Περιβαλλοντική καταστροφή Αμαζονίου : Τίποτε δεν σταματά τις εταιρείες κολοσσούς

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων, το 1/5 της συνολικής έκτασης των δασών του Αμαζονίου έχει αποψιλωθεί. Οι πιέσεις που δέχεται το αρχέγονο δάσος είναι η παράνομη υλοτομία και η παράνομη αποψίλωσή του για τη δημιουργία γεωργικών εκτάσεων και βοσκοτόπων που εκμεταλλεύονται οι κολοσσοί της γενετικής μηχανικής. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μισές από τις εκτάσεις δάσους θυσιάστηκαν για να μετατραπούν σε καλλιέργειες μεταλλαγμένης σόγιας. Η καταστροφή του Αμαζονίου ξεκίνησε συστηματικά το 1970 και από τότε κάθε χρόνο καίγεται, κόβεται και καταστρέφεται μία έκταση από 13.000 έως και 30.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Ο ετήσιος μέσος όρος αποψίλωσης τα τελευταία 40 χρόνια είναι σαν να έχει χαθεί έκταση ίση με τη Σλοβενία ή το Κουβέιτ. Η αποψίλωση του Αμαζονίου έχει παγκόσμιες επιπτώσεις αφού ευθύνεται για το 20% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Με την ανάληψη της προεδρίας από τον Λούλα το 2008, η Βραζιλία άλλαξε δραστικά πολιτική και έθεσε ως κεντρικό στόχο τον περιορισμό της αποψίλωσης του Αμαζονίου. Σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, όμως, ο στόχος είναι ιδιαίτερα φιλόδοξος αφού προβλέπει τον περιορισμό της αποψίλωσης κατά 72% μέχρι το 2017. Και τον θεωρούν φιλόδοξο στόχο γιατί η Βραζιλία βαδίζει πάνω σε ένα αναπτυξιακό μοντέλο που εν πολλοίς έχει στηριχθεί στην καταστροφή του δάσους.

Ο Ριμπειρο Ντα Σίλβα πριν από έξι μήνες είχε προβλέψει τον θάνατό του, την άγρια δολοφονία του. Ο 52χρονος Βραζιλιάνος ακτιβιστής, μιλώντας τον περασμένο Νοέμβριο σε εκδήλωση για τον Αμαζόνιο, είχε εκφράσει τη βεβαιότητά του ότι οι συμμορίες που λυμαίνονται το αρχέγονο δάσος, τα ισχυρά καρτέλ των παράνομων υλοτόμων και μεγαλογαιοκτημόνων, θα προσπαθούσαν να του κλείσουν το στόμα.

Η ομιλία του αποδείχθηκε, δυστυχώς, προφητική… «Βρίσκομαι εδώ και σας μιλώ και σε έναν μήνα μπορεί να ακούσετε ότι εξαφανίστηκα. Είμαι αποφασισμένος, όμως, να προστατεύσω το δάσος με κάθε κόστος. Αυτός είναι ο λόγος που ανά πάσα στιγμή μπορεί να βρεθώ δολοφονημένος με μια σφαίρα στο κεφάλι… Γιατί καταγγέλλω τους υλοτόμους και τη “μαφία” που καίει το δάσος για να πουλήσει κάρβουνο. Και γι’ αυτό τον λόγο δεν πρέπει να υπάρχω. Με ρωτούν εάν φοβάμαι. Ναι, είμαι άνθρωπος και ασφαλώς φοβάμαι. Όμως ο φόβος δεν μπορεί να μου κλείσει το στόμα. Όσο έχω τη δύναμη να περπατώ, θα καταγγέλλω όλους εκείνους που καταστρέφουν το δάσος».

Ο Ντα Σίλβα και η σύζυγός του Μαρία Ντο Εσπιρίτο Σάντο δολοφονήθηκαν στις 24 Μαΐου, λίγες ώρες μετά την ψήφιση από τις αρχές της Βραζιλίας μιας νέας νομοθεσίας που, σύμφωνα με τους ακτιβιστές και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, θα προκαλούσε νέα επιδρομή από εταιρείες -κολοσσούς στο δάσος του Αμαζονίου.

Ο 52χρονος ακτιβιστής, που ήταν εργάτης – συνέλεγε καουτσούκ – περικυκλώθηκε από ενόπλους που είχαν αγοράσει το συμβόλαιο του θανάτου από τους μαφιόζους που λυμαίνονται το αρχέγονο δάσος, καθώς επέστρεφε με τη σύζυγό του στο σπίτι τους, στην πόλη Πάρα, που βρίσκεται στη ζούγκλα του Αμαζονίου στη Βόρεια Βραζιλία. Τους εκτέλεσαν και τους δύο εν ψυχρώ και, σύμφωνα με τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία, οι δολοφόνοι έκοψαν το ένα αυτί του Ντα Σίλβα για να το παραδώσουν στους εντολείς τους. Η δολοφονία του Ντα Σίλβα, αν και είχε προαναγγελθεί, δεν είχε συγκινήσει τις αρχές, οι οποίες δεν πρόσφεραν καμία αστυνομική προστασία στον δυναμικό ακτιβιστή. Είναι χαρακτηριστική η πρώτη αντίδραση της προέδρου της Βραζιλίας Ντίλμα Ρούσε, η οποία πληροφορήθηκε τη δολοφονία του 52χρονου ακτιβιστή ενώ βρισκόταν σε συνάντηση με τον Ρομπέρτο Σμεράλντι, ιδρυτή – διευθυντή της περιβαλλοντικής οργάνωσης Φίλοι της Γης (Amigos da Terra) και φίλο του Ντα ΣίλΒα… «ήταν καταδικασμένος, κάποια μέρα θα τον δολοφονούσαν».

Η δολοφονία του Ριμπειρο Ντα Σίλβα έγινε 23 χρόνια μετά τη δολοφονία του περιβαλλοντολόγου ακτιβιστή Τσίκο Μέντες, που έπεσε χτυπημένος από τις σφαίρες πληρωμένων δολοφόνων που δρούσαν για λογαριασμό μεγάλων γαιοκτημόνων. Ο 44χρονος ακτιβιστής μετά τον θάνατό του έγινε σύμβολο της εκστρατείας για την προστασία του δάσους του Αμαζονίου και η δράση του αναγνωρίστηκε από τον πρώην πρόεδρο Λούλα.

Η αναγνώριση του Μέντες, πάντως, δεν σταμάτησε τη δράση των συμμοριών που λυμαίνονται τον πλούτο του Αμαζονίου, ούτε σταμάτησε τις δολοφονίες, τις απειλές και τους εκβιασμούς. Σύμφωνα με έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα το 2008 η Επιτροπή Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βραζιλίας, ο Ντα Σίλβα ήταν ένας από τους εκατοντάδες ακτιβιστές που βρίσκονταν σε άμεσο κίνδυνο αφού είχαν συμπεριληφθεί στη λίστα θανάτου των συμμοριών. Είναι ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί στον Αμαζόνιο το ότι, σύμφωνα με στοιχεία της οργάνωσης CPT (Catholic Land Pastoral), μετά τη δολοφονία του Μέντες, περισσότεροι από 1.150 ακτιβιστές, αγρότες, δικαστές, ιερείς και εργάτες έχουν δολοφονηθεί στην προσπάθειά τους να προστατέψουν τον πλούτο του Αμαζονίου. Οι περισσότερες δολοφονίες μένουν ατιμώρητες αφού στην περιοχή του Αμαζονίου είναι μικρή η παρουσία της κυβέρνησης και οι τοπικές κυβερνήσεις εύκολα επηρεάζονται από τους πανίσχυρους κτηνοτρόφους, υλοτόμους και μεγαλοαγρότες, οι οποίοι παράνομα αποψιλώνουν τεράστιες εκτάσεις από το δάσος για να δημιουργήσουν χωράφια και βοσκοτόπους. Ενδεικτικό είναι ότι από το 1988 έχουν καταδικαστεί μόνο 80 πιστολάδες, εντοπίστηκαν μόνο 15 από εκείνους που τους προσέλαβαν και μόνο ένας εκτίει ποινή στη φυλακή.