Ο Ροβήρος Μανθούλης για τη λογοκρισία

Για τη λογοκρισία στη λειτουργία των MME και στην παραγωγή των ντοκιμαντέρ για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο μίλησε χτες ο σκηνοθέτης Ροβήρος Μανθούλης, σε masterclass που έδωσε στα ΤΕΙ Πύργου, στο πλαίσιο του 15ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους. Απευθυνόμενος στους νέους κινηματογραφιστές, ο Μανθούλης επισήμανε πως «ένα από τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσετε στο μέλλον είναι πως, όταν θα δουλεύετε για έναν εργοδότη, είτε πρόκειται για το κράτος είτε για έναν ιδιώτη -ο οποίος πάντα εξυπηρετεί κάποια συμφέροντα-, η δουλειά σας θα περνάει από μια μορφή λογοκρισίας. Και φυσικά, η λογοκρισία οδηγεί στην αυτολογοκρισία».
Ο σκηνοθέτης του σπουδαίου ντοκιμαντέρ «Μπλουζ με σφιγμένα δόντια» που γυρίστηκε στη Γαλλία, αναφέρθηκε στις παραχωρήσεις που χρειάστηκε να κάνει όταν εργάστηκε ως ντοκιμαντερίστας για λογαριασμό της γαλλικής τηλεόρασης, στα χρόνια της απριλιανής δικτατορίας. «Πόσο προσεκτικός μπορεί να είναι κανείς όταν κάνει μια ταινία για τη δεκαετία του 1930, ό,τι χειρότερο είχε συμβεί στη Γαλλία, εκτός από το Λαϊκό Μέτωπο;». Για αυτή τη συγκεκριμένη παραγωγή, ο Ροβήρος Μανθούλης είπε ότι δεν μπορούσε να μην παρουσιάσει γεγονότα όπως ήταν η φυγή των Γάλλων στο εξωτερικό για να μην πολεμήσουν, ή το ότι οι Γάλλοι εθελοτυφλούσαν σε σχέση με το τι συνέβαινε εκείνη την περίοδο στην Ευρώπη, με την άνοδο του φασισμού στη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία.
Σε μια άλλη περίπτωση, όταν ο Μανθούλης γύριζε μια ταινία με ντοκουμέντα από τις διαδηλώσεις των νέων στις ΗΠΑ εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ, ανακάλυψε ένα φιλμ επικαίρων με μια εξέγερση αριστερών Νοτιοβιετναμέζων στη Σαϊγκόν. «Κάποια στιγμή φέρνουν έναν νέο μπροστά σ' έναν αστυνομικό, ο οποίος βγάζει το πιστόλι, τον πυροβολεί εν ψυχρώ μπροστά στην κάμερα, βάζει το πιστόλι στη θήκη του και συνεχίζει. Εγώ φυσικά το χρησιμοποίησα». Όμως, στη συνέχεια ο Γάλλος παραγωγός της τηλεόρασης ζήτησε από τον Μανθούλη να αφαιρέσει αυτή τη σκηνή, κρίνοντας ότι ήταν πολύ σκληρή για το κοινό. «Το σκέφτηκα και τελικά αυτό που έκανα ήταν το εξής: Κράτησα την σκηνή μέχρι τη στιγμή που ο αστυνομικός ετοιμάζεται να τραβήξει τη σκανδάλη, έκοψα εκεί και συνέχισα με άλλη σκηνή, όπου όμως έβαλα από πάνω τον ήχο του πυροβολισμού».
Με θητεία στις γραμμές του ΕΑΜ των Νέων και συνέχεια της ΕΠΟΝ, ο Ροβήρος Μανθούλης στα νεανικά του χρόνια ασχολήθηκε με την ποίηση και το 1949 εξέδωσε την ποιητική συλλογή "Σκαλοπάτια". Από το 1949 έως το 1953 σπούδασε Κινηματογράφο και Θέατρο στο Πανεπιστήμιο Syracuse της Νέας Υόρκης. Όταν επέστρεψε από την Αμερική, το 1953, ανέλαβε να οργανώσει το τμήμα ντοκιμαντέρ στο υπουργείο Τύπου και Πληροφοριών, αλλά σʼ έναν χρόνο απολύθηκε. Το 1960 ίδρυσε την «Ομάδα των 5» για την παραγωγή ντοκιμαντέρ με τους Ηρακλή Παπαδάκη, Φώτη Μεσθεναίο, Γιάννη Μπακογιαννόπουλο και Ρούσσο Κούνδουρο. Με αφορμή τα Ιουλιανά, ο Μανθούλης γυρίζει στα 1966 το "Πρόσωπο με Πρόσωπο", που κερδίζει το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
Την περίοδο της δικτατορίας ο Ροβήρος Μανθούλης αυτοεξορίζεται στη Γαλλία και εκεί συνεργάζεται με τη γαλλική τηλεόραση για ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα που διερευνά τις πολιτικές και κοινωνικές ρίζες του θεάματος, της μουσικής και του τραγουδιού.
Μετά την πτώση της χούντας, ο Μανθούλης αναλαμβάνει για ένα διάστημα την καλλιτεχνική διεύθυνση της ΕΡΤ, εγκαινιάζοντας πολλές ποιοτικές εκπομπές. Θα επιστρέψει το 1982, βοηθώντας στη μετατροπή της στρατιωτικής ΥΕΝΕΔ σε ΕΡΤ-2.

ΠΗΓΗ: Η ΑΥΓΗ