Μια ταινία χωρίς έξοδα

ΤΗΣ ΕΥΑΝΝΑΣ ΒΕΝΑΡΔΟΥ (venardu@enet.gr)
Μπορεί κανείς να γυρίσει ταινία μόνο με 150 ευρώ; Μπορεί και παραμπορεί. Το απέδειξε ο 30χρονος Γαλλοαϊτινός Τζιν Καρενάρ, ο οποίος μάλιστα την πρόβαλε στις Κάνες και την πούλησε στο κανάλι «Arte».
Τίτλος της, «Donoma». Θα τη δούμε κι εμείς στο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου που ξεκινάει την Πέμπτη στο Γαλλικό Ινστιτούτο, το «Αττικόν» και το «Απόλλων».
Η σπονδυλωτή αυτή ταινία παρακολουθεί τρεις ιστορίες: Μια δασκάλα ερωτεύεται έναν ατίθασο μαθητή της. Μια άθεη κοπέλα ξυπνάει με πληγές στα χέρια που παραπέμπουν στη σταύρωση. Και μια φωτογράφος ενδίδει σε έναν άγνωστο στο μετρό. Πετύχαμε τον Καρενάρ στη Γαλλική Γουιάνα, όπου βρίσκεται για τις ανάγκες μιας ακόμα ταινίας. Και τον ρωτήσαμε πού ξόδεψε τα 150 ευρώ! «Αγοράσαμε το σμόκιν ενός ήρωα» απάντησε γελώντας. «Ομως τελικά ο χαρακτήρας αυτός κόπηκε!»
Γεννημένος στην Αϊτή, ο Καρενάρ μεγάλωσε στην Γαλλία, αλλά έζησε και στη Λατινική Αμερική και την Αφρική, ακολουθώντας τους γονείς του που ήταν εκπαιδευτικοί. Στα 17 του μπήκε στη Σορβόνη για να σπουδάσει φιλοσοφία, όμως: «Τα παράτησα. Νόμιζα πως θα με άφηναν να εκφράσω και κάποιες δικές μου απόψεις, αλλά το μόνο που κάνουν είναι να σε μαθαίνουν τις απόψεις των άλλων». Στα 20 του διάβασε ένα βιβλίο του Σπάικ Λι και αποφάσισε να γίνει σκηνοθέτης. Αρχισε να γυρίζει μικρού μήκους και μουσικά βίντεο. Το «Donoma» το γύρισε με ηθοποιούς που δούλεψαν τζάμπα. Ο ίδιος έκανε σενάριο, κάμερα, ήχο, μοντάζ, υποτιτλισμό. «Ηθελα απόλυτη ελευθερία».
Καλά, δεν χρειάστηκαν έστω ελάχιστα χρήματα; «Οχι. Χρησιμοποιούσαμε τη δημόσια συγκοινωνία και καθένας έφερνε το δικό του φαγητό».
Είναι πολλοί πια οι Γάλλοι που κάνουν «αντάρτικο σινεμά»; «Νομίζω πως είμαι από τις εξαιρέσεις. Η γαλλική κυβέρνηση δίνει πολλά λεφτά για ταινίες και κάποιοι περιμένουν ακόμα και τρία χρόνια στην ουρά. Ομως και οι διανομείς ποντάρουν στα κρατικά λεφτά. Δύσκολα θα ρισκάρουν επενδύοντας σε κάποιον σαν εμένα. Ευτυχώς εμείς τα καταφέραμε. Η ταινία θα παιχτεί το φθινόπωρο. Κι αυτό είναι σημαντικό. Γιατί πολλοί θα δουν ότι τελικά γίνεται...»
Ο Καρενάρ λέει ότι το χρώμα του δεν τον δυσκόλεψε: «Ενας γάλλος επαρχιώτης θα δυσκολευόταν εξίσου. Το μυστικό είναι να είσαι δικτυωμένος. Ασφαλώς είναι πιο πολλοί οι λευκοί σκηνοθέτες, αλλά αυτό είναι λογικό. Είναι η χώρα τους».
Αλλού εντοπίζει την προκατάληψη: «Οι γάλλοι παραγωγοί περιμένουν από έναν μαύρο σκηνοθέτη να τους δείξει προάστια, έγχρωμους, φασαρίες. Ομως εγώ δεν μπορώ να κάνω ταινίες με μπάτσους, ναρκωτικά και τέτοια, γιατί δεν μεγάλωσα σε τέτοιο περιβάλλον. Γι' αυτό ήταν σημαντικό να δείξω τι πραγματικά μπορώ να κάνω».
Τέσσερις ημέρες πριν από τις εκλογές του 2008 που ανέδειξαν τον Ομπάμα, πήγε στην Αμερική για να καταγράψει το κλίμα. «Παρακολούθησα τα αποτελέσματα μέσα σε μια εκκλησία στο Χάρλεμ, όπου είχε στηθεί μια οθόνη. Ο κόσμος περίμενε τραγουδώντας γκόσπελ. Οταν ανακοινώθηκε η νίκη του Ομπάμα, ούρλιαζαν κι έκλαιγαν. Το ότι εξελέγη ήταν μια νίκη της γενιάς μου, της γενιάς του Ιντερνετ. Ενας πολιτικός βέβαια είναι πάντα ένας πολιτικός, αλλά δεν έκανε κάτι που μας ντρόπιασε. Αυτός που μας ντροπιάζει είναι ο Σαρκοζί: ξοδεύοντας αφειδώς χρήματα, κυκλοφορώντας με air force, με τους πολιτικούς του να τραβιούνται με τη Δικαιοσύνη. Ξέρετε, κάποιοι βασίζουν την καμπάνια τους σε ένα θετικό μήνυμα. Αλλοι πάλι προβάλλουν ένα μήνυμα μίσους. Του στιλ "εκλέξτε με και θα τους ξεφορτωθώ". Τους μετανάστες, εννοώ. Αυτό που δεν μπορεί να καταλάβει ο κόσμος σήμερα είναι πως οι μετανάστες κάποια στιγμή ενδέχεται και να φύγουν. Και αυτοί που θα υποφέρουν περισσότερο θα είναι οι ίδιοι».
Η επόμενη ταινία του θα έχει ως θέμα τη γαλλική ταυτότητα. «Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση για το πώς προσδιορίζουμε την εθνική ταυτότητα. Αποφάσισα να γυρίσω την ταινία στο Παρίσι, στη Μασσαλία και στη Γαλλική Γουιάνα. Το θέμα είναι σύνθετο. Τι κοινό έχει αλήθεια ένας Παριζιάνος με τον κάτοικο της Γαλλικής Γουιάνας στη Νότια Αμερική; Κι όμως, θεωρείται κι αυτός Γάλλος».
Και τον ίδιο πώς τον αντιμετωπίζουν οι Γάλλοι; ως Αϊτινό ή ως Γάλλο; «Συνήθως ως Αϊτινό. Οταν όμως βλέπουν τις ταινίες μου, ως Γάλλο. Γιατί βλέπουν πως έχω ένα όραμα. Κι εγώ πίστευα πως είμαι Αϊτινός. Οταν όμως άρχισα να ταξιδεύω, συνειδητοποίησα πως ζω και σκέφτομαι σαν Γάλλος...»
Το 12ο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου (31/3-8/4) φέτος θα υποδεχθεί τις Κατρίν Ντενέβ, Ανα Μουγκλαλίς (ανάδοχο του φεστιβάλ) και Κλαούντια Καρντινάλε. Η κριτική επιτροπή θα έχει πρόεδρο τον Θ. Αγγελόπουλο, ενώ θα προβληθούν και ταινίες που αναδείχθηκαν σε σημαντικά διεθνή φεστιβάλ. Το φεστιβάλ θα ανοίξει το «Potiche» του Φρανσουά Οζόν, με πρωταγωνίστρια την Κ. Ντενέβ. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει κι ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Κλοντ Σαμπρόλ, παρουσία του Κώστα Γαβρά, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Η αυλαία θα πέσει με το φιλμ «Nicostratos-ένα ξεχωριστό καλοκαίρι», που γυρίστηκε στη Σίφνο με πρωταγωνιστή τον Εμίρ Κουστουρίτσα, παρουσία του ίδιου. Το φεστιβάλ θα μεταφερθεί και στη Θεσσαλονίκη (Ολύμπιον, 7-12/4).
ΠΗΓΗ:Enet.gr