Το βρετανικό σκάνδαλο του '80 με θύματα 130.000 παιδιά πραγματεύεται ταινία του Τζιμ Λόουτς
Παιδιά στην εξορία
Της ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ Ο κινηματογράφος πολύ συχνά «κλέβει» από την πραγματική ζωή. Εχουμε δει αμέτρητες αληθινές ιστορίες στη μεγάλη οθόνη. Ακόμη μία, για την ακρίβεια ένα βρετανικό σκάδαλο με θύματα 130.000 παιδιά, που συντάραξε την κοινή γνώμη όταν αποκαλύφθηκε τη δεκαετία του '80, σκηνοθέτησε ο Τζιμ Λόουτς, γιος του γνωστού Βρετανού σκηνοθέτη Κεν Λόουτς. Αν και ο Λόουτς, ο νεότερος, αποφεύγει να μιλάει για το διάσημο πατέρα του, θέλει-δεν θέλει δέχτηκε τις επιρροές του. Γιατί έπειτα από μια μεγάλη θητεία στην τηλεόραση, για την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία επέλεξε ένα βαθιά κοινωνικό θέμα. Μένει να δούμε αν και η δική του γραφή θα είναι το ίδιο τολμηρή, τόσο κινηματογραφικά όσο και πολιτικά.
Ο Χιούγκο Γουίβινγκ και η Εμιλι Γουάτσον πρωταγωνιστούν στην ταινία του Λόουτς τζούνιορ
Η ταινία «Πορτοκάλια στον ήλιο» (στις αίθουσες 14 Ιουλίου από την Odeon) βασίζεται στο βιβλίο «Empty cradles» («Αδειες κούνιες») μιας Αγγλίδας κοινωνικής λειτουργού, της Μάργκαρετ Χάμφρεϊς, την οποία υποδύεται η Εμιλι Γουάτσον. Το σενάριο υπογράφει η Ρόνα Μουνρό.
Η Μάργκαρετ Χάμφρεϊς στα μέσα της δεκαετίας του '80 άρχισε να ερευνά ένα πρόγραμμα που είχε εφαρμόσει η βρετανική κυβέρνηση το '50 και λεγόταν «Home children». Ανακάλυψε ότι περίπου 130.000 παιδιά είχαν εκδιωχθεί από κοινωνικά ιδρύματα της Βρετανίας και είχαν απελαθεί στην Αυστραλία, τον Καναδά και τη Νέα Ζηλανδία. Το κίνητρο αυτής της οργανωμένης απέλασης ήταν να ανακουφιστεί το κράτος από τα έξοδα. Γιατί το κόστος για κάθε παιδί σε ένα ίδρυμα της Βρετανίας ήταν πέντε λίρες την ημέρα, ενώ στις υπόλοιπες χώρες 10 σελίνια μόνο. Πολλά παιδιά στάλθηκαν στην Αυστραλία, σε μοναστήρια, όπου σε πολλές περιπτώσεις κακοποιήθηκαν. Είχαν απελαθεί χωρίς την έγκριση των γονιών τους. Ελάχιστα μόνο μεταφέρθηκαν σε ανάδοχες οικογένειες. Τα υπόλοιπα έζησαν έναν εφιάλτη που τραυμάτισε για πάντα την παιδική ψυχή τους. Οι αγώνες που έκανε η Μάργκαρετ Χάμφρεϊς είναι το θέμα της ταινίας.
Η ταινία ξεκινά αναπαράγοντας πιστά δύο γεγονότα: την επίσκεψη δύο ανθρώπων που σχετίζονταν με την υπόθεση. Μια νέα γυναίκα, η οποία είχε σταλεί στην Αυστραλία και πήγε στη Χάμφρεϊς για να τη βοηθήσει να ξαναβρεί την οικογένειά της, και άλλη μία, η οποία της ανέφερε ότι βρήκε έπειτα από χρόνια τον αδερφό της, τον Τζακ, που είχε επίσης απελαθεί.
Τον Τζακ υποδύεται ο ηθοποιός Χιούγκο Γουίβινγκ, ο οποίος γνώρισε τον πραγματικό χαρακτήρα που ενέπνευσε αυτόν της ταινίας. Μια κουβέντα μαζί του τον οδήγησε να καταλάβει και τον τίτλο της ταινίας «Πορτοκάλια στον ήλιο», αναφορά στο παραμύθι που πουλούσαν οι κοινωνικοί λειτουργοί στα παιδιά προκειμένου να τα δελεάσουν για τη δήθεν ωραία ζωή που τους περίμενε στην Αυστραλία.
«Οταν ο Τζακ ήταν παιδί», διηγείται ο Γουίβινγκ, «τον ρώτησαν αν θέλει να πάει στην Αυστραλία. Του είπαν ότι εκεί θα μπορεί να ζει σε ένα άσπρο σπίτι, να πηγαίνει με άλογο στο σχολείο και να μαζεύει πορτοκάλια από τους δρόμους για το πρωινό του. Κι ότι εκεί ο ήλιος λάμπει κάθε μέρα. Αυτή τη χρυσή υπόσχεση πούλησαν στα παιδιά. Και αμέσως τους συμπλήρωναν ότι "μάλλον πρέπει να πας γιατί η μαμά σου είναι πιθανόν νεκρή"».
Το σοκ, βέβαια, που έζησαν μετέπειτα στην ενήλικη ζωή τους ήταν επίσης τραυματικό. Κάποια στιγμή στην ταινία ο Τζακ λέει στη Χάμφρεϊς: «Οταν ήμουν παιδί, μου είπαν ότι η μητέρα μου είναι πεθαμένη. Τώρα έρχεσαι και μου λες ότι ίσως ζει. Αλλά πραγματικά δεν ξέρω πώς μπορώ να διαχειριστώ αυτή την πληροφορία».
Η έρευνα μεμονωμένων περιστατικών οδήγησε τη Μάργκαρετ Χάμφρεϊς στο να ξετυλίξει το κουβάρι χιλιάδων περιπτώσεων. Σε όλο αυτό το διάστημα δεχόταν απειλητικά τηλεφωνήματα. Δεν το έβαλε, όμως, κάτω και κατάφερε να ενώσει ξανά χιλιάδες οικογένειες.
Οι έρευνές της δημοσιεύτηκαν στον «Ομπζέρβερ» το 1987. Το επόμενο βήμα ήταν η δημιουργία ενός ιδρύματος που είχε στόχο να βοηθήσει τα παιδιά που απελάθηκαν σε άλλες χώρες να ξαναβρούν τις οικογένειές τους. Αρχικά χρηματοδοτήθηκε από το Συμβούλιο του Νότιγχαμ -που ήταν και ο εργοδότης της Χάμφρεϊς- για να καταλήξει να στηρίζεται από τη βρετανική και την αυστραλιανή κυβέρνηση, οι οποίες βρήκαν έναν τρόπο να εξιλεωθούν.
Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων το 2009 η υπόθεση ξαναβγήκε στο φως. Οι τότε πρωθυπουργοί της Αυστραλίας, Κέβιν Ρουν, αλλά και της Αγγλίας, Γκόρντον Μπράουν, επιβράβευσαν δημόσια τη Μάργκαρετ Χάμφρεϊς για τη συμβολή της στην υπόθεση.*
Της ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ Ο κινηματογράφος πολύ συχνά «κλέβει» από την πραγματική ζωή. Εχουμε δει αμέτρητες αληθινές ιστορίες στη μεγάλη οθόνη. Ακόμη μία, για την ακρίβεια ένα βρετανικό σκάδαλο με θύματα 130.000 παιδιά, που συντάραξε την κοινή γνώμη όταν αποκαλύφθηκε τη δεκαετία του '80, σκηνοθέτησε ο Τζιμ Λόουτς, γιος του γνωστού Βρετανού σκηνοθέτη Κεν Λόουτς. Αν και ο Λόουτς, ο νεότερος, αποφεύγει να μιλάει για το διάσημο πατέρα του, θέλει-δεν θέλει δέχτηκε τις επιρροές του. Γιατί έπειτα από μια μεγάλη θητεία στην τηλεόραση, για την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία επέλεξε ένα βαθιά κοινωνικό θέμα. Μένει να δούμε αν και η δική του γραφή θα είναι το ίδιο τολμηρή, τόσο κινηματογραφικά όσο και πολιτικά.
Ο Χιούγκο Γουίβινγκ και η Εμιλι Γουάτσον πρωταγωνιστούν στην ταινία του Λόουτς τζούνιορ
Η ταινία «Πορτοκάλια στον ήλιο» (στις αίθουσες 14 Ιουλίου από την Odeon) βασίζεται στο βιβλίο «Empty cradles» («Αδειες κούνιες») μιας Αγγλίδας κοινωνικής λειτουργού, της Μάργκαρετ Χάμφρεϊς, την οποία υποδύεται η Εμιλι Γουάτσον. Το σενάριο υπογράφει η Ρόνα Μουνρό.
Η Μάργκαρετ Χάμφρεϊς στα μέσα της δεκαετίας του '80 άρχισε να ερευνά ένα πρόγραμμα που είχε εφαρμόσει η βρετανική κυβέρνηση το '50 και λεγόταν «Home children». Ανακάλυψε ότι περίπου 130.000 παιδιά είχαν εκδιωχθεί από κοινωνικά ιδρύματα της Βρετανίας και είχαν απελαθεί στην Αυστραλία, τον Καναδά και τη Νέα Ζηλανδία. Το κίνητρο αυτής της οργανωμένης απέλασης ήταν να ανακουφιστεί το κράτος από τα έξοδα. Γιατί το κόστος για κάθε παιδί σε ένα ίδρυμα της Βρετανίας ήταν πέντε λίρες την ημέρα, ενώ στις υπόλοιπες χώρες 10 σελίνια μόνο. Πολλά παιδιά στάλθηκαν στην Αυστραλία, σε μοναστήρια, όπου σε πολλές περιπτώσεις κακοποιήθηκαν. Είχαν απελαθεί χωρίς την έγκριση των γονιών τους. Ελάχιστα μόνο μεταφέρθηκαν σε ανάδοχες οικογένειες. Τα υπόλοιπα έζησαν έναν εφιάλτη που τραυμάτισε για πάντα την παιδική ψυχή τους. Οι αγώνες που έκανε η Μάργκαρετ Χάμφρεϊς είναι το θέμα της ταινίας.
Η ταινία ξεκινά αναπαράγοντας πιστά δύο γεγονότα: την επίσκεψη δύο ανθρώπων που σχετίζονταν με την υπόθεση. Μια νέα γυναίκα, η οποία είχε σταλεί στην Αυστραλία και πήγε στη Χάμφρεϊς για να τη βοηθήσει να ξαναβρεί την οικογένειά της, και άλλη μία, η οποία της ανέφερε ότι βρήκε έπειτα από χρόνια τον αδερφό της, τον Τζακ, που είχε επίσης απελαθεί.
Τον Τζακ υποδύεται ο ηθοποιός Χιούγκο Γουίβινγκ, ο οποίος γνώρισε τον πραγματικό χαρακτήρα που ενέπνευσε αυτόν της ταινίας. Μια κουβέντα μαζί του τον οδήγησε να καταλάβει και τον τίτλο της ταινίας «Πορτοκάλια στον ήλιο», αναφορά στο παραμύθι που πουλούσαν οι κοινωνικοί λειτουργοί στα παιδιά προκειμένου να τα δελεάσουν για τη δήθεν ωραία ζωή που τους περίμενε στην Αυστραλία.
«Οταν ο Τζακ ήταν παιδί», διηγείται ο Γουίβινγκ, «τον ρώτησαν αν θέλει να πάει στην Αυστραλία. Του είπαν ότι εκεί θα μπορεί να ζει σε ένα άσπρο σπίτι, να πηγαίνει με άλογο στο σχολείο και να μαζεύει πορτοκάλια από τους δρόμους για το πρωινό του. Κι ότι εκεί ο ήλιος λάμπει κάθε μέρα. Αυτή τη χρυσή υπόσχεση πούλησαν στα παιδιά. Και αμέσως τους συμπλήρωναν ότι "μάλλον πρέπει να πας γιατί η μαμά σου είναι πιθανόν νεκρή"».
Το σοκ, βέβαια, που έζησαν μετέπειτα στην ενήλικη ζωή τους ήταν επίσης τραυματικό. Κάποια στιγμή στην ταινία ο Τζακ λέει στη Χάμφρεϊς: «Οταν ήμουν παιδί, μου είπαν ότι η μητέρα μου είναι πεθαμένη. Τώρα έρχεσαι και μου λες ότι ίσως ζει. Αλλά πραγματικά δεν ξέρω πώς μπορώ να διαχειριστώ αυτή την πληροφορία».
Η έρευνα μεμονωμένων περιστατικών οδήγησε τη Μάργκαρετ Χάμφρεϊς στο να ξετυλίξει το κουβάρι χιλιάδων περιπτώσεων. Σε όλο αυτό το διάστημα δεχόταν απειλητικά τηλεφωνήματα. Δεν το έβαλε, όμως, κάτω και κατάφερε να ενώσει ξανά χιλιάδες οικογένειες.
Οι έρευνές της δημοσιεύτηκαν στον «Ομπζέρβερ» το 1987. Το επόμενο βήμα ήταν η δημιουργία ενός ιδρύματος που είχε στόχο να βοηθήσει τα παιδιά που απελάθηκαν σε άλλες χώρες να ξαναβρούν τις οικογένειές τους. Αρχικά χρηματοδοτήθηκε από το Συμβούλιο του Νότιγχαμ -που ήταν και ο εργοδότης της Χάμφρεϊς- για να καταλήξει να στηρίζεται από τη βρετανική και την αυστραλιανή κυβέρνηση, οι οποίες βρήκαν έναν τρόπο να εξιλεωθούν.
Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων το 2009 η υπόθεση ξαναβγήκε στο φως. Οι τότε πρωθυπουργοί της Αυστραλίας, Κέβιν Ρουν, αλλά και της Αγγλίας, Γκόρντον Μπράουν, επιβράβευσαν δημόσια τη Μάργκαρετ Χάμφρεϊς για τη συμβολή της στην υπόθεση.*
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου