Ουμπ. Eκο: «Με θεωρίες συνωμοσίας έμεινε στην εξουσία ο Καβαλιέρε»
Ο ιταλός διανοούμενος μίλησε για το νέο του βιβλίο στον Guardian
Αν και τον γοητεύει η επιρροή των θεωριών συνωμοσίας στο ανθρώπινο είδος, ο Ουμπέρτο Εκο καταφέρνει να βλέπει μέσα από αυτές.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στη βρετανική εφημερίδα «Guardian», ο Ουμπέρτο Εκο, ιταλός συγγραφέας, πανεπιστημιακός, φιλόσοφος και σημειολόγος, εξήγησε με αφορμή την προώθηση του τελευταίου του βιβλίου με τίτλο «Το Κοιμητήρι της Πράγας» πώς ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι χρησιμοποίησε θεωρίες συνωμοσίας για να κρατηθεί στην εξουσία, και προειδοποιεί ότι ο Καβαλιέρε ενδέχεται να επιστρέψει στην ιταλική πολιτική σκηνή.
Το θέμα της συνωμοσίας διατρέχει σχεδόν το σύνολο του έργου του, όπως όμως εξηγεί ο Εκο αυτό που επιτρέπει στις θεωρίες συνωμοσίας να ευδοκιμούν είναι η παράνοια που τις περιβάλλει. «Υπάρχουν πολλές μικρές συνωμοσίες και οι περισσότερες αποκαλύπτονται. Ομως η παράνοια μιας παγκόσμιας συνομωσίας είναι πιο ισχυρή επειδή είναι αιώνια. Δεν μπορείς ποτέ να την ανακαλύψεις, επειδή δεν ξέρεις ποιός κρύβεται πίσω της. Πρόκειται για ψυχολογικό πειρασμό του είδους μας. Ο Καρλ Πόπερ έχει γράψει ένα ωραίο δοκίμιο πάνω σε αυτό το θέμα, στο οποίο λέει ότι όλα ξεκίνησαν με τον Ομηρο. Ο,τι συμβαίνει στην Τροία , το έχουν καταστρώσει την προηγούμενη μέρα στην κορυφή του Ολύμπου οι θεοί. Πρόκειται για έναν τρόπο να νιώθει κανείς υπεύθυνος για κάτι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι δικτατορίες χρησιμοποιούν ως όπλο την έννοια μιας παγκόσμιας συνωμοσίας. Τα πρώτα δέκα χρόνια της ζωής μου εκπαιδεύτηκα από φασίστες στο σχολείο και αυτοί υποστήριζαν την ιδέα μιας παγκόσμιας συνωμοσίας - ότι οι Αγγλοι, οι Εβραίοι και οι καπιταλιστές συνωμοτούσαν εναντίον του φτωχού ιταλικού λαού. Το ίδιο έκανε και ο Χίτλερ. Και ο Μπερλουσκόνι ξόδευε κάθε προεκλογική του εκστρατεία μιλώντας για τη διπλή συνωμοσία δικαστών και κομμουνιστών. Δεν υπάρχουν πια κομμουνιστές, ακόμη κι αν τους ψάξει κανείς με φακό δεν θα τους βρει, όμως για τον Μπερλουσκόνι ακόμη προσπαθούν να του πάρουν την εξουσία.»
Ο παγκοσμίου φήμης συγγραφέας δεν εξισώσει τον Χίτλερ με τον Μπερλουσκόνι, όμως σίγουρα δεν αποτελεί θαυμαστή του απερχόμενου ιταλού πρωθυπουργού. Ο Εκο αποτελούσε πάντοτε εξέχον μέλος της ιταλικής Αριστεράς και ασκούσε δριμεία κριτική στον Μπερλουσκόνι ήδη από την πρώτη του πρωθυπουργική θητεία στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Αν και δηλώνει ευχαριστημένος που ο Καβαλιέρε δεν βρίσκεται πια στο τιμόνι της Ιταλίας, προειδοποιεί ότι δεν πρέπει να θεωρείται ξεγραμμένος, καθώς ίσως προσπαθήσει να επιστρέψει στο προσκήνιο μετά τις ιταλικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για το 2013.
«Ο Μπερλουσκόνι είναι ιδιοφυΐα στην επικοινωνία. Διαφορετικά δεν θα είχε καταφέρει να γίνει τόσο πλούσιος. Εντόπισε τον στόχο του - μεσήλικες που βλέπουν τηλεόραση- από την αρχή. Οι νέοι άνθρωποι δεν βλέπουν τηλεόραση, απασχολούνται στο Διαδίκτυο. Τα άτομα που υποστηρίζουν τον Μπερλουσκόνι είναι 50άρες και 60άρες κυρίες και συνταξιούχοι που, σε μια χώρα με γηράσκοντα πληθυσμό, αποτελούν υπολογίσιμη εκλογική δύναμη. Συνεπώς, ακόμη και ορισμένες από τις πιο διάσημες γκάφες του μπορεί να είναι γκάφες για εμένα και για εσάς, αλλά πιθανότητα όχι για έναν 60χρονο επαρχιώτη. Το θέλγητρό του έγκειτο στη φράση 'πληρώνετε λιγότερους φόρους'. Οταν ο πρωθυπουργός λέει ότι καλά κάνεις που δεν πληρώνεις φόρους, είσαι ευχαριστημένος.»
Πώς μπόρεσε όμως μια κουλτούρα με παράδοση στη διανόηση και τις τέχνες όπως η Ιταλία να εκλέξει έναν τέτοιο γελωτοποιό; «Ο Μπερλουσκόνι έχει ταχθεί με πάθος εναντίον της διανόησης και καυχιόταν ότι είχε 20 χρόνια να διαβάσει ένα μυθιστόρημα. Φοβόταν τους διανοούμενους ως επικτική δύναμη και υπό αυτή την έννοια υπήρχε σύγκρουση μεταξύ του Μπερλουσκόνι και του κόσμου της διανόησης. Ομως η Ιταλία δεν είναι μια χώρα διανοούμενων, στο μετρό του Τόκιο, όλοι διαβάζουν. Στην Ιταλία όχι. Μην αποτιμάτε την Ιταλία μόνο από το γεγονός ότι έβγαλε έναν Ραφαήλ και έναν Μιχαήλ Αγγελο».
ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ
Αν και τον γοητεύει η επιρροή των θεωριών συνωμοσίας στο ανθρώπινο είδος, ο Ουμπέρτο Εκο καταφέρνει να βλέπει μέσα από αυτές.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στη βρετανική εφημερίδα «Guardian», ο Ουμπέρτο Εκο, ιταλός συγγραφέας, πανεπιστημιακός, φιλόσοφος και σημειολόγος, εξήγησε με αφορμή την προώθηση του τελευταίου του βιβλίου με τίτλο «Το Κοιμητήρι της Πράγας» πώς ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι χρησιμοποίησε θεωρίες συνωμοσίας για να κρατηθεί στην εξουσία, και προειδοποιεί ότι ο Καβαλιέρε ενδέχεται να επιστρέψει στην ιταλική πολιτική σκηνή.
Το θέμα της συνωμοσίας διατρέχει σχεδόν το σύνολο του έργου του, όπως όμως εξηγεί ο Εκο αυτό που επιτρέπει στις θεωρίες συνωμοσίας να ευδοκιμούν είναι η παράνοια που τις περιβάλλει. «Υπάρχουν πολλές μικρές συνωμοσίες και οι περισσότερες αποκαλύπτονται. Ομως η παράνοια μιας παγκόσμιας συνομωσίας είναι πιο ισχυρή επειδή είναι αιώνια. Δεν μπορείς ποτέ να την ανακαλύψεις, επειδή δεν ξέρεις ποιός κρύβεται πίσω της. Πρόκειται για ψυχολογικό πειρασμό του είδους μας. Ο Καρλ Πόπερ έχει γράψει ένα ωραίο δοκίμιο πάνω σε αυτό το θέμα, στο οποίο λέει ότι όλα ξεκίνησαν με τον Ομηρο. Ο,τι συμβαίνει στην Τροία , το έχουν καταστρώσει την προηγούμενη μέρα στην κορυφή του Ολύμπου οι θεοί. Πρόκειται για έναν τρόπο να νιώθει κανείς υπεύθυνος για κάτι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι δικτατορίες χρησιμοποιούν ως όπλο την έννοια μιας παγκόσμιας συνωμοσίας. Τα πρώτα δέκα χρόνια της ζωής μου εκπαιδεύτηκα από φασίστες στο σχολείο και αυτοί υποστήριζαν την ιδέα μιας παγκόσμιας συνωμοσίας - ότι οι Αγγλοι, οι Εβραίοι και οι καπιταλιστές συνωμοτούσαν εναντίον του φτωχού ιταλικού λαού. Το ίδιο έκανε και ο Χίτλερ. Και ο Μπερλουσκόνι ξόδευε κάθε προεκλογική του εκστρατεία μιλώντας για τη διπλή συνωμοσία δικαστών και κομμουνιστών. Δεν υπάρχουν πια κομμουνιστές, ακόμη κι αν τους ψάξει κανείς με φακό δεν θα τους βρει, όμως για τον Μπερλουσκόνι ακόμη προσπαθούν να του πάρουν την εξουσία.»
Ο παγκοσμίου φήμης συγγραφέας δεν εξισώσει τον Χίτλερ με τον Μπερλουσκόνι, όμως σίγουρα δεν αποτελεί θαυμαστή του απερχόμενου ιταλού πρωθυπουργού. Ο Εκο αποτελούσε πάντοτε εξέχον μέλος της ιταλικής Αριστεράς και ασκούσε δριμεία κριτική στον Μπερλουσκόνι ήδη από την πρώτη του πρωθυπουργική θητεία στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Αν και δηλώνει ευχαριστημένος που ο Καβαλιέρε δεν βρίσκεται πια στο τιμόνι της Ιταλίας, προειδοποιεί ότι δεν πρέπει να θεωρείται ξεγραμμένος, καθώς ίσως προσπαθήσει να επιστρέψει στο προσκήνιο μετά τις ιταλικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για το 2013.
«Ο Μπερλουσκόνι είναι ιδιοφυΐα στην επικοινωνία. Διαφορετικά δεν θα είχε καταφέρει να γίνει τόσο πλούσιος. Εντόπισε τον στόχο του - μεσήλικες που βλέπουν τηλεόραση- από την αρχή. Οι νέοι άνθρωποι δεν βλέπουν τηλεόραση, απασχολούνται στο Διαδίκτυο. Τα άτομα που υποστηρίζουν τον Μπερλουσκόνι είναι 50άρες και 60άρες κυρίες και συνταξιούχοι που, σε μια χώρα με γηράσκοντα πληθυσμό, αποτελούν υπολογίσιμη εκλογική δύναμη. Συνεπώς, ακόμη και ορισμένες από τις πιο διάσημες γκάφες του μπορεί να είναι γκάφες για εμένα και για εσάς, αλλά πιθανότητα όχι για έναν 60χρονο επαρχιώτη. Το θέλγητρό του έγκειτο στη φράση 'πληρώνετε λιγότερους φόρους'. Οταν ο πρωθυπουργός λέει ότι καλά κάνεις που δεν πληρώνεις φόρους, είσαι ευχαριστημένος.»
Πώς μπόρεσε όμως μια κουλτούρα με παράδοση στη διανόηση και τις τέχνες όπως η Ιταλία να εκλέξει έναν τέτοιο γελωτοποιό; «Ο Μπερλουσκόνι έχει ταχθεί με πάθος εναντίον της διανόησης και καυχιόταν ότι είχε 20 χρόνια να διαβάσει ένα μυθιστόρημα. Φοβόταν τους διανοούμενους ως επικτική δύναμη και υπό αυτή την έννοια υπήρχε σύγκρουση μεταξύ του Μπερλουσκόνι και του κόσμου της διανόησης. Ομως η Ιταλία δεν είναι μια χώρα διανοούμενων, στο μετρό του Τόκιο, όλοι διαβάζουν. Στην Ιταλία όχι. Μην αποτιμάτε την Ιταλία μόνο από το γεγονός ότι έβγαλε έναν Ραφαήλ και έναν Μιχαήλ Αγγελο».
ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου