75 ΧΡΟΝΙΑ ΧΑΡΤΙΝΟΙ ΗΡΩΕΣ

Από τη λίθινη στη σκοτεινή εποχή των υπερηρώων


Του Δημήτρη Πολιτάκη


Η κυκλοφορία ενός επιβλητικού λευκώματος αποτελεί την κορύφωση των πανηγυρικών εκδηλώσεων
για τα 75 χρόνια του εκδοτικού κολοσσού DC CΟΜΙCS, στο οποίο ξεδιπλώνεται το παράλληλο σύμπαν όπου κατοικούν υπερήρωες όπως ο Μπάτμαν και ο Σούπερμαν
Υπήρξαν εποχές που το σύμπαν των υπερηρώων της εταιρείας DC Comics έμοιαζε να έχει επισκιαστεί από εκείνο της μεγάλης ανταγωνίστριάς της Μarvel Comics (Σπάιντερ Μαν, ΧΜen, Χουλκ, Κάπτεν Αμέρικα κ.λπ.)- που είναι λιγότερο «παιδικό» και περισσότερο «κατάλληλο από 13 ετών και άνω»- με την οποία μοιράζονται γύρω στο 80% της αγοράς των κόμικς στις ΗΠΑ. Η αλήθεια είναι όμως ότι ο περισσότερος κόσμος, ειδικά όσοι δεν υπήρξαν σπασίκλες του είδους, όταν σκέπτεται σούπερ ήρωες και κόμικς, σκέπτεται κατ΄ αρχάς τον Σούπερμαν και τον Μπάτμαν, τους δύο πιο διάσημους εκπροσώπους του ρόστερ μυθικών χαρακτήρων της DC, το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων χαρακτήρες όπως η Wonder Woman, ο Green Lantern (σύντομα στις μεγάλες οθόνες του πλανήτη), ο Flash, ο Αquaman.

Η ιστορία αυτού του παράλληλου σύμπαντος αρχίζει το 1935 όταν ο Μάλκολμ Γουίλερ Νίκολσον, ιδρυτής της DC, δημοσίευσε ως εκδότης το πρώτο τεύχος του περιοδικού κόμικς «Νew Fun». Κυκλοφορία καθοριστική για τη δημιουργία ενός εκδοτικού κολοσσού που γεννήθηκε ως Νational Αllied Ρublications για να πάρει τελικά το όνομα με το οποίο έγινε ευρέως γνωστός από τα αρχικά της επιτυχημένης σειράς κόμικς Detective Comics, στην οποία έμελλε να κάνει το ντεμπούτο του ως γκεστ σταρ ο χαρακτήρας του Μπάτμαν τον Μάιο του 1939. Είχε προηγηθεί σχεδόν έναν χρόνο πριν ο Σούπερμαν, που έκανε την παρθενική εμφάνισή του τον Ιούνιο 1938 μέσα από τις σελίδες του άλλου τίτλου της εταιρείας, στο πρώτο τεύχος του περιοδικού «Αction Comics». Το συγκεκριμένο τεύχος αποτελούσε εδώ και δεκαετίες ένα από τα «ιερά δισκοπότηρα» για τους συλλέκτες σπάνιων κόμικς αλλά και τους συλλέκτες επενδυτές γενικώς- στις 22 Φεβρουαρίου της περασμένης χρονιάς ένα αντίτυπο άλλαξε χέρια σε επίσημη δημοπρασία αντί ενός εκατομμυρίου δολαρίων (όπως στις περισσότερες τέτοιες συναλλαγές αντικειμένων εξαιρετικής σπανιότητας, τα ονόματα τόσο του αγοραστή όσο και του πωλητή κρατήθηκαν μυστικά).

Το λεύκωμα
Εχει την ευκαιρία να δει κανείς πολλές τέτοιες σπάνιες κυκλοφορίες κυρίως από την πρώιμη περίοδο της DC στο επιβλητικό λεύκωμα που κυκλοφόρησε η εταιρεία Τaschen στα τέλη του 2010 με τον τίτλο «75 χρόνια DC Comics: Η τέχνη της σύγχρονης μυθοπλασίας». Ο προσδιορισμός «επιβλητικό» είναι απολύτως κυριολεκτικός σε μια έκδοση που έχει διαστάσεις γύρω στα 30 Χ 40 εκατοστά, ζυγίζει 8 κιλά, αποτελείται από 720 σελίδες και περιλαμβάνει περισσότερες από 2.000 εικόνες. Παρά το θηριώδες μέγεθος, ο επιμελητής του λευκώματος Πολ Λέβιτζ- ο οποίος κατά καιρούς έχει περάσει από όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας στην DC, από συγγραφέας έως διευθυντής για να επιστρέψει μετά τη συνταξιοδότηση στην αρχική του ιδιότητα- παραδέχεται ότι «είναι αδύνατον σε μια έκδοση να μην αδικήσεις κάποιους από τους χαρακτήρες ή τους δημιουργούς ενός αφηγηματικού σύμπαντος, το οποίο υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο έντυπων σελίδων, χιλιάδες ώρες κινουμένων σχεδίων στον κινηματογράφο και την τηλεόραση, πολλές ταινίες και αναρίθμητες μονογραφίες...».

Το λεύκωμα είναι χωρισμένο χρονολογικά σε κεφάλαια που απεικονίζουν τα εξελικτικά στάδια της ιστορίας του σύμπαντος των υπερηρώων της DC, από τη «μεγάλη έκρηξη» των μέσων της δεκαετίας του ΄30 μέχρι τις μέρες μας. «Λίθινη» εποχή (η «προϊστορική» περίοδος έως περίπου το 1938 και την άφιξη του Σούπερμαν από τον πλανήτη Κρύπτον), «χρυσή» εποχή (1938- 1956), «ασημένια» εποχή (1956- 1970), εποχή του «χαλκού» (1970- 1984) και «σκοτεινή» εποχή (από τα μέσα της δεκαετίας του ΄80 έως την αυγή της νέας χιλιετίας). Αυτή η τελευταία περίοδος σηματοδοτεί την πιο επιτυχημένη ανανέωση της DC και συγχρόνως την «ενηλικίωση» τόσο της θεματολογίας όσο και της εικονογραφίας των ιστοριών, ειδικά με την άφιξη δημιουργών όπως ο Φρανκ Μίλερ και τη βρετανική εισβολή ταλέντων όπως ο Αλαν Μουρ, ο Νιλ Γκέιμαν και ο Γκραντ Μόρισον.


Το ντοκιμαντέρ
Σχεδόν παράλληλα με το λεύκωμα της Τaschen, στα τέλη της περυσινής επετειακής χρονιάς παρουσιάστηκε ένα ντοκιμαντέρ με τον τίτλο «Secret Οrigin: Τhe Story of DC Comics», μια ρετροσπεκτίβα διάρκειας ενενήντα λεπτών με αφηγητή τον σταρ του επερχόμενου μπλοκμπάστερ «Green Lantern», Ράιαν Ρέινολντς. Η ταινία περιλαμβάνει μπόλικο αρχειακό υλικό (ακόμα και σκηνές από δημόσιο κάψιμο περιοδικών από εξαγριωμένους γονείς τη δεκαετία του ΄50 όταν στη βιομηχανία των κόμικς έπεφτε ακόμα βαριά η σκιά του κώδικα λογοκρισίας) καθώς και πολλές συνεντεύξεις επιφανών δημιουργών και στελεχών της εταιρείας όπως ο Νιλ Γκέιμαν, ο Τζιμ Λι και ο Τζέραρντ Τζόουνς. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του τελευταίου που περιγράφει τα γραφεία της DC στο κέντρο του Μανχάταν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ΄70 ως «δημιουργικά κοινόβια γεμάτα χίπηδες που τα μαλλιά τους αποδείχθηκαν πολύ πιο μακριά από τις καριέρες τους». Πάντως, παρά τον μισό και πλέον αιώνα που έχει περάσει από το καθεστώς λογοκρισίας που καταπίεζε τις πιο σκοτεινές και τολμηρές εμπνεύσεις των δημιουργών, διάστημα κατά το οποίο κατοχυρώθηκαν τόσο τα ενήλικα/πολιτικοποιημένα underground κόμικς όσο και οι σοφιστικέ graphic νουβέλες υψηλού κύρους, τα εφηβικά κόμικς με υπερήρωες της DC και της Μarvel συνεχίζουν να προκαλούν, συχνά χωρίς αφορμή, τα αντιδραστικά ένστικτα των πιο ακραίων συντηρητικών κύκλων.

Λίγες ημέρες μετά το μποϊκοτάζ που εξήγγειλε τον περασμένο μήνα το Συμβούλιο Συντηρητικών Πολιτών- που είναι ακροδεξιών - ρατσιστικών πεποιθήσεων- για την ταινία που γυρίζεται με κεντρικό ήρωα τον Θορ της Μάρβελ, επειδή έναν από τους σκανδιναβούς ημίθεους που τον πλαισιώνουν τον υποδύεται μαύρος ηθοποιός (ο Βρετανός Ιντρις Ελμπα), άλλοι συντηρητικοί φορείς διαμαρτυρήθηκαν έντονα για την παρουσία ενός μουσουλμάνου υπερήρωα στο πλευρό του Μπάτμαν. Πρόκειται για τον Νightrunner, γαλλοαλγερινό ήρωα ο οποίος έκανε την εμφάνισή του στα πρόσφατα τεύχη της έντυπης εκδοχής του Σκοτεινού Ιππότη, κατά την επίσκεψη του τελευταίου στην Πόλη του Φωτός...
info
«75 Υears of DC Comics: Τhe Αrt of Μodern Μythmaking», Εκδ.
Taschen, 720 σελίδες, τιμή: 150 ευρώ
ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ