Τι σηματοδοτεί σήμερα η πτώση του τείχους του Βερολίνου

Του ξηρού γεωργίου

To Τείχος του Βερολίνου (γερμ. Berliner Mauer),  που χώριζε  τη Γερμανία σε δύο κράτη, στην περιοχή του Βερολίνου, στις  9 Νοεμβρίου 1989 έπεσε. Το 1945, μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η Γερμανία χωρίστηκε σε τέσσερις Ζώνες Κατοχής, οι οποίες ελέγχονταν και διοικούνταν από τους Συμμάχους (ΗΠΑ, Σοβιετική Ένωση, Μεγάλη Βρετανία και Γαλλία) σύμφωνα με τις αποφάσεις της Συνόδου της Γιάλτας. Με ανάλογο τρόπο μοιράστηκε και το Βερολίνο, η πρώην πρωτεύουσα της ναζιστικής Γερμανίας, σε τέσσερις τομείς. Η  ανέγερσή του, έγινε από τους Ανατολικογερμανούς, στις 13 Αυγούστου 1961. Υπήρξε το γνωστότερο σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου και της διαίρεσης της Γερμανίας, ως επιστέγασμα του αποκλεισμού του Βερολίνου που είχε αρχίσει το 1948. Το Βερολίνο είχε γίνει το κεντρικό θέατρο επιχειρήσεων στην μάχη των μυστικών υπηρεσιών από Ανατολή και Δύση.

Η πτώση του τείχους σηματοδοτούσε και συμβολικά τόσο τη λήξη του ψυχρού πολέμου, όσο και την πίστη ότι οι λαοί της γεραιάς ηπείρου είχαν λάβει όλη τη γνώση εκείνη, που με σκληρό τρόπο τη διδάχτηκαν,  ώστε να μην κάνουν τα ίδια ολέθρια λάθη και  ποτέ πια να μην αναβιώσουν φασιστικές – ρατσιστικές ιδέες και συμπεριφορές, βασικές συνιστώσες κάθε πολέμου και καταστροφής της ανθρωπότητας.  

Σήμερα δυστυχώς αυτό που διαπιστώναμε είναι να διαμορφώνονται  συμπεριφορές και περιβάλλοντα ψυχροπολεμικά και διαθέσεις προς διαφοροποιήσεις λαών  από άλλους (ικανότητας, δικαιωμάτων, ηγεμονιών κ.λπ.), συμπεριφορές ρατσιστικές, φασιστικές απόρροιας της ανικανότητας της πολιτικής των κρατών να εργαστούν για την ηθική, τη  δικαιοσύνη, την κοινή ευημερία, για το εμείς και να προφυλάξουν τις κοινωνίες από τις ακραίες συμπεριφορές.        

 

 Κατά την προσπάθειά τους να περάσουν στο Δυτικό Βερολίνο μέσα από τις καλά φρουρούμενες συνοριακές εγκαταστάσεις του Τείχους θανατώθηκαν τουλάχιστον 86 άνθρωποι, μεταξύ αυτών και 2 Έλληνες, από βίαιες ενέργειες των ανατολικογερμανικών δυνάμεων ασφάλειας. Άλλες πηγές ανεβάζουν τον αριθμό των νεκρών στους 238 προσμετρώντας και τα ατυχήματα, θύματα των οποίων τελικά κατέληξαν.

Το ανατολικό μέρος του τείχους είναι σήμερα καλυμμένο από γκράφιτι τα οποία δεν υπήρχαν όταν το Τείχος φρουρούταν από οπλισμένους στρατιώτες της Ανατολικής Γερμανίας. Το 1990, 118 καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο κλήθηκαν να διακοσμήσουν τα τμήματα του Τείχους που δεν είχαν καταστραφεί.

Δεκαπέντε χρόνια μετά την πτώση του τείχους, το 2004, ένα ιδιωτικό μουσείο ανακατασκεύασε ένα τμήμα του Τείχους, μήκους 200 μέτρων κοντά στο σημείο ελέγχου Τσάρλι, όχι όμως πάνω στα ίχνη του αρχικού Τείχους. Για να τιμήσουν όσους πέθαναν προσπαθώντας να περάσουν στο Δυτικό Βερολίνο ύψωσαν 1000 λευκούς σταυρούς. Το μνημείο διατηρήθηκε μέχρι τον Ιούλιο του 2005.

Η πτώση του τείχους σηματοδοτούσε και συμβολικά τόσο τη λήξη του ψυχρού πολέμου, όσο και την πίστη ότι οι λαοί της γεραιάς ηπείρου είχαν λάβει όλη τη γνώση εκείνη, που με σκληρό τρόπο τη διδάχτηκαν,  ώστε να μην κάνουν τα ίδια ολέθρια λάθη και  ποτέ πια να μην αναβιώσουν φασιστικές – ρατσιστικές ιδέες και συμπεριφορές, βασικές συνιστώσες κάθε πολέμου και καταστροφής της ανθρωπότητας.

 

Σήμερα δυστυχώς αυτό που διαπιστώναμε για την ανθρωπότητα είναι να διαμορφώνονται σε όλα τα μέρη της γης συμπεριφορές και περιβάλλοντα ψυχροπολεμικά (πολεμικές συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή με διάθεση επέκτασής τους, Άπω Ανατολή, πολεμικοί βρυχηθμοί ΗΠΑ-Ρωσίας)  και διαθέσεις προς διαφοροποιήσεις λαών  από άλλους (θρησκείας, ικανότητας, δικαιωμάτων, φύλλων, χρώματος, ηγεμονιών κ.λπ.), συμπεριφορές ρατσιστικές, φασιστικές, απόρροιας της ανικανότητας της πολιτικής των κρατών να εργαστούν για την ηθική, τη  δικαιοσύνη, την κοινή ευημερία, για το εμείς και να προφυλάξουν τις κοινωνίες από τις ακραίες συμπεριφορές.

Αν αμέσως, από χθες, δεν αντιληφτούμε που διολισθένουμε, λόγω και της άσχημης οικονομικής παγκόσμιας συγκυρίας, και δεν αντιδράσουμε, πολλά τείχη, τύπου Βερολίνου, θα χτισθούν για να χωριστεί και πάλι ο κόσμος σε στρατόπεδα.