ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ ΤΗΣ ΤΣΑΓΚΑΡΗ

Του ΝΙΝΟΥ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗ
Εκπλήξεις, απογοητεύσεις, αλλά και ικανοποιήσεις το περασμένο Σαββατόβραδο στις φετινές βραβεύσεις της 67ης κινηματογραφικής Μόστρας, που συνέπεσε με την 9η μαύρη επέτειο της τρομοκρατικής επίθεσης της 11/9 στους Δίδυμους Πύργους.
Με τον ελληνικό κινηματογράφο να κερδίζει το βραβείο ερμηνείας, Κύπελλο Βόλπι, που απονεμήθηκε στην Αριάν Λαμπέντ για τον ρόλο της στην ταινία «Attenberg» της Αθηνάς Ραχήλ-Τσαγκάρη. Ενώ το Χρυσό Λιοντάρι καλύτερης ταινίας απένειμε στην πρώην αρραβωνιαστικιά του, Σοφία Κόπολα, για την ταινία της «Κάπου» («Somewhere») ο Κουέντιν Ταραντίνο. Ταυτόχρονα βράβευσε με το Ειδικό Λιοντάρι για το σύνολο του έργου του και τον θρυλικό σκηνοθέτη Μόντι Χέλμαν, που εκπροσωπήθηκε στο πρόγραμμα της Μόστρας με την ταινία του «Ο δρόμος για το πουθενά». Ο ίδιος παλιότερα είχε βοηθήσει τον Ταραντίνο να γυρίσει την πρώτη του ταινία, «Reservoir Dogs».
Η ταινία της Κόπολα αναφέρεται σ' έναν σταρ του Χόλιγουντ, που, έχοντας υπαρξιακά προβλήματα, οδηγείται στην αυτογνωσία και (πιθανόν) στη λύτρωση, χάρη στη σχέση του με την ανήλικη κόρη του. «Η ταινία μάς γοήτευσε όλους από το πρώτο βράδυ», ανάφερε ο Ταραντίνο, διευκρινίζοντας πως το βραβείο στην Κόπολα δίνεται κατόπιν ομόφωνης απόφασης. Εκείνη, παίρνοντας το βραβείο και αγκαλιάζοντας τον πρώην αρραβωνιαστικό της, ευχαρίστησε τον πατέρα της Φράνσις Φορντ Κόπολα για όσα της έμαθε για το σινεμά. Αναφερόμενος στο δικό του βραβείο, ο Μόντι Χέλμαν τόνισε πως «όλες οι προηγούμενες δουλειές μου έγιναν για να προετοιμάσουν το "Δρόμο για το πουθενά". Αυτήν θεωρώ την πρώτη μου αληθινή ταινία».
Η γεννημένη στην Ελλάδα Γαλλίδα Αριάν Λαμπέντ εντυπωσίασε με τη φρέσκια παρουσία της στον ρόλο της νέας κοπέλας που αντιμετωπίζει τον επικείμενο θάνατο του άρρωστου πατέρα της, αν και η βράβευσή της ήταν έκπληξη, μια και φαβορί για το βραβείο ήταν τόσο η Κουβανή Γιαχίμα Τόρες για την εκπληκτική ερμηνεία της στη «Μαύρη Αφροδίτη» του Αμπντελατίφ Κεσίς, όσο και η Κατρίν Ντενέβ για τον απολαυστικό ρόλο της στην ταινία «Potiche».
Η ταινία «Essential Killing» του Πολωνού σκηνοθέτη Γέρζι Σκολιμόφσκι κέρδισε το Ειδικό Βραβείο της επιτροπής και το Κύπελλο Βόλπι ανδρικής ερμηνείας για την ερμηνεία του Βίνσεντ Γκάλο στον ρόλο του ύποπτου, κυνηγημένου Ταλιμπάν, σε μια ακαθόριστη πρώην ανατολική χώρα. Ο Γκάλο, που ήθελε να αποφύγει τους φωτογράφους, δεν ανέβηκε στη σκηνή να παραλάβει το βραβείο του. Αντ' αυτού, το παρέλαβε ο σκηνοθέτης του, Σκολιμόφσκι, φωνάζοντας: «Βίνσεντ, πού είσαι;».
Δύο βραβεία, Σκηνοθεσίας και Καλύτερου Σεναρίου, απονεμήθηκαν στον Ισπανό σκηνοθέτη Αλέξ ντε λα Ινγκλέσια για τη «Θλιμμένη μπαλάντα για τρομπέτα», ταινία που συνδυάζει τον τρόμο με το γκροτέσκο, καθώς και το σουρεαλιστικό στοιχείο μέσα από την παράξενη σχέση ανάμεσα σε δύο κλόουν, στην περίοδο του φασιστικού καθεστώτος. Στη Μίλα Κούνις απονεμήθηκε το βραβείο «Μαρτσέλο Μαστρογιάννι» για καλύτερο νέο ηθοποιό, ενώ η τουρκική ταινία «Πλειοψηφία» του Σερέν Γούτσε κέρδισε το Λιοντάρι του Μέλλοντος - «Λουίτζι ντε Λαουρέντις».
Εξω από τα βραβεία έμειναν μερικές σημαντικές ταινίες, όπως ο συγκλονιστικός «Λάκκος» του Κινέζου Γουάνγκ Μπινγκ, το παράξενο, λυρικό γουέστερν «Meek's Cutoff» της Κέλι Ράισαρντ, η χιλιανή «Post Mortem» του Πάμπλο Λαρέν, οι ελεγειακές «Σιωπηλές ψυχές» του Ρώσου Αλεξέι Φεντορτσένκο (που περιορίστηκε σε βραβείο καλύτερης φωτογραφίας) και η γαλλική «Μαύρη Αφροδίτη» του Αμπντελατίφ Κεσίς. Πάντως, οι «Σιωπηλές ψυχές» αποζημιώθηκαν κάπως με το βραβείο της FIPRESCI (Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών). *
ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ
* Χρυσό Λιοντάρι καλύτερης ταινίας: «Κάπου» της Σοφίας Κόπολα (ΗΠΑ)
* Αργυρό Λιοντάρι καλύτερης σκηνοθεσίας: Αλέξ ντε λα Ινγκλέσια - «Θλιμμένη μπαλάντα για τρομπέτα» (Ισπανία)
* Ειδικό Βραβείο της επιτροπής: «Essential Killing» του Γέρζι Σκολιμόφσκι (Πολωνία / Νορβηγία / Ουγγαρία / Ιρλανδία)
* Κύπελλο Βόλπι καλύτερης ανδρικής ερμηνείας: Βίνσεντ Γκάλο - «Essential Killing»
* Κύπελλο Βόλπι καλύτερης γυναικείας ερμηνείας: Αριάν Λαμπέντ - «Attenberg» της Αθηνάς Ραχήλ-Τσαγκάρη (Ελλάδα)
* Βραβείο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι για καλύτερο νέο ηθοποιό: Μίλα Κούνις - «Μαύρος κύκνος» του Ντάρεν Αρονόφσκι (ΗΠΑ)
* Βραβείο καλύτερης φωτογραφίας: Μιχαήλ Κρίτσμαν - «Σιωπηλές ψυχές» του Αλεξέι Φεντορτσένκο (Ρωσία)
* Βραβείο καλύτερου σεναρίου: Αλέξ ντε λα Ινγκλέσια
* Ειδικό Λιοντάρι για το σύνολο του έργου: Μόντι Χέλμαν
* Λιοντάρι του Μέλλοντος - «Λουίτζι ντε Λαουρέντις» για πρώτη ταινία: «Πλειοψηφία» του Σερέν Γιούτσε (Τουρκία)
«Πετάμε από τη χαρά μας»





Της ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ
Η ταινία της Αθηνάς Τσαγκάρη «Attenberg» που συμμετείχε στο διαγωνιστικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, το οποίο έληξε προχθές, άφησε πολύ καλές εντυπώσεις και εξασφάλισε έως τώρα διανομή σε τέσσερις χώρες.
Οσο για την πρωταγωνίστριά της, την Ελληνογαλλίδα Αριάν Λαμπέντ, έφυγε με το Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας. Είναι η τρίτη ταινία που παίρνει τόσο σημαντική διάκριση τα τελευταία δύο χρόνια, μετά τον «Κυνόδοντα» του Γιώργου Λάνθιμου στις Κάνες και την «Ακαδημία Πλάτωνος» του Φίλιππου Τσίτου στο Λοκάρνο.
«Είναι μια επιβράβευση για όλους και συνολικά για την ταινία», μας είπε η 26χρονη ηθοποιός, χαρούμενη αλλά και κουρασμένη, καθώς βρισκόταν στο αεροδρόμιο της Ρώμης περιμένοντας με τη σκηνοθέτιδα την πτήση για το Τορόντο: Επόμενος σταθμός του «Attenberg» είναι στο μεγάλο κινηματογραφικό φεστιβάλ της καναδικής πόλης.
Η ιστορία της ταινίας εκτυλίσσεται γύρω από τη Μαρίνα, η οποία μεγαλώνει με τον αρχιτέκτονα πατέρα της (Βαγγέλης Μουρίκης) σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη, παρατηρώντας εξ αποστάσεως το ανθρώπινο είδος, μέσα από τους στίχους του Alan Vega των Suicide, τα ντοκιμαντέρ πάνω στη ζωή των θηλαστικών του Sir David Attenborough και τα μαθήματα σεξουαλικής αγωγής της φίλης της, Μπέλλα (Ευαγγελία Ράντου). Μέσα σε όλα αυτά, ένας ξένος (Γιώργος Λάνθιμος) φτάνει στην πόλη, ενώ ο πατέρας της προετοιμάζει τελετουργικά την αναχώρησή του από τον 20ό αιώνα.
«Βλέπει τον κόσμο σαν να μη ζει μέσα σε αυτόν και παρακολουθεί τη ζωή της σαν θεατής», εξηγεί για το ρόλο της η Αριάν Λαμπέντ, γεννημένη στην Αθήνα αλλά μεγαλωμένη σε Γερμανία και Γαλλία, όπου σπούδασε θέατρο και κλασικό χορό. Και συνεχίζει: «Η Μαρίνα ζει σαν να βλέπει ένα ντοκιμαντέρ. Δεν έχει κοινωνική ζωή. Εκτελεί χρέη οδηγού ταξί για ένα εργοστάσιο. Καταλαβαίνει περισσότερο τα ζώα παρά τους ανθρώπους».
Γι' αυτό και ένα από τα πράγματα που της ζητήθηκε από την Τσαγκάρη ήταν να δει πολλά ντοκιμαντέρ για τα ζώα και τη φύση! Και το έκανε με μεγάλο κέφι. Είχε άλλωστε ήδη αναμετρηθεί με μία πραγματική δυσκολία: να μάθει ελληνικά μέσα σε τρεις εβδομάδες!
Οταν η Αθηνά Ραχήλ-Τσαγκάρη της έδωσε τον ρόλο, τα ελληνικά της Αριάν Λαμπέντ περιορίζονταν σε... δέκα λέξεις. Γύρισε άλλωστε πρόσφατα στην Ελλάδα, πριν δύο χρόνια, για την παράσταση «Φάουστ» του Εθνικού Θεάτρου. Κατέβαλε λοιπόν μεγάλη προσπάθεια να μάθει τη γλώσσα, «αν και τελικά», όπως λέει η ηθοποιός, «ήταν πολύ ενδιαφέρον το ότι δούλεψα με τέτοιους ρυθμούς, σε μία άλλη γλώσσα».
Και η σκηνοθέτις πάντως, η Αθηνά Ραχήλ-Τσαγκάρη, είχε πολλούς λόγους να την επιλέξει: «Ο ρόλος της Μαρίνας έπρεπε να δοθεί απλά. Η Αριάν δεν έχει στο παίξιμό της θεατρικά τερτίπια ή υπερβολές. Το στιλ της είναι σεμνό και απλό».
Καθόλου τυχαία, η επιτροπή αποφάσισε ομόφωνα, όπως μας λέει η σκηνοθέτις, να δώσει στην Αριάν Λαμπέντ το βραβείο, για μια ερμηνεία τελικά πολύ ιδιαίτερη και αρκετά σωματική. Πέρα όμως, από τις διακρίσεις, οι άνθρωποι που δούλεψαν στην ταινία αναμείφθηκαν με την καλή υποδοχή του «Attenberg».
Και αυτή είναι η ύψιστη επιβράβευση για την Αθηνά-Ραχήλ Τσαγκάρη. «Η πορεία ξεκίνησε σουρεαλιστικά, καθώς είναι μια μικρή ταινία που βρέθηκε σε ένα τεράστιο πρόγραμμα», λέει γελώντας. Είχε όμως, ευτυχή κατάληξη: «Αρεσε στην επιτροπή αλλά και στο κοινό, που ερχόταν και μας μιλούσε μετά την προβολή. Δεν είναι μια κλασική δραματική ταινία και κατάφερε να βγάλει και γέλιο στους θεατές. Γενικά, άρεσε ως πρόταση και... πετάμε από τη χαρά μας!».
Το «Attenberg» θα βγει στις αίθουσες τον Γενάρη.
ΠΗΓΗ: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ