Η Νίκη του Καλλιμάχου αποκαλύπτεται 25 αιώνες μετά

Της Γιωτας Συκκα

ΜΝΗΜΕΙΟ. Ξαφνιασμένοι ευχάριστα, αλλά και με απορία για το τι έκρυβαν τα τεράστια λευκά πανιά, οι επισκέπτες του νέου Μουσείου της Ακρόπολης χθες το μεσημέρι, είχαν την ευκαιρία να δουν τα αποκαλυπτήρια της Νίκης του Καλλιμάχου.

Το Μνημείο ξαναστήθηκε έπειτα από 25 αιώνες και τώρα προστέθηκε στα εκθέματα της αίθουσας των αρχαϊκών. Ψηλό, 4,68 μ., δεν συναρμολογήθηκε με τον κλασικό τρόπο και τις απαραίτητες συμπληρώσεις πάνω στον σκελετό από ανοξείδωτο χάλυβα στον οποίο στηρίζονται τα θραύμαστα. Ο επισκέπτης βλέπει τα κενά σημεία, εκεί όπου δεν υπήρχαν άλλα τμήματα για να ολοκληρώσουν τη μορφή του.

Το αναθηματικό αυτό μνημείο έγινε προς τιμήν του Πολέμαρχου Καλλιμάχου. Εναν από τους δέκα στρατηγούς των Αθηναίων που αποφάσισαν τη σύγκρουση της Αθήνας με την αυτοκρατορία των Περσών το 490 π.Χ. Το όνομά του έμεινε στην ιστορία, θύμισε ο Δ. Παντερμαλής, γιατί η δική του ψήφος, η ενδεκάτη, έκρινε το αδιέξοδο. Οταν ισοψήφησαν οι στρατηγοί, υποστηρίζοντας οι πέντε ότι είναι μάταιο να συγκρουστεί η Αθήνα με τους παντοδύναμους Πέρσες και οι άλλοι πέντε, συμφωνώντας με τη γνώμη του Μιλτιάδη να αγωνιστούν στον Μαραθώνα.

Ο Καλλίμαχος έπεσε γενναία στη μάχη για την ελευθερία της πατρίδας και οι Αθηναίοι τον απεικόνισαν μαζί με τον Μιλτιάδη ως πρωταγωνιστή στην περίφημη ζωγραφική παράσταση της μάχης, στην Ποικίλη Στοά.

Τον Φεβρουάριο του 1886, κοντά στο Ερέχθειο βρέθηκαν τα κομμάτια ενός αγάλματος Νίκης. Χρειάστηκαν δεκαετίες για να συνδυαστούν με τα θραύσματα ιωνικού κίονα όπου σωζόταν αποσπασματικά μια σπουδαία επιγραφή: «ανέθεκεν Αφιδναίος ταθεναίαι», «πολέμαρχος Αθεναίον», «άγγελον αθανάτων», «παισίν Αθεναίων μνημείον».

«Το συμπέρασμα ήταν προφανές. Ο Αφιδναίος πολέμαρχος ήταν ο Καλλίμαχος και το αφιέρωμα ήταν για τη θεά του Βράχου, την Αθηνά. Tο άγαλμα ήταν η Νίκη, που ως θεϊκή αγγελιαφόρος βιαζόταν να φέρει το μήνυμα για την έκβαση της μάχης».

Από παριανό μάρμαρο η Νίκη απεικονίζεται με έντονο διασκελισμό να σπεύδει προς τα δεξιά του θεατή. Μοιάζει να ανεμίζει με τον χιτώνα ανάμεσα στα σκέλη. Οι εννέα τρυπούλες στο λαιμό χρησίμευαν για τη στερέωση κοσμήματος. Τα κυματιστά μαλλιά και το χρώμα στα φτερά κάνουν τη μορφή της εντυπωσιακότερη. Στο χέρι της κρατούσε μάλλον το κηρύκειο του αγγελιαφόρου.

Ενα μικρό πρόπλασμα δεξιά του μνημείου δείχνει πώς ήταν η αρχική μορφή. Αντίγραφο αυτού του προπλάσματος δόθηκε δώρο στον υπουργό κ. Παύλο Γερουλάνο που έκανε τα αποκαλυπτήρια.

«Δεν αποκαλύπτουμε ένα μνημείο ενός ακόμη ηρωικού στρατηγού αλλά μιας δημοκρατικής διαδικασίας, μιας δημοκρατικής ψήφου που άλλαξε τον ρουν της ιστορίας», υπογράμμισε ο υπουργός θυμίζοντας τα λόγια του Μιλτιάδη όταν έπεισε τον Καλλίμαχο πολεμήσουν στον Μαραθώνα: «Ολα τώρα κρέμονται πάνω σου».
Η ΚΗΘΗΜΕΡΙΝΗ