Ενενήντα χρόνια από την ανακάλυψη του τάφου του Τουτανκχαμών

Ο αρχαιολόγος Χάουαρντ Κάρτερ μπροστά στη μούμια του Τουτανκχαμών

Ενενήντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη μεγάλη ανακάλυψη στην Αίγυπτο του τάφου του Τουτανκχαμών από τον βρετανό αρχαιολόγο Χάουαρντ Κάρτερ. Ενα σπουδαίο εύρημα που έκανε τον ίδιο διάσημο και την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά πλουσιότερη. Γιατί η αποκάλυψη του τάφου, που είχε παραμείνει ασύλητος για περισσότερα από 3.000 χρόνια έφερε για πρώτη φορά στο φως την τελευταία κατοικία ενός Φαραώ με όλους τους θησαυρούς που τον συνόδευαν.



Η ανακάλυψη όμως δεν έγινε τυχαία, το αντίθετο σημειώνουν σήμερα οι αρχαιολόγοι, καθώς ο Κάρτερ βρισκόταν στην Αίγυπτο από 17 χρονών προκειμένου να βοηθήσει στην ανασκαφή και καταγραφή αιγυπτιακών αρχαιοτήτων. «Ο Κάρτερ είχε εργαστεί σκληρά στην Αίγυπτο. Ηξερε τους λόφους, ήξερε τα μονοπάτια, ήξερε τι θα συμβεί όταν βροχοπτώσεις έπληξαν την περιοχή, μπορούσε να εντοπίσει τις πιο πιθανές τοποθεσίες όπου βρίσκονταν θαμμένοι οι τάφοι», λέει ο αιγυπτιολόγος του Πανεπιστημίου Γιέιλ Τζον Ντάρνελ.



Γεννημένος στις 9 Μαΐου του 1874 στο Λονδίνο, ο Κάρτερ είχε εκπαιδευτεί αρχικά ως ζωγράφος. Το 1899 διορίστηκε ως ο πρώτος κύριος έφορος αρχαιοτήτων της Αιγυπτιακής Υπηρεσίας Αρχαιοτήτων και επέβλεψε τις ανασκαφές στις Θήβες - σημερινό Λούξορ - πριν μετατεθεί, το 1904 στην Εφορεία Κάτω Αιγύπτου. Το 1907 μάλιστα είχε προσληφθεί από τον λόρδο Καρνάρβον για να επιβλέπει τις ανασκαφές του τελευταίου στην Αίγυπτο, δεχόμενος πίεση από αυτόν για να κάνει μια μεγάλη ανακάλυψη.



Πράγματι η ανακάλυψη αυτή ήρθε τον Νοέμβριο του 1922: «Βρήκα τάφο κάτω από τάφο Ραμσή ΣΤ΄, τον ερεύνησα και βρήκα σφραγίσματα ανέπαφα», έγραψε ο ίδιος στο ημερολόγιό του. Λέγεται μάλιστα ότι το αρχικό άνοιγμα σ΄ αυτόν τον τάφο το έκανε με ένα σκαρπέλο, δώρο της γιαγιάς του για τα 17α γενέθλιά του. Κι όταν ρωτήθηκε από τον Καρνάρβον «Βλέπεις τίποτα;», ο αρχαιολόγος απάντησε με την περίφημη σήμερα φράση «Ναι, υπέροχα πράγματα!».



Ο Κάρτερ ήταν ο πρώτος άνθρωπος που μπήκε στον τάφο του Τουτανκχαμών 33 αιώνες μετά από το θάνατό του, ενώ χρειάστηκε έναν χρόνο προκειμένου να καταγράψει τα 5.398 αντικείμενα που βρέθηκαν σ΄ αυτόν: Από όπλα και άρματα μέχρι μουσικά όργανα, ρούχα, καλλυντικά, ακόμη και μια πολύτιμη τούφα από τα μαλλιά της γιαγιάς του Φαραώ! Και δεν τα φωτογράφησε μόνον αλλά και τα σκιτσάρισε, γιατί ήξερε ότι οι φωτογραφίες δεν λένε τα πάντα.



Στη σύγχρονη εποχή ωστόσο διατυπώνονται και διαφωνίες για τον τρόπο της ανασκαφής ή για την διαχείριση των ευρημάτων. Για παράδειγμα ο αρχαιολόγος Ζάχι Χαουάς, επικεφαλής παλαιότερα των αρχαιοτήτων της Αιγύπτου είχε πει το 2005, ότι η μούμια είναι σε πολύ κακή κατάσταση, λόγω άστοχων ενεργειών του Κάρτερ στη δεκαετία του 1920. Αλλά και ο αιγυπτιολόγος Ντέιβιντ Σίλβερμαν θεωρεί, ότι αν η ανακάλυψη γινόταν σήμερα, ο Κάρτερ θα ήταν πιο προσεκτικός όσον αφορά τη μούμια του Τουτανκχαμών δεδομένου ότι η σύγχρονη ιατρική τεχνολογία. Τίποτε όμως από αυτά δεν ίσχυε πριν από ένα αιώνα...



Ο Κάρτερ πέθανε από λέμφωμα το 1939, σε ηλικία 64 ετών, επτά χρόνια μετά το πέρας της ανασκαφής και πριν προλάβει να δημοσιεύσει πλήρως τα ευρήματά του. Ποτέ όμως δεν πίστεψε ότι ασθένειά του οφειλόταν στην λεγόμενη κατάρα της μούμιας, ή την κατάρα των Φαραώ, μία υποτιθέμενη θανατική ποινή για όποιον διαταράσσει τον ύπνο των αρχαίων ηγεμόνων της Αιγύπτου... Το πλήρες αρχείο του από την ανασκαφή φυλάσσεται στα Αρχεία του Ινστιτούτου Γκρίφιθ στην Οξφόρδη, όπου και συνεχίζεται η δημιουργία σχετικής δικτυακής βάσης πληροφοριών.



ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ,ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ