Κωνσταντινούπολη: Η ανάπλαση της ελληνικής συνοικίας

«Κάποτε το Ταρλάμπασι ήταν γεμάτο με Ελληνες. Δύσκολα έβλεπες Οθωμανό σε αυτούς τους μαχαλάδες». Τα ίχνη αυτών των μαχαλάδων, δίπλα ακριβώς από την πλατεία του Ταξίμ, στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης, θα σβήσουν για πάντα.


Στο Ταρλάμπασι το γκρέμισμα άρχισε ήδη. Με στόχο την αναβάθμιση της συνοικίας, ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα θα εξαφανιστούν και τη θέση τους θα πάρουν ξενοδοχεία, καινούργιες κατοικίες, γραφεία και εμπορικά κέντρα. Πρόκειται για ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο του Δήμου της Κωνσταντινούπολης, στο πλαίσιο του οποίου θα γκρεμιστούν 278 κτίρια, παρά τις αντιδράσεις αρχιτεκτόνων και οργανώσεων που προειδοποιούν ότι η γειτονιά θα χάσει τον χαρακτήρα της.


Για τον δήμο όμως προέχει ο εξωραϊσμός της πόλης. «Κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει εδώ. Μπορεί να είναι και καλύτερα, μπορεί να είναι και χειρότερα», λέει η κυρία Αγγελική, η οποία έζησε όλη της τη ζωή εκεί. Η ίδια είναι τυχερή. Δεν θα τη διώξουν μαζί με τους άλλους κατοίκους, επειδή μένει στην εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και την προσέχει μαζί με τον σύζυγό της από το 1999. «Μόνο τις εκκλησίες και τα τζαμιά δεν θα πειράξουν. Από τα υπόλοιπα δεν ξέρουμε τι θα μείνει και τι θα γκρεμιστεί», συμπληρώνει. Υστερα θυμάται ότι πρώτα έφτασαν οι Χιώτες και μετά το 1964 οι Ιμβριοι, όταν τους έκλεισαν τα σχολεία.

Θυμάται ακόμη και τα Σεπτεμβριανά και το πογκρόμ εναντίον των Ελλήνων της Πόλης, αν και τότε ήταν μικρό παιδί. Ο πατέρας της την έβγαλε από το σπίτι και κρατώντας μια σημαία τουρκική στο χέρι την πήγε στο σπίτι της νονάς της. Τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 άρχισαν να φεύγουν και οι Ιμβριοι για την Ελλάδα αναζητώντας καλύτερη ζωή. Τα ελληνικά σπίτια άρχισαν τότε να τα καταλαμβάνουν Κούρδοι που έρχονταν από τις επαρχίες.


Το Ταρλάμπασι τα τελευταία χρόνια είναι γνωστό ως η πιο επικίνδυνη περιοχή της Κωνσταντινούπολης. Εγκληματικότητα, παράνομη ζωή, μπαρ, πορνεία. Γι' αυτό και στην είσοδο της συνοικίας βρίσκεται χρόνια τώρα ένα αστυνομικό τμήμα - το καρακόλι όπως λένε - εξοπλισμένο ακόμη και με τεθωρακισμένο για να ελέγχει. «Τώρα είναι λίγο καλύτερα τα πράγματα. Πριν από πέντε χρόνια φοβόσουν να κατέβεις μέχρι εδώ. Εμάς που είμαστε στη γειτονιά δεν μας πειράζουν, αλλά κάθε φορά που γίνεται αναμπουμπούλα τρέχουμε στα σπίτια μας και τραβούμε και τον σύρτη. Αν προσπαθήσουν να τους διώξουν όλους αυτούς θα γίνει μακελειό», λέει η κυρία Αγγελική.


Υστερα κοιτάζει έξω για να μου δείξει ένα ωραίο παλιό ελληνικό σπίτι, ακριβώς απέναντι από την εκκλησία. «Πριν από μερικά χρόνια ήρθε στην εκκλησία ένας Ελληνας από την Αμερική και μετά τη λειτουργία κάθησε ακριβώς σε αυτή την καρέκλα που κάθομαι εγώ. Τον είδα που κοιτούσε σκεπτικός συνέχεια έξω, το σπίτι εκείνο. Τον ρώτησα γιατί κοιτάει έξω και μου είπε ,"αυτό το σπίτι ήταν δικό μου, το άφησα και έφυγα"».


Αυτές τις ημέρες οι μπουλντόζες έφτασαν στη γειτονιά, που κάποτε ήταν από τις πιο φημισμένες της Πόλης. «Είναι μια βίαιη παρέμβαση στην καρδιά της Πόλης με τη δικαιολογία του εξωραϊσμού», δηλώνει ο Γιάννης Γιγουρτζής, δάσκαλος στη Μεγάλη Σχολή του Γένους. «Το σχέδιο αυτό αγνοεί την πρόσφατη Ιστορία του τόπου. Θα χαθούν όλα τα στοιχεία που θύμιζαν τους Ρωμιούς, τα οποία ακόμη και σήμερα φαίνονται, οι ημερομηνίες και οι επιγραφές των ελληνικών σπιτιών είναι ακόμη εκεί», μας λέει.


Περπατήσαμε μέχρι την άλλη άκρη του Ταρλάμπασι, εκεί όπου άρχισαν ήδη να γκρεμίζουν τα πρώτα κτίρια. Ηταν αργά το απόγευμα. Το γκρέμισμα σταμάτησε και σειρά πήραν οι παλιατζήδες οι οποίοι περνούσαν και μάζευαν ό,τι μπορούσαν, Πόρτες, σιδερικά, καλώδια. Λεηλασία... «Την περασμένη εβδομάδα που πέρασα, αυτό το κτίριο είχε πόρτες και παράθυρα ακόμη», μου είπε ο κ. Γιγουρτζής δείχνοντάς μου ένα τριώροφο κτίριο. Τη γειτονιά την έχουν αδειάσει ολόκληρη και έδιωξαν όλους όσοι έμεναν εκεί.


Ο μόνος που έμεινε και δουλεύει ακόμη είναι ο Χασάν μπέη, ο μπαρμπέρης. «Θα μας διώξουν κι εμάς όπου να 'ναι. Αυτή την βδομάδα, την άλλη, δεν ξέρουμε», μου λέει. Είναι εκεί από το 1969. Στο Ταρλάμπασι πέρασε τα παιδικά του χρόνια και τώρα δεν ξέρει πώς θα τα καταφέρει να πάει αλλού. «Λένε ότι θα ανακαινίσουν τη γειτονιά. Βγείτε έξω να δείτε. Ανακαινίζουν ή γκρεμίζουν;».

ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ,Αννα Ανδρέου