Ενα µικρό µουσείο για τον Γιάννη Μόραλη στην Εθνική Πινακοθήκη

Ενα µικρό µουσείο για τον δηµιουργό, τον δάσκαλο αλλά και τον άνθρωπο Γιάννη Μόραλη στήνει η Εθνική Πινακοθήκη έναν χρόνο µετά τον θάνατό του
«Οέρωτας και ο θάνατος πάνε µαζί. Και τα δύο έπαιξαν σηµαντικό ρόλο στη ζωή µου. Οταν αντιµετώπιζα δυσκολίες, έλεγα: Περίµενε να δούµε πώς θα εξελιχθούν τα πράγµατα», έλεγε ο Γιάννης Μόραλης το 1988, σε µια από τις σπάνιες και εκ βαθέων εξοµολόγηση στη διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαµπράκη - Πλάκα επί τη ευκαιρία της αναδροµικής του έκθεσης.

Και για χάρη του έρωτα άλλωστε από φοιτητής – έγινε δεκτός σε ηλικία 15 ετών στη Σχολή – πέρασε πολλά. «Στο κεντρικό κτίριο του Πολυτεχνείου, στονεπάνω όροφο, στεγαζόταν η Πινακοθήκη. Πηγαίναµε συχνά στα διαλείµµατα να δούµε τους ξένους και τους έλληνες ζωγράφους. Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου (σ.σ. διευθυντής της Πινακοθήκης τότε) είχε αγοράσειεκείνο το χρόνο (1931) τη “Συναυλία των αγγέλων” του Θεοτοκόπουλου. Ο πίνακας µας είχεγοητεύσει µε την τόλµη, την τεχνική του, το χρώµα του. Η Πινακοθήκη είχε έναν γέρο φύλακα. Κάθε φορά που µ’ έβλεπε µου έλεγε: “Εσύ θα πας µπροστά”. Την πρώτη φορά που µε είδε να συνοδεύω κορίτσι, µου είπε: “Πάει, χάλασες κι εσύ”», θυµόταν ο Γιάννης Μόραλης.

Ανάµνηση που καταγράφεται µαζί µε πολλές ακόµη στο κείµενο που συνοδεύει την έκθεση «Τιµή στον Γιάννη Μόραλη» της Εθνικής Πινακοθήκης, ηοποία θα παρουσιάσει ένα «σπουδαίοµπουκέτο» από λάδια, σχέδια, χαρακτικά καιλιθογραφίες του «τελευταίου ίσως µεγάλου της ελληνικής ζωγραφικής». Για να αποκαλύψει ότι πίσω από τα αυστηρά οργανωµένα έργα του «κλασικού του20ού αιώνα» βρισκόταν ένας καλλιτέχνης που δούλευεστο εργαστήριό του στην Αίγινα κάνοντας αµέτρητα σχέδια, τα οποία και κατέστρεφε µέχρι να πετύχει την ισορροπία που επιθυµούσε, µε µοναδική συντροφιάΜπαχ και Γρηγοριανό Μέλος.

Ηταν όµως και κοινωνικός και βαθιά ερωτικός, όπως δείχνουν όχι µόνο οι παραστατικές ή αφαιρετικές πρωταγωνίστριες στον καµβά του,αλλά και η ίδια τουη ζωή. «Ηµουν από τους πρώτους µαθητές του Γιάννη Κεφαλληνού», αφηγούνταν. «Επί τέσσερα χρόνια φοιτούσα τα απογεύµατα στο εργαστήριό του. Νεοφερµένος από το Παρίσι, ο Κεφαλληνός ήταν για µένα πατέρας, δάσκαλος και φίλος. Κάποτε ήµουν τρελά ερωτευµένος. Κινδύνευα να χάσω την καλή µου. Ηθελαν να την παντρέψουν µε άλλον. Το εµπιστεύτηκα στον Κεφαλληνό. “Την αγαπάς πολύ;” µε ρώτησε.Ηθελε συζήτηση; “Τότε πάρε την, κλέψε την”. Μου φάνηκε τροµερό. Εβγαλε το πορτοφόλι του, τράβηξε ένα πεντοχίλιαρο και µου το πρόσφερε. “Πάρ’ το”, µου είπε, “για τα πρώτα έξοδα. Θα µου το γυρίσεις κάποτε”. ∆εν το δέχτηκα. Ξεθύµανα».

ΤΑ ΝΕΑ