Βίοι παράλληλοι για Ελλάδα και Αίγυπτο

ΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΞΕΝΟΙ «ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ» ΣΤΙΣ ΔΥΟ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
Του ΦΟΙΒΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ
Η Αίγυπτος και η Ελλάδα είναι δύο χώρες με πανάρχαια ιστορία, που από το έδαφός τους πέρασαν διάφοροι κατακτητές.
Αδιάψευστος μάρτυρας της ξενικής κατοχής των δύο χωρών είναι τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, όπου εκτίθενται αρχαιολογικά ευρήματα από την Ελλάδα και την Αίγυπτο, αμύθητης αξίας, που συλήθηκαν από τους ξένους.
Στο μουσείο του Λούβρου πλάι στην Αφροδίτη της Μήλου εκτίθενται αιγυπτιακές σαρκοφάγοι της εποχής των Φαραώ. Το ίδιο συμβαίνει στο Βρετανικό Μουσείο κ.ά.
Τον 6ο αιώνα προ Χριστού οι Πέρσες κατέκτησαν την Αίγυπτο, ενώ ο Μέγας Αλέξανδρος την κατέλαβε το 332 π.Χ., για ν' ακολουθήσουν τρεις αιώνες αργότερα οι Ρωμαίοι. Οι Αραβες κατέλαβαν την Αίγυπτο το 640 μ.Χ. και σταδιακά τη μεταμόρφωσαν σε επίκεντρο του αραβικού κόσμου, μέχρι που και οι ίδιοι κατακτήθηκαν από τους Τούρκους.
Σύμφωνα με τους Γάλλους, η σύγχρονη ιστορία της Αιγύπτου εγκαινιάστηκε με την εκστρατεία του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, που στο όνομα της Γαλλικής Επανάστασης έφτασε στη χώρα του Νείλου το 1798.
Ακολούθησαν οι Βρετανοί, που έθεσαν υπό την «προστασία» τους την Αίγυπτο. Εστειλαν μάλιστα και έναν βρετανό κυβερνήτη να διοικήσει την Αίγυπτο, στο τέλος του 19ου αιώνα, τον σερ Εβελιν Μπάρινγκ, που αργότερα ονομάστηκε, σύμφωνα με τα βρετανικά έθιμα, λόρδος Κρόμερ.
Ετσι άρχισε μια παράλληλη ιστορία της Αιγύπτου, της Ελλάδας και της Κύπρου υπό βρετανική άμεση ή έμμεση επιρροή.
Ο βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ επιθυμούσε η κυριαρχία της χώρας του, κατά το παρελθόν, επί της Αιγύπτου ν' αποτελέσει ένα παράδειγμα προς μίμηση, ένα θετικό προηγούμενο, για την Ελλάδα. Ετσι ο βρετανός πρωθυπουργός στις 11 Μαρτίου 1945, λίγο πριν τελειώσει ο Παγκόσμιος Πόλεμος, σημείωσε για τον υπουργό Εξωτερικών Αντονι Ιντεν:
«Ο Κρόμερ με τον απλό τίτλο του βρετανού ατζέντη υπήρξε κυρίαρχος της Αιγύπτου για πολλά χρόνια. Δεν βλέπω το λόγο γιατί ο Λίπερ (ο βρετανός πρεσβευτής στην Αθήνα) δεν πρέπει να ασκήσει τεράστια επιρροή... Ο τελικός μας έλεγχος πάνω στην ελληνική κυβέρνηση είναι η απειλή ότι θα αποσύρουμε τις δυνάμεις μας. Αυτό βεβαίως πρέπει να κάνουμε αν δεν μας ακούνε».
Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος είχε συμβάλει ώστε το μεγαλύτερο μέρος του αραβικού κόσμου -αν και η Αίγυπτος είχε προηγηθεί αρκετά χρόνια πριν- να τεθεί υπό βρετανική «προστασία».
Οι Αραβες επιθυμούσαν να ξεφύγουν από τη βρετανική κυριαρχία, γι' αυτό και ορισμένοι από τους ηγέτες τους δεν είδαν με κακό μάτι τους Γερμανούς που αντιτίθεντο στους Βρετανούς και διεκδικούσαν μερίδιο επιρροής στο χώρο της Μέσης Ανατολής.
Μια παρόμοια αιχμή κατά της βρετανικής κυριαρχίας είχε και η ιρακινή επανάσταση του 1941, υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού της χώρας Ρασίντ Αλι αλ Γκαϊλάνι, που κατεστάλη από τους Βρετανούς.
Ο ιρακινός πρωθυπουργός Αλ Γκαϊλάνι σε ιδιωτικές συζητήσεις διαβεβαίωνε τον απεσταλμένο του αιγύπτιου βασιλιά Φαρούκ, στη Βαγδάτη, ότι η κυβέρνησή του θα έκανε ό,τι ήταν δυνατόν «για να βοηθήσει τους Αιγυπτίους να πετύχουν την αποχώρηση των Βρετανών από τη χώρα τους».
Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος έδωσε τη μεγάλη ευκαιρία στους Αμερικανούς ν' αμφισβητήσουν τη βρετανική κυριαρχία στη Μέση Ανατολή, όπου γεωστρατηγικά συμπεριλαμβάνονταν η Αίγυπτος και η Ελλάδα και όπου εντοπίζονταν τα μεγαλύτερα πετρελαϊκά αποθέματα στον κόσμο.
Οι Αμερικανοί βαθμιαία κατόρθωσαν να πάρουν τον έλεγχο των πετρελαίων της Σαουδικής Αραβίας και του Μπαχρέιν, ενώ εταιρείες αγγλο-αμερικανικών συμφερόντων άρχισαν να εκμεταλλεύονται τα πετρέλαια του Ιράκ, του Κουβέιτ, της χερσονήσου του Κατάρ και τα μικρά αποθέματα της Αιγύπτου.
Αμέσως μετά τη διάσκεψη της Γιάλτας ο αμερικανός πρόεδρος Ρούζβελτ ταξίδεψε στη Μέση Ανατολή και συναντήθηκε με το συντηρητικό μονάρχη της Σαουδικής Αραβίας Ιμπν Σαούντ, που του είπε: «Μας αρέσουν οι Αγγλοι, αλλά ξέρουμε επίσης τους Αγγλους και τον τρόπο που επιμένουν να κάνουν καλό στον εαυτό τους». Η γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας δεν διέφευγε της προσοχής των Αμερικανών, καθώς είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων. Τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, όπως και η Κύπρος, αγγίζουν την Ασία, ενώ η Κρήτη και η Γαύδος βρίσκονται πολύ κοντά στην Αίγυπτο και τη Λιβύη, δηλαδή γειτνιάζουν με την Αφρική.
Οι ΗΠΑ προσδοκούσαν παλαιότερα στη βοήθεια «των Ελλήνων της διασποράς», που «έχουν μοναδική πρόσβαση και γνώση των χωρών και των λαών της Εγγύς και Μέσης Ανατολής». Δεν διέφευγε της προσοχής των Αμερικανών ότι «οι περισσότεροι από τους κεντρικούς κινηματογράφους στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια ανήκαν σε Ελληνες, έτσι που τα γαλλικά, αγγλικά ή αραβικά κινηματογραφικά έργα να έχουν ελληνικούς υπότιτλους».
Οι παλιοί δεσμοί με τη γειτονική Αίγυπτο κάνουν τους Ελληνες να παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον την πρόσφατη εξέγερση του αιγυπτιακού λαού.
Αν οι Αραβες ανατρέψουν τις απολυταρχικές ελίτ της εξουσίας, το αραβικό έθνος θα μπει για τα καλά στο προσκήνιο της Ιστορίας.

ΠΗΓΗ: Enet.gr