Φέρτε πίσω τα κλεµµένα

Η επιστροφή 19 αντικειµένων από τον τάφο του Τουταγχαµόν στην Αίγυπτο ανοίγει τη συζήτηση για τον επαναπατρισµό παρανόµως εξαχθεισών αρχαιοτήτων και αρχιτεκτονικών µελών, όπως τα Γλυπτά του Παρθενώνα
Είναι γνωστός ως ο Ιντιάνα Τζόουνς της Αρχαιολογίας όµως πολλοί τον θεωρούν απλώς ∆ον Κιχώτη. Η πρόσφατη νίκη του Ζαχί Χαουάς, του ισχυρού άνδρα της αιγυπτιακής αρχαιολογίας που τα έβαλε µε το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης και κατάφερε να επαναπατρίσει 19 αντικείµενα από τον θησαυρό του Τουταγχαµόν, τάραξε το τοπίο στο θέµα της επιστροφής αρχαιοτήτων στις χώρες προέλευσής τους.
Τόσο που ακόµη και οι σύµµαχοί του φοβήθηκαν την ορµή του και έσπευσαν να ρίξουν τους τόνους της επιτυχίας του. Χαρακτηριστικό είναι ότι η ιταλική «Corriere della Sera», αν και παραδέχεται πως «η κίνηση είναι που µετράει», φροντίζει εξαρχής να τονίσει πως το Μητροπολιτικό Μουσείο δεν επιστρέφει στην Αίγυπτο πλούσια λεία αλλά 19 ευρήµατα τα περισσότερα εκ των οποίων είναι θραύσµατα.

Η αλήθεια είναι πως στην Αίγυπτο επιστρέφονται (µέσα στο 2011) 19 µικρά κοµµάτια, ορισµένα εκτων οποίων είναι εξαιρετικής τέχνης και αξίας µε µεγάλο ιστορικό ενδιαφέρον. Ανάµεσά τους ξεχωρίζουν ένα µικρό σκυλί από ορείχαλκο µε χρυσό κολάρο, το τµήµα ενός περιβραχιονίου από λάπις λάζουλι και ένα τµήµα από περιδέραιο µε παράσταση σφίγγας. Γιατί όµως η Ιταλία που πρωτοστατεί στον αγώνα πάταξης της αρχαιοκαπηλίας και του επαναπατρισµού αρχαιοτήτων µαζί µε την Ελλάδα, την Κίνα και το Περού δεν πανηγυρίζει την αιγυπτιακή νίκη; ∆ιότι ο Ζαχί Χαουάς έχει βάλει στο µάτι άγαλµα του Ραµσή ΙΙ που φυλάσσεται στο Αιγυπτιακό Μουσείο του Τορίνο!
«Έχουµε άριστες σχέσεις µε την αιγυπτιακή κυβέρνηση και µε τον Ζαχί Χαουάς, αλλά η συλλογή µας είναι νόµιµα µέρος της ιταλικής περιουσίας και δεν µπορεί να αποτελέσει αντικείµενο επαναπατρισµού», επισηµαίνει η διευθύντρια του Μουσείου Ελένη Βασιλίκα.

Κι αν κρατούν αποστάσεις οι σύµµαχοί του, µπορεί εύκολα να υποθέσει κάποιος τι συµβαίνει µε τους επίσηµους «εχθρούς» του. Κι αυτό διότιο Ζαχί Χαουάς ετοιµάζεται να εγκαινιάσει το µεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο το 2013 – το οποίο θα κοστίζει550 εκατ. δολάρια και θα στεγάσει σε 285.000 τ.µ. περισσότερα από 100.000 αντικείµενα – έχει εντείνει την καµπάνια που έχει αρχίσει εδώ και χρόνια για τον επαναπατρισµό κάπου 5.000 αρχαιοτήτων.

Πρώτα στη λίστα του Ζαχί Χαουάςβρίσκονται η Στήλη της Ροζέτας – η πέτρινη πλάκα που φέρει επιγραφή σε τρία συστήµατα γραφής (ιερογλυφικά, δηµώδη αιγυπτιακή, ελληνική) και η αποκάλυψή της οδήγησε στην αποκρυπτογράφηση των ιερογλυφικών – από το Βρετανικό Μουσείο, ενώ µε το ίδιο πάθος διεκδικεί ανάµεσα σε άλλα την πολύχρωµη προτοµή της βασίλισσας Νεφερτίτης από το Neus Museum του Βερολίνου, τον Ζωδιακό Κύκλο τηςDendera από το Λούβρο, την προτοµή του Ankhaf υπό τις οδηγίες του οποίου χτίστηκε η πυραµίδα του Χεφρήνου από του Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης.
Ακόµη και τους συµµάχους του κινδυνεύει να χάσει ο ισχυρός άνδρας της αιγυπτιακής αρχαιολογίας Ζαχί Χαουάς µε την καµπάνια επαναπατρισµού αρχαιοτήτων

Τα Γλυπτά του Παρθενώνα

Αν και ελληνικές αρχαιότητες είναι διάσπαρτες σε µουσεία και συλλογές ανά τον κόσµο η Ελλάδα επισήµως διεκδικεί µόνο τα Γλυπτά του Παρθενώνα. «Αναµφισβήτητα υπάρχουν αντικείµενα των οποίων θα µπορούσαµε να διεκδικήσουµε τον επαναπατρισµό τους, όµως υπάρχει µια ιεράρχηση και προτεραιότητά µας είναι τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Αν αρχίσουµε να διεκδικούµε κι άλλες αρχαιότητες αποδυναµώνουµε το επιχείρηµά µας», είναι η επίσηµη απάντηση του υπουργείου Πολιτισµού και Τουρισµού. «Βεβαίως εξαιρούνται περιπτώσεις όπου εντοπίζονται προϊόντα λαθρανασκαφής σε δηµοπρασίες, είτε κατάσχονται στο εξωτερικό στα χέρια αρχαιοκαπήλων».


Πρωταθλήτρια η Κίνα

Κίνα: Εκτιµάται πως πάνω από 10 εκατ. αντικείµενα έχουν κλαπεί την περίοδο 1840-1949 και περίπου 1,5 εκατ. εκθέµατα φιλοξενούνται σε 2.000 µουσεία σε 47 χώρες.
Τουρκία: Ζητάει να της επιστραφούν δύο αγάλµατα – του ∆ία και του Απόλλωνα – από τη Μικρά Ασία που βρίσκονται στο Λούβρο.
Ιράκ: Εκτιµάται πως έχουν χαθεί 400.00 - 600.000 αρχαιότητες από το λεηλατηµένο Μουσείο της Βαγδάτης, αλλά και τους αρχαιολογικούς χώρους λίγο πριν και κατά τη διάρκεια του πολέµου του 2003.


Πηγή: Τα Νέα, Μ. Αδαμοπούλου,

αρχαιολογια on line