεράσματά του για πάνω από 6.000 αρχαία σώματα. Την ίδια εποχή μάλιστα, ως επικεφαλής της Έδρας Ανατομίας του Πανεπιστημίου του Καΐρου διενεργεί αυτοψία σε βασιλικές μούμιες, όπου χρησιμοποιεί την πρωτοποριακή για τότε ακτινογραφία. Το 1909 όμως, και χωρίς να ολοκληρώσει την έρευνά του, φεύγει έχοντας δεχθεί την Έδρα Ανατομίας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.
Από τότε, το υλικό είναι διασκορπισμένο. Εκτός από ένα μικρό μέρος που φυλάσσεται στο Μάντσεστερ, μόνο τα αρχεία του Elliot Smith καταγράφουν το πού πήγε το τεράστιο υλικό από τη Νουβία. Έτσι, οι επιστήμονες από το Μάντσεστερ και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μ. Βρετανίας σκοπεύουν, μέσα από τις πληροφορίες αυτές, να το συγκεντρώσουν και να το τεκμηριώσουν, φέρνοντας στην επιφάνεια λεπτομέρειες που ο μεγάλος παλαιοανθρωπολόγος δεν θα μπορούσε να γνωρίζει με τα μέσα που διέθετε. Σχεδιάζεται μάλιστα σειρά εκδηλώσεων - μια έκθεση, ένα σεμινάριο και αρκετές δημοσιεύσεις - με το πέρας του προγράμματος. Μέχρι τότε, όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να παρακολουθούν την πορεία του μέσα από ειδική ιστοσελίδα.

Πηγή: Physorg,