Παγανά, Καλικάτζαροι

ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ

Έτσι ονομάζονταν τα παιδιά που γεννιόντουσαν το Δωδεκαήμερο και ήταν αβάπτιστα. Παγανά σημαίνει ειδωλολάτρης.
Επίσης, παγανά ονομάζονται και οι Καλιάτζαροι ( Κολοβελόνηδες), τα δαιμόνια αυτά που εισέρχονται στις οικίες από τις καπνοδόχους κατά την παραμονή των Χριστουγέννων και παραμένουν μέχρι την παραμονή των Φώτων, δηλ. μέχρι να αγιάσουν τα νερά, όπου και γυρνούν στα ανήλια βασίλειά τους.
Οι Καλικάτζαροι παρενοχλούν τους ανθρώπους και ιδίως τις γριές. Ως εκ τούτου συμπεραίνουμε ότι οι Καλικάτζαροι ήταν οι ειδωλολάτρες που καταδίωκαν τους Χριστιανούς κατά τις ημέρες των Χριστουγέννων.


Στρατής Μυριβήλης, "τα Παγανά"
…Κει που καθόντανε κουλουριασμένα τα παιδιά μέσα στο παραγώνι κι άκουγαν νυσταγμένα τα παραμύθια της γριάς, πατημασιές έτριζαν πάνω στο χιονισμένο δώμα, γέλια πνιγμένα και μικρά ουρλιαχτά.
Κόβονταν τότε στη μέση οι κουβέντες, οι καρδιές χτυπούσαν με λαχτάρα, τα μάτια καρφώνονταν στο ταβάνι.
-Αυτοί είναι, μάνα!
Τα παιδιά πετάγονταν έξω από το παραγώνο, χλωμά-θειαφοκέρι.
-Εμ, Αυτοί θάναι, έλεγαν οι μεγάλοι, και κοιτάζονταν με νόημα. Ποιός άλλος, μέρες πούναι!
Είτανε αλήθεια οι Καλλικαντζάροι….


Οι Καλικάτζαροι (και Λυκοκάτζαροι και Σκιορίσματα και Καψιούριδες και Καλιοντζήδες και Καρκατζόλοι) δεν είναι ακριβές ότι είναι Τουρκικής προελεύσεως, διότι προέρχονται από αρχαιότατη δοξασία. Απόδειξη η Αθηναϊκή ονομασία αυτών Κολοβελόνηδες.
Κάτζαρο και γάτζαρο σημαίνει πράγμα αιχμηρό ή αγκιστροειδές ( γάτζος, γαντζώνω), κάτζαρος λέγεται και το δέντρο που έχει μυτερά φύλλα, όπως το δέντρο Κέντρος.
Τα δεύτερα συνθετικά κάτζαρος και βελόνης είναι ταυτόσημα.
Και τις δεν είδε εικόνα δαίμονος έχοντος ουρά καταλήγουσα είς αιχμή εν είδει βέλους;

Γνωστά είναι τα μαρτύρια η νεαρή Αγία Μαρίνα, επί των χρόνων του Κλαύδιου. υπέστη από τους ειδωλολάτρες, λόγω της πίστης της στο Χριστό. Επίσης ότι τον εμφανισθέντα στη φυλακή δαίμονα τον έδειρε και τον ταπείνωσε.
Στις εικόνες της Αγίας, ο δαίμων (το διαμόνιο της Αγίας Μαρίνας) παριστάνεται με ουρά που καταλήγει σε αιχμή. Η αιχμηρή αυτή κατάληξη της ουράς είναι όπως είδαμε χαρακτηριστικό των Καλικατζάρων.
Η μορφή του δαίμονος της Αγ. Μαρίνας που ήτο οι ειδωλολάτρες που την καταδίωκαν, είναι και η μορφή του Καλικάτζαρου ( δαίμονας που έχει πίσω του αιχμή).
Τα παιδιά που γεννιόντουσαν το Δωδεκαήμερο, αμέσως τα βάπτιζαν, μήπως και πεθάνουν αβάπτιστα, Μετά το βάπτισμα κάθε φόβος μήπως γίνουν κακοποιά πνεύματα έφευγε.


Πηγή: Καμπούρογλου Δ. Ιστορία των Αθηνών, Αθήνα 1896.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ξέρεται ότι: Το χαγιάτι στον ελλαδικό χώρο δεν είναι τούρκικο

Το άλογο κοιμάται όρθιο!