ΣΤΕΦΑΝ ΕΣΕΛ:«Ηταν απλό να βάζεις βόμβες»

Πιο δύσκολη και πιο σύνθετη θεωρεί σήμερα ο γάλλος συγγραφέας την αναγκαία αντίσταση σε όσα συμβαίνουν από την αντίσταση κατά των Ναζί. Τότε ήταν μάλλον εύκολο, λέει. Τώρα είναι τα δύσκολα...


Γεννήθηκε τις μέρες της Οκτωβριανής Επανάστασης - 20 Οκτωβρίου του 1917! - αλλά η δική του πρόσκληση για διαρκή αγώνα είναι αρκετά διαφορετική από αυτήν του Λένιν. Ο Στεφάν Εσέλ, ο γάλλος συγγραφέας που έκανε τον κόσμο να μιλάει γι' αυτόν στα 93 του χρόνια, δεν είναι καθόλου κομμουνιστής, είναι μάλλον ένας σοσιαλδημοκράτης - έγινε μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος στα 69 του! - που πρόσφατα στράφηκε ιδιαίτερα προς την οικολογία.

Το βιβλίο που δημοσίευσε πέρσι με τίτλο «Αγανακτήστε!» δεν ήταν παρά ένα κείμενο 30 σελίδων που κόστιζε 3 ευρώ. Η ανταπόκριση των αναγνωστών ήταν όμως εκπληκτική: 2,1 εκατ. αντίτυπα πουλήθηκαν μόνο στη Γαλλία, πάνω από 3 εκατ. αντίτυπα πουλήθηκαν συνολικά σε όλο τον κόσμο. Ο 94χρονος σήμερα Εσέλ, ταξιδεύει πολύ γιατί τον καλούν παντού.

Μόνο τον Σεπτέμβριο ταξίδεψε σε Ισπανία, Σλοβενία, Σκανδιναβία και Νέα Υόρκη, με χιλιάδες κόσμο να θέλει να τον δει - ένα, μάλιστα, πολύ νεανικό ακροατήριο.

Η επιτυχία του ίσως και να οφείλεται ακριβώς στο γεγονός ότι δεν κινείται στο πλαίσιο παραδοσιακών ιδεολογικών σχημάτων, λέει όμως καθαρά ότι βρισκόμαστε σε ένα μεταίχμιο όπου πρέπει να ξαναδιεκδικήσουμε δικαιώματα που κατακτήθηκαν στον 20ό αιώνα - που τον έζησε περίπου ολόκληρο - αλλά και ότι πρέπει να αγανακτήσουμε για τη συνεχή αύξηση των ανισοτήτων ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς. Τις ανισότητες αυτές τις θεωρεί το μεγαλύτερο σκάνδαλο της εποχής μας και επισημαίνει ότι δεν παρατηρείται πλέον μόνο ανάμεσα σε χώρες αλλά και ανάμεσα και σε κοινωνικές τάξεις της ίδιας χώρας.

Η καριέρα του είναι μια καριέρα διπλωμάτη που εργάστηκε κυρίως σε μεγάλους διεθνείς οργανισμούς. Συμμετείχε στη σύνταξη της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το 1948, είναι φανατικός οπαδός οργανισμών όπως ο ΟΗΕ, έχει αγωνιστεί κατά της φτώχειας και του υποσιτισμού, για τα δικαιώματα των μεταναστών και των αστέγων. Είναι με λίγα λόγια ένας αστός που προσπαθεί να προωθήσει κλασικές αξίες ανθρωπισμού, χωρίς να βάζει κομματικές ή άλλες ταμπέλες στις διεκδικήσεις του.

Στο δεύτερο βιβλίο του, που μόλις κυκλοφόρησε και έχει τον τίτλο «Αγωνιστείτε!», λέει ότι η οικολογία είναι πρωταρχική πρόκληση τον 21ο αιώνα και κάνει έκκληση για τη δημιουργία ενός διεθνούς οργανισμού για το περιβάλλον. Ως προς την ανισότητα πλούτου χρειάζεται αντίσταση, λέει, «αλλά η αντίσταση σε τέτοια αδικία είναι πολύ πιο σύνθετη από την αντίσταση εναντίον της γερμανικής κατοχής. Την εποχή εκείνη, γινόμασταν μέλη μιας αντιστασιακής ομάδας, βάζαμε βόμβα σ' ένα τρένο... Ηταν σχετικά απλό! Σήμερα απαιτείται να σκεφτόμαστε, να γράφουμε, να συμμετέχουμε δημοκρατικά στην εκλογή των κυβερνώντων. Με λίγα λόγια, η δράση έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα...». Καλεί δε τον κόσμο να συμμετέχει σε δράσεις οργανώσεων με κοινωνικό περιεχόμενο.

Ο Στεφάν Εσέλ, που έζησε δύο φορές τη φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης και επέζησε από τύχη, δεν είναι μηδενιστής. Λέει ότι η διακήρυξη του 1948 ήταν πολύ σημαντική γιατί η έκφραση «δικαιώματα του ανθρώπου» εμφανιζόταν για πρώτη φορά και ήταν επίσης «η πρώτη φορά που φανταζόμασταν τον κόσμο σαν κάτι ενιαίο». Σήμερα, προσθέτει, χρειάζεται επιπλέον νέο μοντέλο ανάπτυξης και δημιουργία παγκόσμιας οικολογικής συνείδησης. «Οι κατακτήσεις μας», καταλήγει, «είναι ασύλληπτες... Αυτά που μένουν να κατακτηθούν είναι επίσης ασύλληπτα...».
ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ