Δημιουργία τεμένους στην Αθήνα - Τα τεμένη στην Αθήνα επί τουρκοκρατίας

ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ

Η διαδικασία για την ανέγερση τεμένους στην Αθήνα προχωρά, μετά και την εξεύρεση των χρημάτων για την δημοπράτησή του.

Η δημιουργία τεμένους στην Αττική είναι πολύ παλιά υπόθεση. Με νόμο (Ν.1851) του 1890 είχε δεσμευτεί οικόπεδο 554 τ.μ. στον Πειραιά, το οποίο θα παραχωρούνταν στην οθωμανική κυβέρνηση για την δημιουργία ενός «Τουρκικού Τεμένους».

Τεμένη ή τζαμιά στην Αθήνα υπήρχαν επί τουρκοκρατίας.

Πληροφορίες για την ύπαρξη τζαμιών βρίσκουμε και από τις περιγραφές που κάνουν οι περιηγητές αρχαιοδίφες και εξερευνητές, που επισκέπτονταν την Ελλάδα κατά τον 16^ο και 17^ο αιώνα.

Επίσης πληροφορίες αντλούμε και από τις γραπτές περιγραφές για την τοπογραφία της Αθήνας που συνέθεσαν οι Ιησουίτες και οι Καπουτσίνοι της Αθήνας, μάλιστα οι τελευταίοι που ζούσαν σε ένα μοναστήρι εφαπτόμενο του Μνημείου του Λυσικράτους, ¨φανάρι του Δημοσθένους», είχαν δημιουργήσει και έναν χάρτη της Αθήνας.

Η Αθήνα αυτή την εποχή ήταν ένας ασήμαντος τόπος, ένα ακατάστατο χωριό που είχε παρακμάσει από τότε που ο Ιουστινιανός έκλεισε τις φιλοσοφικές σχολές.

Η πόλη ακόμη και από την εποχή (14^ος-15^ος αι.) του Κυριακού(Ο Κυριακός Αγκωνίτης (Ciriaco di Ancona), ή Κυριάκος Πιτσικόλι -Ciriaco de Pizzicolli, 1391 - 1452-, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, υπήρξε ο σημαντικότερος αρχαιοδίφης της εποχής της Αναγέννησης), που ενσάρκωνε τις αρετές της Αρχαίας Ελλάδας ήταν η Σπάρτη.

Κατά τον Ζακ Σπόν (1647-1685) γιατρό από τη Λιόν , ταξιδευτή, αρχαιοδίφη, οι Τούρκοι στην πόλη των Αθηνών, το 1674-1677 που επισκέπτεται την Ελλάδα, εποχή της τουρκοκρατίας, είχαν τέσσερα τζαμιά και ένα στην Ακρόπολη . Ιδιαίτερη αναφορά κάνει για το Τζαμί του Παζαριού και της Βαϊνας.

O Babin αν και ομολογεί ότι δεν γνωρίζει των ακριβή αριθμό των τζαμιών, που έχουν μιναρέδες, αναφέρει ότι αυτά δεν ξεπερνούν τα οκτώ ή εννιά.

Ο Guillet πάλι σημειώνει ότι μόνο τρία τζαμιά υπήρχαν στην Αθήνα, εκτός αυτού που βρισκόταν στον Παρθενώνα.

Ένα από τα τζαμιά που αναφέρονται είναι το Φετιχιέ Τζαμί, δηλαδή το Τζαμί του Πορθητού, λεγόταν και Τζαμί του Σταροπαζάρου. Κατασκευάστηκε το 1456/1458, λίγο καιρό μετά την Οθωμανική κατάκτηση του Δουκάτου των Αθηνών. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Ρωμαϊκής Αγοράς, κοντά στον Πύργο των Ανέμων, κτισμένο στα ερείπια μιας τρίκλιτης βασιλικής της μεταβυζαντινής περιόδου.

Άλλο ήταν το Γενί Τζαμί ή της Μπεϊνας, κατά την επανάσταση χρησίμευσε ως σχολή. Υπήρχε εντός μιας μεγάλης έκτασης, μεταξύ των οδών Βουλής, Νικοδήμου, Θουκιδίδου και Απόλλωνος, αργότερα εκεί θα είναι στρατόπεδο της Χωροφυλακής. Αυτό το τζαμί ονομάζονταν και του Ροδακιού, όπως ονομαζόταν και η συνοικία, υπήρχε και μεγαλοπρεπέστατο Οθωμανικό νεκροταφείο.

Άλλο ήταν το Σοφτά Τζαμί, βρισκόταν στη θέση επάνω σιντριβάνι, επί της διασταυρώσεως των οδών Πανδρόσου και Καπνικαρέας, αργότερα στη θέση αυτή υπήρξε κηροπωλέιον.

Επίσης υπήρχε και το Τζαμί της Κολώνας, επί της οδού Αδριανού, όπου αργότερα λειτούργησε ως η Α δημοτική των αρρένων σχολή (συνοικία Πλάκας). Το όνομα το πήρε λόγω μιας στήλης μεγάλου μεγέθους που υπήρχε εκεί. Κατά την επανάσταση έγινε δημόσια βιβλιοθήκη, τα βιβλία και τα χειρόγραφα της οποίας κατά την πολιορκία της Ακρόπολης χρησίμευαν εις την κατασκευή φυσιγγίων, ελλειψει χαρτιού. Περί του τζαμιού υπήρχε ωραίο Οθωμανικό νεκροταφείο με δύο μεγάλα κυπαρίσσια.

Το Κουτζούκ Τζαμί, ονομαζόταν έτσι λόγω που ήταν μικρό, βρισκόταν επί της οδού Μουσείο, όπου υπήρξε αργότερα στρατιωτικό αρτοποιείο.

Το Τζαμί του κάτω Σιντριβανιού, αυτό είναι το γνωστό ως το Γυμνάσιο του Αδριανού, εκεί έκαναν πρόβες οι στρατιωτικοί μουσικοί, αργότερα ήταν φυλακή. Το τζαμί ιδρύθηκε το 1979 από τον Βοεβόδα Τζισταράκη και ανήκει εις την Βαν της Τουρκοκρατίας περίοδο.

Τέλος υπήρχε το Τζαμί του Κάστρου. Ο Παρθενώνας αμέσως μετά την κατάληψη της Ακρόπολης το 1958 μετετράπη σε Τζαμί. Φαίνεται δεν ονομάσθηκε από τους Τούρκους Φετιχιέ ο Παρθενών, αλλά η παρά το ωρολόγιον του Κηρύστου καθεδρική των ορθοδόξων Εκκλησία, είτε διότι πρώτη καταλείφθηκε, κατά την άλωση της πόλεως των Αθηνών, είτε διότι η καθεδρική Εκκλησία μετετράπη εις Τζαμί κατόπιν του Παρθενώνος το 1460, τότε που επισκέφτηκε την Αθήνα ο Μωάμεθ.

Επίσης πλην των τζαμιών υπήρχαν στην Αθήνα και τρεις τεκέδες. Ο ένας παρά της Στοάς στην κοινώς λεγόμενη «Πύλη της Αγοράς», ο δεύτερος στην Πλ. Του Αγ. Παντελεήμονος, μεταξύ των οικιών Βενιζέλου και Τζαβέλλα και ο τρίτος εις την είσοδο της Ακρόπολης στα συντρίμμια του βυζαντινού ναού των Αγ. Αναργύρων.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ