Ο ξεδιάντροπος Νταλί και η προδότρια Γκαλά

Ο εκκεντρικός µυστακοφόρος ζωγράφος που έµεινε στην Ιστορία για τα σεξουαλικά σύµβολα και τα λειωµένα ρολόγια που έβαλεστους καµβάδες του,ίσως είναι ο τελευταίος άνθρωπος που θα περίµενε να δει κάποιος ναστέκει δίπλα στην Κάρµεν και τον Φίγκαρο και τη Μαντάµ Μπατερφλάι.

Το αβάντ γκαρντ στυλ του και οι αλλόκοτες εµφανίσεις του δύσκολα θα µπορούσαν να µεταφερθούν στη σκηνή µιας όπερας.

Κι όµως ο Σαλβαντόρ Νταλίκατάφερε να ξεπεράσει τις δυσκολίες. Και είναιο ήρωας της όπερας «Εγώ, ο Νταλί» που ανέβηκε στο θέατρο της Θαρθουέλα στηΜαδρίτη. Στη σκηνή µαζί του –σε ρόλο µέτζο– η µούσα του Γκαλά, και ως τενόροι ο φίλος του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και ο πρώην σύζυγος της Γκαλά, Πολ Ελιάρ.

Η ιστορία όµως µέχρι ηόπερα να ανέβει στη σκηνή είναι εξίσου σουρεαλιστική µε τη ζωή και το έργο του ίδιου του ζωγράφου.Η ανάθεση για την όπερα έγινε το 2004 µε αφορµή την επέτειο για τον εορτασµό των 100 χρόνων από τη γέννησή του. Μόνο που το Εθνικό Ιδρυµα Θεατρικών Τεχνών και Μουσικής που θα χρηµατοδοτούσε το έργο άλλαζε κάθε τόσοδιοίκηση, µε αποτέλεσµα ουδείς να έχει χρόνο και διάθεση να ασχοληθεί µε την όπερα - φόρο τιµής στον δηµιουργό του «αστακού - τηλεφώνου».

Τελικά το πρότζεκτ ξαναζεστάθηκε όταν η σύνθεση της όπερας ανατέθηκε στον 80χρονο ισπανό συνθέτη Ξαβιέ Μπενγκερέλ. «Μου φαίνεται σαν θαύµα», έλεγε λίγοπριν από την πρεµιέρα, που πραγµατοποιήθηκε προ ηµερών. «Θεωρούσα ότι ήταν αδύνατο να πραγµατοποιηθεί τελικά αυτό το έργο».

Ο συνθέτηςάρχισε νααναζητά συγγραφέα για το λιµπρέτο. Πράγµα διόλου εύκολο όταν πρέπει σεσυγκεκριµένοχρόνο να παρουσιαστεί µια τόσο αντιφατικήπροσωπικότητα.

Στην αρχή προσέγγισε τον Ιαν Γκίµπσον, τον ιρλανδό συγγραφέα και ιστορικό γνωστό για τη δουλειά του πάνω στον Λόρκα.

Ο Γκίµπσον έχει γράψει ανάµεσα σε άλλα κι ένα βιβλίοσχετικό µετον Νταλί.Την περίοδο όµως που του ζητήθηκε ναγράψει τολιµπρέτο υποστήριζε τη διδακτορική του διατριβή σχετικάµε την τοποθεσία του άγνωστου τάφου του Λόρκα στη Γρανάδα και δεν ενδιαφερόταν να ασχοληθεί µε το ζήτηµα. Εν συνεχεία στράφηκε στον Ζεµ Σαλόµ, έναν πρώην οφθαλµολόγο που έγινε στα65 του επιτυχηµένος θεατρικός συγγραφέας στη δεκαετία του ‘90 και είχε ήδηγράψει ένα έργο για την Γκαλά, το οποίο και έχει ανέβει στη Μαδρίτη και τη Νέα Υόρκη.Ο Σαλόµ δέχεται ναγράψει το κείµενο.

Η υπόθεση ξεκινά στο Παρίσι του 1929, όπου ο Νταλί ήρθε σε επαφή µε τους σουρεαλιστές, συνεργάστηκε µε τονΛουίς Μπουνιουέλ και γνωρίζει την Γκαλά, τη µυστηριώδη Ελένα Ιβάνοβνα Ντιακόνοβα, την οποία ο Νταλί ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα. Μια γυναίκα που στην όπερα παρουσιάζεται ως εκµεταλλεύτρια, επιπόλαια και προδότρια, σύµφωνα τουλάχιστον µε την ισπανική εφηµερίδα «El Pais». Ο ίδιος ο ζωγράφος δε, εµφανίζεται ως ανώριµος, νάρκισσος και ξεδιάντροπος.

Χρονικά καλύπτεται επί σκηνής µια περίοδος 60 ετών – από την πρώτη συνάντηση Νταλί - Γκαλά στο Παρίσιέως τον θάνατό του το 1989 στο Φιγκέρες – ενώ το αποτέλεσµα µπορεί να χαρακτηριστεί υπερπαραγωγή καθώς συµµετέχουν 80 µουσικοί, ώστενα αντανακλάται ο σουρεαλισµός και η µεγαλοµανία, σύµφωνα µε τον συνθέτη.

ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ, Μ.Α