Μάχη των Πλαταιών Ένας τρικέφαλος όφις στους Δελφούς

Ένα εμβληματικό μνημείο, αφού θύμιζε στους Έλληνες την οριστική εκδίωξη των Περσών μετά από τη μάχη των Πλαταιών

ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ


Το μνημείο της νίκης των Ελλήνων εναντίον των Περσών στην μάχη των Πλαταιών το 479 π. Χ στήνεται και πάλι στους Δελφούς! Πρόκειται για τον τρίποδα με τους όφεις, ύψους έξι μέτρων, του οποίου μόνον η λίθινη βάση έχει απομείνει στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών ενώ ένα τμήμα του, το υποστήριγμα συγκεκριμένα, το οποίο είναι ένα χάλκινο τρικέφαλο φίδι βρίσκεται σήμερα στην Κωνσταντινούπολη. Πρόκειται για μεγάλη ιστορία δηλαδή, η οποία επανέρχεται τώρα, μετά από την απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου να στηθεί ένα αντίγραφο του μνημείου εκεί ακριβώς όπου βρισκόταν, στην ιερά οδό των Δελφών.
Ο τρίποδας θα κατασκευαστεί από ορείχαλκο και θα βασίζεται στο γύψινο αντίγραφο που είχε βγάλει στην Κωνσταντινούπολη το 1976 ο τότε έφορος Δελφών, ομ. καθηγητής Αρχαιολογίας σήμερα κ. Πέτρος Θέμελης. Την όλη ιδέα ωστόσο, η οποία περιλαμβάνει επίσης την αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου με χάραξη διαδρομών επίσκεψης, στάσεις των περιπατητών και πληροφοριακό υλικό παρουσίασε η νυν έφορος κυρία Νάνσυ Ψάλτη. Το συνολικό κόστος θα ανέλθει στις 800 χιλιάδες ευρώ και το έργο θα ενταχθεί στο ΕΣΠΑ.
Η καταστροφή του μνημείου
Στον βυζαντινό ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος φυσικά δεν διατηρείται σήμερα στην αρχική του μορφή είχε στήσει ο Μέγας Κωνσταντίνος (κατά την παράδοση) το μνημείο ως συμβολικό θεμέλιο της νέας πόλης. Και εκεί ακριβώς βρίσκεται ακόμη, στην πλατεία Σουλτάν Αχμέτ όπως λέγεται, περιφραγμένο με κάγκελα και ταλαιπωρημένο από τις καιρικές συνθήκες. Απουσιάζουν εξάλλου και τα τρία κεφάλια του φιδιού, τα οποία αποκόπηκαν από τον κορμό του περί το 1700 με αποτέλεσμα να διασώζεται σήμερα μόνον το ένα, στο Μουσείο της Κωνσταντινούπολης. Οσο για το χρυσό άνω μέρος του τρίποδα, αυτό εξαφανίσθηκε πολύ νωρίς, συγκεκριμένα έναν αιώνα μετά από την φιλοτέχνηστή του, όταν το έλιωσαν οι Φωκείς προκειμένου να κόψουν νομίσματα και να χρηματοδοτήσουν τον πόλεμό τους.
Τρικάρηνος όφις
Ενα εμβληματικό μνημείο, αφού θύμιζε στους Ελληνες την οριστική εκδίωξη των Περσών μετά από τη μάχη των Πλαταιών ήταν ο «τρικάρηνος όφις», ο οποίος σύμφωνα με τον Ηρόδοτο κατασκευάστηκε από το ένα δέκατο των λάφυρων που είχαν οι Ελληνες από τη νίκη τους, το οποίο και αφιέρωσαν στο θεό Απόλλωνα στους Δελφούς. («Συμφορήσαντες δε τα χρήματα και δεκάτην εξελόντες τω εν Δελφοίσι Θεώ, απ' ης ο τρίπους ο χρύσεος ανετέθη επί του τρικαρήνου όφιος του χαλκέου επεστεώς άγχιστα του βωμού», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ηρόδοτος).
Ο τρίποδας τοποθετήθηκε πολύ κοντά στο βωμό του ναού του Απόλλωνα και επάνω στα σώματα των όφεων που συστρέφονται _ για στην πραγματικότητα πρόκειται για τρια φίδια_ χαράχθηκαν τα ονόματα των 31 ελληνικών πόλεων που πήραν μέρος στη μάχη: Λακεδαιμονίοι, Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Θεσπιείς, Τήνιοι, Λευκάδιοι, Κύθνιοι, Σίφνιοι κ. ά. Πρόκειται για επιφραφές ωστόσο που έχουν υποστεί μεγάλη φθορά στο προτότυπο έργο που βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη.
Η πτώση των Φαιδριάδων βράχων
Φαινόμενο που επαναλαμβάνεται δυστυχώς τακτικά είναι η πτώση των Φαιδριάδων βράχων, που χαρακτηρίζονται από το κόκκινο χρώμα τους και υψώνονται πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο. Συχνές είναι οι διαμαρτυρίες μάλιστα εξ αιτίας αυτού, μόνον που πρόκειται για ζήτημα εξαιρετικά δύσκολο για να επιλυθεί. Κι αυτό, γιατί το φαινόμενο αναπύσσεται σε μεγάλη έκταση, έτσι που να μην είναι δυνατόν να τοποθετηθούν παντού βραχοπαγίδες (τα γνωστά δίχτυα). Ηδη άλλωστε έχουν συσσωρευθεί σε αυτές τόνοι βράχων, για την απομάκρυνση των οποίων έχουν αναλάβει δράση αλπινιστές στήνοντας σκαλωσιές, ύψους έως 80 μέτρων! Υπενθυμίζεται ότι εξ αιτίας της πτώσης των βράχων παραμένει κλειστός και ο χώρος της Κασταλίας Πηγής.

ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ