NFT: Τέχνη, επένδυση ή «αέρας κοπανιστός»;

 

Στην αυγή του 2022 όλο και περισσότεροι μιλούν για τα NFT. Αλλά τι είναι τελικά τα NFT και γιατί διεκδικούν την προσοχή μας; Είναι άλλη μια «μόδα»; Είναι τέχνη; Επενδυτικό προϊόν; Ή μήπως «αέρας κοπανιστός», άλλη μια «φούσκα» που αναπόφευκτα θα σκάσει, όπως έχει συμβεί στις αγορές αναρίθμητες φορές στο παρελθόν;

Τι είναι τα NFT;

H γέννηση και εξέλιξη των NFT είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αγορά των κρυπτονομισμάτων, καθώς είναι και αυτά ένα κρυπτογραφικό προϊόν βασισμένο στην τεχνολογία του blockchain. Ως τέτοιο, επωφελήθηκε τα μέγιστα από την μετεωρική άνοδο της αγοράς των ψηφιακών νομισμάτων των τελευταίων ετών, όπως και από τους γιγάντιους όγκους χρήματος που έπεσαν στις αγορές τα τελευταία δύο χρόνια ένεκα της πανδημίας.

 

Η διαφορά των δύο crypto-προϊόντων έγκειται στο ότι τα NFT ως Non-Fungible Tokens, είναι μη ανταλλάξιμα, δηλαδή το κάθε ένα από αυτά είναι μοναδικό. Με πρακτικούς όρους αυτό σημαίνει πως ενώ, σε μια δεδομένη στιγμή, ένα bitcoin ισοδυναμεί με οποιοδήποτε άλλο bitcoin στον κόσμο, ένα ether με οποιοδήποτε άλλο ether κ.ο.κ., τα NFT δεν έχουν αντίστοιχο τους πουθενά εκεί έξω, καθώς το κάθε ένα από αυτά συνιστά μια μοναδική «ταυτότητα» στο blockchain, με έναν και μόνο ιδιοκτήτη, και όσες «κόπιες» ενός NFT και αν κυκλοφορήσουν το αρχικό παραμένει αναντικατάστατο.

 

Αυτή η μοναδικότητα έχει αναμφισβήτητα συμβάλλει στην φρενίτιδα που τα περιβάλλει τα τελευταία χρόνια, και στα αμύθητα ποσά που καταβάλλονται για την αγοραπωλησία τους: Το πιο ακριβό NFT μέχρι στιγμής, είναι ένα έργο του ψηφιακού καλλιτέχνη Murat Pak με τίτλο The Merge, το οποίο πουλήθηκε στην πλατφόρμα Nifty Gateway για 91,8 εκατ. δολάρια. Το δεύτερο πιο ακριβό NFT, είναι το Everydays: The First 5000 Days ενός ψηφιακού designer υπό το ψευδώνυμο Beeple. Ο συγκεκριμένος αποκόμισε 69,3 εκατ. δολάρια, μετατρέποντας σε NFT απλά τα σκιτσάκια που «σκάρωνε» καθημερινά επί 5.000 ημέρες.

 

Την λίστα συμπληρώνουν άλλο ένα έργο του Beeple στην 3η θέση, ονόματι Human One με αξία αγοράς 28,9 εκατ. δολάρια, και στις 3 επόμενες θέσεις ακολουθούν έργα της σειράς CryptoPunk με τιμές 10,2, 7,67 και 7,57 εκατ. δολάρια αντίστοιχα.

Αν και η υιοθέτηση τους από την ίδια την κοινότητα DeFi παραμένει περιορισμένη, με μόλις 20.000 χρήστες ανά μήνα να εμπλέκονται στην αγορά τους, δεν είναι χωρίς σημασία η προσοχή που δείχνουν να κερδίζουν από «παραδοσιακούς» φορείς της τέχνης και του πολιτισμού: Το προαναφερθέν έργο Everydays: The First 5000 Days, πωλήθηκε από τον ξακουστό οίκο Christie’s πέρυσι, δίπλα σε έργα διάσημων σύγχρονων καλλιτεχνών, ενώ το Βρετανικό Μουσείο, πάλι την περασμένη χρονιά έβγαλε σε πώληση 200 NFT βασισμένα σε έργα του Ιάπωνα χαράκτη Katsushika Hokusai. Το μουσείο σχεδιάζει να επαναλάβει το εγχείρημα πουλώντας NFT έργων του ρομαντικού ζωγράφου J.M.W. Turner. Οι τιμές τους ξεκινούν από περίπου 912 δολάρια.

Έργο του Beeple, κατά κόσμον Mike Winkelmann. Απεικονίζει ένα μυώδη Elon Musk που βγάζει βόλτα ένα σκύλο ράτσας Shiba Inu.

Είναι τα NFT τέχνη;

Οι φανατικοί υπέρμαχοι των NFT διατείνονται πως αποτελούν την νέα μορφή τέχνης κι ως τέτοια δικαιολογούν τα υπέρογκα ποσά που καταβάλλονται για αρκετά από αυτά.

 

Ωστόσο, όσο και αν η συζήτηση για το τι αποτελεί τέχνη και τι όχι, διαρκεί ίσως όσο κι ο ανθρώπινος πολιτισμός και άπτεται του υποκειμενικού γούστου και όχι κάποιων αντικειμενικών κανόνων –όπως επίσης αν η τέχνη πρέπει να αποτελεί εμπόρευμα- είναι χρήσιμο να επισημανθεί το εξής: τα NFT είναι κατ’ ουσία ένα μέσο ψηφιακής «απεικόνισης» πολλών πραγμάτων, μεταξύ των οποίων και κάποιων έργα τέχνης.   Ένα NFT μπορεί να απεικονίζει μια ζωγραφιά, ένα βίντεο, ένα εισιτήριο συναυλίας, ένα «όπλο» σε κάποιο video-game, εικονικά κτίρια στον virtual κόσμο της Decentraland, ένα ποίημα, ένα αυτόγραφο, ένα γραμματόσημο, κυριολεκτικά οτιδήποτε. Ο Jack Dorsey της Twitter, «έβγαλε στο σφυρί» ως NFT το πρώτο του tweet από το 2006 όπου απλά γράφει “just setting up my twttr”, αποκομίζοντας 2,9 εκατ. δολάρια. Αλλά ακόμα κι αν κάποιος πλήρωσε αυτό το ιλιγγιώδες ποσό για το NFT, το αρχικό tweet παραμένει «ιδιοκτησία» του Jack Dorsey – κάτι το οποίο ισχύει για όλα τα NFT και τα στοιχεία που απεικονίζουν.

ΠΗΓΗ: insider, Κ. Αποστολόπουλος