Άνοιξε ο δρόμος για τη συντήρηση των «Αέρηδων»

Οι «Αέρηδες», το σημαντικότερο μνημείο της Ρωμαϊκής Αγοράς, θα συντηρηθούν. Το πρώτο βήμα έγινε την Τρίτη, κατά τη συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, όταν τα μέλη του γνωμοδότησαν υπέρ της μελέτης συντήρησης του Ωρολογίου του Κυρρήστου, όπως λέγεται και επίσημα το κτίριο.

Το μνημείο δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση, τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά.

Το μαρτυρούν οι ρωγμές, τα ανοίγματα στους αρμούς, οι απολαξεύσεις, οι μαύρες κρούστες, οι απώλειες χρωμάτων και επιχρισμάτων.

Γι' αυτό η μελέτη πρότεινε, μεταξύ άλλων, επεμβάσεις για τη συντήρηση των λίθινων επιφανειών και των κονιαμάτων, τα οποία έχουν υποστεί σοβαρές φθορές σε διάφορα σημεία, καθώς και τρόπους διατήρησης στοιχείων που ανήκουν σε διάφορες χρονολογικές φάσεις, όπως τα βυζαντινά χαράγματα και τα τουρκικά γραφήματα που βρίσκονται στο εσωτερικό του.

Η μελέτη της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων, όμως, δεν φτάνει για να αντιμετωπιστούν τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Αέρηδες.

Ο χρόνος και υγρασία δεν αστειεύονται. Όπως επισημάνθηκε και από μέλη του Συμβουλίου, η υγρασία είναι ένας από τους χειρότερους εχθρούς του κτιρίου. Εισχωρεί από παντού -αρμούς, παράθυρα, εισόδους- και είναι ικανή να αποσαθρώσει εντελώς τα μάρμαρα.

Γι' αυτό θα πρέπει να ολοκληρωθεί σύντομα και η μελέτη αναστήλωσης από την αρμόδια 1η Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Το κτίριο κατασκεύασε ο Έλληνας αστρονόμος Ανδρόνικος από την Κύρρο της Μακεδονίας το πρώτο μισό του 1ου αιώνα π. Χ.

Είναι ένας οκταγωνικός πύργος, ίσως ο μοναδικός στην Ελλάδα, ύψους 13,5 μ. και διαμέτρου 8 μ. Βρίσκεται πάνω σε τρεις μαρμάρινες βαθμίδες, έχει κωνική κεραμοσκεπή στέγη, ενώ αρχιτεκτονικά τη μορφή του συμπληρώνουν ένα κυλινδρικό πρόσκτισμα στη νότια πλευρά και δύο κορινθιακά πρόπυλα στα βορειοδυτικά και βορειοανατολικά.

Πάνω στη στέγη υπήρχε ένας ανεμοδείκτης σε μορφή Τρίτωνα, ο οποίος σήμερα δεν σώζεται.

Οκτώ φτερωτοί ανάγλυφοι άνεμοι με τα σύμβολά τους απεικονίζονται στο πάνω μέρος της κάθε πλευράς, ενώ κάτω από το αντίστοιχο τμήμα του γείσου είναι χαραγμένα τα ονόματά τους: Βορρέας για τον βορρά, Καικίας για τον βορειοανατολικό, Απηλιώτης για τον ανατολικό, Εύρος για τον νοτιοανατολικό, Νότος για τον νότιο, Λιψ (Λίβας) για τον νοτιοδυτικό, Ζέφυρος για τον δυτικό και Σκίρων για τον βορειοδυτικό.

Κάτω από τους ανέμους υπάρχουν χαράξεις που ήταν τα ηλιακά ρολόγια του μνημείου, ενώ εσωτερικά το κτίριο λειτουργούσε ως υδραυλικό ρολόι.

Η ιστορία του είναι περιπετειώδης. Τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους μετατράπηκε σε παλαιοχριστιανική εκκλησία ή σε βαπτιστήριο γειτονικής εκκλησίας, ενώ τον 15ο αιώνα αναφέρεται από τον Κυριακό εξ Αγκώνος ως ναός του Αιόλου.

Στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, το κτίριο ονομάστηκε τεκές του Μπραΐμη, όταν μετατράπηκε σε ισλαμικό χώρο προσευχής (τεκές) από Δερβίσηδες, οι οποίοι το χρησιμοποίησαν μέχρι το 1821, σώζοντας με την παραμονή τους το μνημείο από τους άρπαγες αρχαιοτήτων.

Επεμβάσεις συντήρησης υλοποιήθηκαν σε διάφορες περιόδους. Η πρώτη έγινε το 1863, ο Νικόλαος Μπαλάνος το συντήρησε το 1911, ο Αναστάσιος Ορλάνδος την περίοδο 1915-19, ενώ πιο πρόσφατα (το 1976 και το 2003) αποκαταστάθηκαν οι κέραμοι της στέγης, συγκρατήθηκαν θραύσματα, στεγανοποιήθηκε η στέγη και αποκαταστάθηκαν ρωγμές.
Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ