Επιστροφή στο ασπρόμαυρο

 Ολο και περισσότεροι σκηνοθέτες επιλέγουν τη «μαγεία» της μονοχρωμίας

 

 

Σκηνή από τη «Nebraska» του Αλεξάντερ Πέιν που παίχτηκε στο Φεστιβάλ των Καννών αποσπώντας το βραβείο ερμηνείας για τον Μπρους Ντερν (δεξιά)

 

Οταν ο Μπεν Γουίτλεϊ ετοίμαζε το «A field in England», μια ταινία που αναφέρεται σε μια αλλόκοτη επιδρομή στον αγγλικό εμφύλιο πόλεμο, κάποιες από τις δοκιμαστικές σκηνές του ήταν έγχρωμες και κάποιες ασπρόμαυρες. Η έντονη αισθητική διαφορά ανάμεσα στις δύο επιλογές κέντρισε το ενδιαφέρον του και, όπως δήλωσε αργότερα, ενώ οι έγχρωμες σκηνές σχετίζονταν «κυρίως με τα χρώματα των ενδυμασιών και το χορτάρι», αποσπώντας έτσι την προσοχή, «οι ασπρόμαυρες τόνιζαν τα πρόσωπα, τα μαλλιά και την υφή του χορταριού. Γι' αυτό και τις προτιμήσαμε».

Ο Γουίτλεϊ, ο οποίος ανήλθε στον κινηματογραφικό χώρο με τις ταινίες «Kill List» και «Sightseers», δεν είναι ο μοναδικός αναγνωρισμένος σκηνοθέτης που παρασύρθηκε από τη μονοχρωμία του ασπρόμαυρου εφέτος. Μερικές εβδομάδες πριν, ο Τζος Γουίντον συνέχισε μετά τους «Εκδικητές» του, την τρίτη ταινία μεγαλύτερης συνολικής είσπραξης όλων των εποχών, με το «Much Ado About Nothing», μια χαμηλού προϋπολογισμού ταινία, γυρισμένη μέσα σε 12 ημέρες στο σπίτι του, στη Σάντα Μόνικα. Η ταινία είναι ασπρόμαυρη, όπως επίσης το επερχόμενο «Frances Ha» του Νόα Μπάουμπαχ, καθώς και το αναμενόμενο «Nebraska» του Αλεξάντερ Πέιν που παίχτηκε στο Φεστιβάλ των Καννών αποσπώντας το βραβείο ερμηνείας για τον Μπρους Ντερν.

Η εφετινή χρονιά υποδέχεται έναν ασυνήθιστο αριθμό ασπρόμαυρων νέων ταινιών. Σύμφωνα με το περιοδικό «Variety», το κινηματογραφικό κοινό έχει εκτεθεί στην ασπρόμαυρη μορφή κατά τα τελευταία δύο χρόνια περισσότερο από ποτέ. Η μεγαλύτερη επιτυχία είναι εκείνη του «The Artist», αν και επίσης αξιοσημείωτες είναι ταινίες όπως ο «Χαμένος Παράδεισος» του Μιγκέλ Γκομέζ, το (υποψήφιο για Οσκαρ κινουμένων σχεδίων) «Frankenweenie» του Τιμ Μπάρτον και το «Blancanieves» του Πάμπλο Μπέργκερ.  Ωστόσο, παρά την αναδυόμενη αυτή τάση, οι ασπρόμαυρες ταινίες παραμένουν ένα εμπορικό ρίσκο. Οταν ο βραβευμένος με Οσκαρ Πέιν ανακοίνωσε στους παραγωγούς του τις προθέσεις του για το «Nebraska», το στούντιο προσπάθησε να του αλλάξει γνώμη, κόβοντας εν τέλει τον προϋπολογισμό.

Τι είναι όμως αυτό που παρά τα προφανή εμπόδια ελκύει τους σύγχρονους σκηνοθέτες στον ασπρόμαυρο κινηματογράφο; Σύμφωνα με τον Πέιν, είναι «η ομορφιά της ασπρόμαυρης μορφής, η οποία εξαφανίστηκε από τον μοντέρνο κινηματογράφο, όχι για καλλιτεχνικούς αλλά για καθαρά εμπορικούς λόγους».

Ο Τζέοφ Αντριου, διευθυντής προγράμματος του Βρετανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου, θεωρεί ότι η ασπρόμαυρη μορφή χρησιμοποιείται συνήθως σε σύγχρονες ταινίες που πραγματεύονται το παρελθόν ή εκφράζουν κάποιου είδους νοσταλγία. «Το "Nebraska" δεν διαδραματίζεται στο παρελθόν, αλλά έχει να κάνει με αυτό. Γνωρίζοντας τους χαρακτήρες, μαθαίνουμε για τους παλιούς τους τρόπους και την ξεχασμένη αμερικανική ζωή. Είναι μια εντελώς νοσταλγική ταινία».

Ωστόσο το «Frances Ha» παρουσιάζει τη ζωή μιας νέας κοπέλας στη σύγχρονη Νέα Υόρκη ανατρέχοντας ξεκάθαρα στο κινηματογραφικό παρελθόν και στο γαλλικό νέο κύμα σκηνοθετών όπως ο Φρανσουά Τρυφό, καθώς και σε ασπρόμαυρα «κλασικά», όπως το «Μανχάταν» του Γούντι Αλεν. Από τη δική του πλευρά, ο Τζος Γουίντον χρησιμοποιεί τις ασπρόμαυρες εικόνες για να εμπλουτίσει το ύφος της σαιξπηρικής διασκευής του, την οποία και περιγράφει ως μια noir κωμωδία.
ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ