ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΧΩΡΟΣ

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας. ΘΑ ΓΙΝΕΙ Η ΑΘΑΝΑΣΙΑ  το επόμενο μεγάλο επιστημονικό στοίχημα; Γιατί βαδίζουμε ήδη προς την κατάκτηση της μακροζωίας; Τι είναι η συνείδηση; Θα υπάρχει, άραγε, στο μέλλον μια «νέα φυσική» που θα αλλάξει τα δεδομένα; Είναι η ανθρώπινη ύπαρξη απλώς ένα βιολογικό φαινόμενο ή μια κβαντική αφήγηση που ξετυλίγεται στο σύμπαν; Ο  Δημήτρης Νανόπουλος  δεν είναι απλώς ένας από τους κορυφαίους θεωρητικούς φυσικούς παγκοσμίως αλλά και ένας επιστήμονας που δεν διστάζει να θίξει τα μεγάλα ερωτήματα: πώς ο νους μπορεί να λειτουργεί με κβαντική λογική, τι σημαίνει πραγματικά η επίγνωση, πού τελειώνει ο άνθρωπος και πού αρχίζει ο μετα-άνθρωπος. Στη συνέντευξη που ακολουθεί συζητάμε με αφορμή την πιο πρόσφατη δημοσίευσή του, όπου εξηγεί γιατί ο εγκέφαλος είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια α...

  Από την σύνταξη Στο βιβλίο της Η ανθρώπινη κατάσταση , η Arendt ανέδειξε μια θεμελιώδη διάκριση: ανάμεσα στην πράξη ως συλλογική, δημόσια, απρόβλεπτη δραστηριότητα — και στην κατασκευή ως τεχνική, τεχνοκρατική δραστηριότητα με σχέδιο, έλεγχο και τελικό προϊόν. Η πράξη είναι η καρδιά της πολιτικής· η κατασκευή, μια πιο ψυχρή λειτουργία του κόσμου ως έργου ανθρώπινης μηχανικής. Στη μεταπολεμική Δύση, υποστήριξε, η πολιτική έχει όλο και περισσότερο υποκατασταθεί από τεχνικές δομές, ρυθμιστικά συστήματα και θεσμούς που αντιμετωπίζουν τον κόσμο ως αντικείμενο κατασκευής — όχι ως πεδίο ανθρώπινης ελευθερίας, διαλόγου και κοινότητας. Η Ευρώπη ως γρανάζι διαχείρισης Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιπροσωπεύει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της μετάβασης. Οι βασικές της λειτουργίες — νομοθεσία, κανονισμοί, ρυθμιστικές πολιτικές, οικονομικά και περιβαλλοντικά προγράμματα — θυμίζουν περισσότερο την πράξη του «τεχνίτη» παρά τη δημόσια πολιτική ως πράξη. Ο πολίτης γίνεται αποδέκτης ...

  Ο Miles Davis υπήρξε ένας μουσικός που δεν εξέφραζε απλώς ήχους, αλλά εσωτερικούς τόπους της ανθρώπινης ύπαρξης. Δύο από τα σημαντικότερα έργα του, το “Flamenco Sketches” (από το Kind of Blue , 1959) και το “It Never Entered My Mind” (1954), λειτουργούν ως δύο αντίθετοι αλλά συμπληρωματικοί πόλοι της ίδιας ανθρώπινης εμπειρίας: το άνοιγμα στο άγνωστο και η αναδρομή στο παρελθόν. Τα δύο κομμάτια δεν μιλούν για τον ίδιο κόσμο. Μιλούν για δύο διαφορετικές καταστάσεις του Είναι — και η σύγκρισή τους αποκαλύπτει τη φιλοσοφία Davis, όπου η μουσική γίνεται γλώσσα του χρόνου.   1. Δύο κόσμοι, δύο χρόνοι “It Never Entered My Mind” – Ο χρόνος της μνήμης Ένα κομμάτι βουτηγμένο στη μελαγχολία, σχεδόν εξομολογητικό. Ο Davis παίζει με απαλό, ευάλωτο ήχο, σαν να μιλάει σε κάποιον που έχει ήδη χαθεί. Η μουσική ρέει σαν αναμνησιακός μονόλογος — όχι έντονος, αλλά καθηλωτικός. Αυτός είναι ο χρόνος που επιστρέφει . Η φιλοσοφική του διάσταση: ο άνθρωπος κοιτά πίσω, προσπαθεί να ...

  Eρευνητές ανακάλυψαν ότι οι νευρώνες όχι μόνο μπορούν να καίνε λίπος, αλλά παράλληλα να παράγουν οι ίδιοι τα απαραίτητα λιπαρά για να τροφοδοτήσουν τον  εγκέφαλο  με ενέργεια . Σύμφωνα με το   scitechdaily , μια δυσλειτουργική πρωτεΐνη εμποδίζει κατά κύριο λόγο τη διαδικασία αυτή, αφήνοντας τους νευρώνες αδύναμους και κατεστραμμένους. Ωστόσο, επιστήμονες κατάφεραν να αποκαταστήσουν την ενέργεια και τη λειτουργία τους μέσα σε μόλις 48 ώρες, χάρη σε συγκεκριμένα λιπαρά οξέα. Πώς μια ελαττωματική πρωτεΐνη διαταράσσει την ενέργεια του εγκεφάλου Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Κουίνσλαντ και το Πανεπιστήμιο του Έλσινκι έδειξαν ότι οι νευρώνες μπορούν να χρησιμοποιούν λίπος ως πηγή ενέργειας, κάτι που αντίκειται στην επί δεκαετίες επικρατούσα άποψη ότι βασίζονται αποκλειστικά στη γλυκόζη. Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι οι νευρώνες είναι ικανοί να παράγουν τα δικά τους λιπαρά όταν χρειάζονται επιπλέον «καύσιμο». Αυτό γίνεται μέσω ανακύκλωσης τμημάτων των ίδιων των κυττάρων...

  Το άρθρο εξετάζει τον μετασχηματισμό της εξουσίας στον 21ο αιώνα, συνδυάζοντας τη θεωρία της κυριαρχίας του Μαξ Βέμπερ με τις έννοιες της πειθαρχικής και βιοπολιτικής εξουσίας του Μισέλ Φουκώ. Αναλύεται η λειτουργία του «διαίρει και βασίλευε» στις σύγχρονες ψηφιακές κοινωνίες, ο ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης στη διαμόρφωση νέων μορφών επιτήρησης και η σχέση ισχύος–νομιμοποίησης σε πολυπολικά συστήματα. Τέλος, διερευνάται η έννοια της τυχαιότητας ως παράγοντας κοινωνικής δημιουργικότητας και περιορισμού της τεχνολογικής κυριαρχίας. 1. Εισαγωγή Η εξουσία στις σύγχρονες κοινωνίες δεν αποτελεί πλέον μονοδιάστατο φαινόμενο. Οι τεχνολογικοί κολοσσοί, οι κυβερνήσεις, οι υπερεθνικοί θεσμοί και οι κοινωνικές πλατφόρμες συνθέτουν ένα περιβάλλον όπου η ισχύς αναδιανέμεται και αναπαράγεται με πρωτοφανείς τρόπους. Η θεωρία του Μαξ Βέμπερ για τη νομιμοποίηση της εξουσίας και η φουκωική προσέγγιση για την επιτήρηση και τη βιοεξουσία επιτρέπουν μια ολοκληρωμένη κατανόηση της νέας αυτής πραγμ...

  Από την σύνταξη Οι ανεμογεννήτριες αποτελούν ένα από τα βασικά σύμβολα της ενεργειακής μετάβασης προς καθαρότερες μορφές ενέργειας. Ωστόσο, το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα δεν αρχίζει τη στιγμή που περιστρέφονται τα πτερύγιά τους. Ξεκινά πολύ νωρίτερα—από την εξόρυξη των πρώτων υλών—και συνεχίζεται με τη μεταφορά, την εγκατάσταση και τη μακροχρόνια λειτουργία τους. Όταν μάλιστα τοποθετούνται σε ορεινά οικοσυστήματα πυκνής βλάστησης, όπως δάση ελάτης, οι επιπτώσεις διαφοροποιούνται σημαντικά. Ο Πολιτισμόχωρος παρουσιάζει μια συνολική, δημοσιογραφική ανάλυση των σταδίων αυτών, βασισμένη σε διεθνείς πηγές, επιστημονικές μελέτες και εκθέσεις. 1. Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα από την κατασκευή α) Εξόρυξη και παραγωγή πρώτων υλών Η κατασκευή μιας ανεμογεννήτριας απαιτεί μεγάλες ποσότητες πρώτων υλών: ·          χάλυβα, ·          αλουμίνιο, ·          ...