Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΣΚΑ ΤΟΥ ΤΟΥΤΑΝΚΧΑΜΩΝ

Σύνταξη
Η μάσκα του Τουτανκχαμών αποτελεί το πλέον αναγνωρίσιμο αντικείμενο του ασύλητου τάφου του και ίσως ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δημιουργήματα του αρχαίου Αιγυπτιακού πολιτισμού. Η υψηλή τέχνη την οποία αντιπροσωπεύει, και η εύρεσή της στο πρόσωπο της μούμιας του φαραώ, αποτελούσαν αδιάψευστα τεκμήρια για την κατασκευή της αποκλειστικά για τον Τουτανκχαμών… μέχρι σήμερα.

Νέα στοιχεία που φέρνει στο φως ο αιγυπτιολόγος Nicholas Reeves αποτελούν ενδείξεις ότι όχι μόνο δεν κατασκευάστηκε η μάσκα για τον Τουτανκχαμών, αλλά προοριζόταν για γυναίκα. Σύμφωνα με τον Reeves - πρώην επιμελητή της συλλογής αρχαιοτήτων του πύργου Highclare, που ανήκει στην οικογένεια του πάτρωνα της ανασκαφής του τάφου, Λόρδου Καρνάρβον – η προσωπίδα είναι κατασκευασμένη από διαφορετικά σε χρώμα και σύσταση είδη χρυσού: το ψυχρότερο χρωματικά εξωτερικό τμήμα του προσώπου υπολογίζεται σε 18,4 καράτια ενώ το τμήμα που αντιπροσωπεύει το κάλυμμα της κεφαλής, πιο θερμού χρώματος, είναι 22,5 καρατίων. Όσο για το εσωτερικό, όπου ακουμπούσε το πρόσωπο του φαραώ, κυμαίνεται από 23,2 καράτια (στο πρόσωπο) μέχρι 23,5 (στο κάλυμμα της κεφαλής).
Η διαφοροποίηση αυτή στην απεικόνιση του προσώπου, καθώς και κατασκευαστικές λεπτομέρειες, δείχνουν τεχνική τροποποίηση μιας προϋπάρχουσας προσωπίδας για τις ανάγκες της κηδείας του πρόωρα χαμένου παιδιού-φαραώ. Σημείο-κλειδί στην ερμηνεία του Reeves αποτελούν τα τρυπημένα αυτιά της προσωπίδας, μοναδικά σε φαραωνική νεκρική απεικόνιση, αλλά κοινά σε αντίστοιχα δείγματα από γυναικείες ταφές. Η λεπτομέρεια αυτή οδηγεί τον μελετητή να υποθέσει ότι για την κηδεία του Τουτανκχαμών κατασκευάστηκε μόνο το πρόσωπο, που προσαρμόστηκε σε τμήμα της νεκρικής προσωπίδας μιας ισχυρής γυναίκας της εποχής που είχε ήδη πεθάνει και της οποίας η νεκρική σκευή είχε διαταραχθεί. Μελετώντας τη νεκρική σκευή του Τουτανκχαμών, ο Reeves παρατήρησε επίσης την συχνή παρουσία στα αντικείμενα του ονόματος της βασίλισσας Νεφερτίτι, συζύγου του αιρετικού προκατόχου του μικρού φαραώ, Ακενατών. Υποθέτει λοιπόν ότι η Νεφερτίτι είχε πεθάνει πριν τον Τουτανκχαμών και τάφηκε ως φαραώ λόγω της χωρίς προηγούμενο ισχυρής θέσης της στην αυλή της βραχύβιας πρωτεύουσας του συζύγου της, Αχετατών (σημερινή Τελ ελ-Αμάρνα). Λόγω της σύνδεσής της με τις αιρετικές για την παραδοσιακή Αιγυπτιακή κοσμοθεωρία του συζύγου της, η ταφή της Νεφερτίτι διαταράχθηκε και τμήμα της νεκρικής σκευής της χρησιμοποιήθηκε για τον Τουτανκχαμών.

Πόσο πιθανό όμως είναι αυτό; Οι πηγές – επιστολές της Αμάρνα, Χεττιτικά διπλωματικά αρχεία, βασιλική εικονογραφία – υπαγορεύουν ισχυρή γυναικεία παρουσία στην αυλή του Τουτανκχαμών και του Ακενατών. Ο χαρακτήρας της παρουσίας αυτής αποτελεί γρίφο για τους αιγυπτιολόγους που προσπαθούν να ταυτίσουν μια ή περισσότερες από τις γνωστές βασιλικές κυρίες της εποχής με την ισχυρή γυναίκα που διαγράφεται στα σφηνοειδή διπλωματικά αρχεία και να καθορίσουν τον ρόλο της. Η ασύγκριτα προβεβλημένη στη βασιλική εικονογραφία και υμνολογία Νεφερτίτι παρουσιάζεται ως η επικρατέστερη «υποψήφια» από τον Reeves καθώς και από τον Γάλλο M. Gabolde, παρά την απουσία του ονόματός της από τα διπλωματικά αρχεία (αντίθετα με τις κόρες της Μεριτάτεν και Ανκχεσενπαάτεν – η τελευταία, σύζυγος του Τουτανκχαμών). Το πάζλ συμπληρώνει μια βασιλική σαρκοφάγος της εποχής που τροποποιήθηκε για ταφή γυναίκας αλλά χρησιμοποιήθηκε για άνδρα, ενώ φέρει συμβολική καταστροφή στο πρόσωπο και στο μέτωπο όπου έχει αφαιρεθεί ο ουραίος (βασιλική κόμπρα). Τέλος, η τελευταία εξέταση στις βασιλικές μούμιες έδειξε μια πιθανή μητέρα του Τουτανκχαμών, η οποία όμως δεν ταυτίζεται με καμία από τις γνωστές βασιλικές κυρίες. Φαίνεται λοιπόν ότι οι ισχυρισμοί του Reeves ταιριάζουν με το αρχαιολογικό πλαίσιο της εποχής αλλά, αν είναι σωστοί, περιπλέκουν πολύ περισσότερο την έρευνα.
Γεγονός είναι ότι ο Reeves θεωρεί ότι, παρά τα όσα υποθέτει για την ταφή της Νεφερτίτι, η ίδια μάλλον συνεχίζει να αναπαύεται σε άγνωστο τάφο της Κοιλάδας των Βασιλεών.

Σύνταξη, με πληροφορίες από Luxor News, 7/09/10
ΠΗΓΗ: αρχαιολογια online