Αθήνα
Το φυσικό και τεχνητό φως «πρωταγωνιστεί» σε δύο εκθέσεις που διοργανώνονται παράλληλα αυτό το διάστημα στο Μουσείο της Ακρόπολης και στην «Τεχνόπολις» του Δήμου Αθηναίων στο Γκάζι. Ιστορίες για τη σχέση του ανθρώπου της αρχαιότητας με το φυσικό φως και εκείνο που ο ίδιος προσπάθησε να φτιάξει φιλοξενούνται στο Μουσείο της Ακρόπολης, ενώ στο Γκάζι δίνεται έμφαση στα βυζαντινά χρόνια, αλλά και στην εμφάνιση του φωταερίου και του ηλεκτροφωτισμού. Οι εκθέσεις διαρκούν έως τις 9 Σεπτεμβρίου.
Ιστορίες για τη σχέση του αρχαίου ανθρώπου με το φυσικό φως και τους πανάρχαιους μύθους με τους οποίους προσπάθησε να ερμηνεύσει τον αέναο κύκλο διαδοχής της μέρας με τη νύχτα, αλλά και για το φως που δημιούργησε ο ίδιος, θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν οι επισκέπτες του Μουσείου της Ακρόπολης, από την Τετάρτη μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου.
Με τη δράση «Ιστορίες για το φως», που γίνεται παράλληλα με την έκθεση «Μια ιστορία από φως, στο φως», η οποία πραγματοποιείται την ίδια περίοδο στην «Τεχνόπολις», οι επισκέπτες του Μουσείου έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν στις συλλογές του, εκθέματα που αφηγούνται μικρές ιστορίες για το φως, φυσικό και τεχνητό: Το ηλιακό φως, που τόσο εντυπωσίασε τον αρχαίο άνθρωπο ώστε να το θεοποιήσει, το φως που δημιούργησε ο ίδιος, το καθημερινό φως που διέλυε το σκοτάδι μέσα και έξω από το σπίτι του, το ιερό φως που έκαιγε στους ναούς των θεών του, το τελετουργικό φως που τον συνόδευε σε σημαντικές στιγμές της ζωής του.
Η παρουσία του θεού Ήλιου, η προσωποποίηση για τους αρχαίους Έλληνες του ηλιακού φωτός, είναι έντονη στις συλλογές του Μουσείου Ακρόπολης. Το ίδιο και της αδελφής του Σελήνης. Στο ανατολικό αέτωμα του Παρθενώνα τα δύο άρματα του Ήλιου και της Σελήνης πλαισιώνουν τη σκηνή της γέννησης της θεάς Αθηνάς, προσδιορίζοντας με την «αφήγησή» τους τον χρόνο που συντελέστηκε το θεϊκό γεγονός: τα χαράματα της 28ης του μηνός Εκατομβαιώνος (γύρω στα μέσα Αυγούστου).
Ο Ήλιος εικονίζεται και πάλι στην ανατολική πλευρά του Παρθενώνα, αυτή τη φορά στη μετόπη 14. Το τέθριππό του μόλις έχει αναδυθεί από τη θάλασσα, όπως δείχνουν τα ψάρια που αναπηδούν ανάμεσα στους τροχούς του άρματος και το νεροπούλι κάτω από τα πόδια των αλόγων.
Σε μεταγενέστερα χρόνια, ο Ήλιος συγχωνεύτηκε με άλλους θεούς, όπως ο Δίας, ο Διόνυσος, ο Όσιρις, ο Σάραπις και ο Μίθρας και λατρεύτηκε ως Κοσμοκράτορας. Ως τέτοιος εικονίζεται και στη μαρμάρινη σφαίρα με τα μαγικά σύμβολα, τις αλληγορικές παραστάσεις και τις ακατανόητες επιγραφές, που θάφτηκε στο θέατρο του Διονύσου σε κάποια μαγική ιεροτελεστία.
Τη δική τους ιστορία διηγούνται τα λυχνάρια και οι δάδες. Τα λυχνάρια, τα πιο διαδεδομένα μέσα τεχνητού φωτισμού, κατασκευασμένα σε διάφορα σχήματα, μεγέθη και υλικά, φώτιζαν σπίτια, καταστήματα, εργαστήρια και δημόσιους χώρους. Ήταν απαραίτητα στις θρησκευτικές γιορτές, τις νυχτερινές ιεροτελεστίες και τις νεκρικές τελετές, ενώ συχνά αποτελούσαν αφιερώματα σε τάφους θνητών και σε ιερά θεών.
Μερικές φορές ήταν ιδιαίτερα περίτεχνα σκεύη, ακριβά αφιερώματα στα ιερά των θεών, όπως ο μαρμάρινος, πολύφωτος λύχνος του Μουσείου Ακρόπολης με τα εναλλασσόμενα κεφάλια γυναικών, κριών και αιγών ή ο χάλκινος λύχνος που βρέθηκε στο Ερέχθειο, με τη μορφή πολεμικού πλοίου και χαραγμένη πάνω του την επιγραφή «ιερόν της Αθηνάς», δηλαδή ιερό αντικείμενο που ανήκει στη θεά Αθηνά.
Οι δάδες ήταν τα πιο συνηθισμένα μέσα φωτισμού σε εξωτερικούς χώρους. Στο Μουσείο της Ακρόπολης τις βλέπουμε σε σκηνές που κοσμούν τις λουτροφόρους, τα νυφικά αγγεία που βρέθηκαν στο ιερό της Νύμφης του Γάμου. Απεικονίζονται στη νυχτερινή πομπή μεταφοράς του νερού για το γαμήλιο λουτρό και στην πομπή μετά το γάμο, όταν ο γαμπρός οδηγεί τη νύφη στο πατρικό του.
Στην «Τεχνόπολις» τα εκθέματα επιχειρούν μια ιστορική αναδρομή στον τεχνητό φωτισμό από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας, με έμφαση στη βυζαντινή περίοδο, αλλά και στη μεγάλη τομή που σημειώνεται το 19ο αιώνα με την εμφάνιση του φωταερίου και του ηλεκτροφωτισμού.
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα παρουσιάζονται πτυχές του τεχνητού φωτισμού στη χρηστική, τεχνολογική, οικονομική, αλλά και συμβολική τους διάσταση.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται επίσης στο δημόσιο φωτισμό τόσο της Θεσσαλονίκης, όσο και της Αθήνας με την ίδρυση του εργοστασίου φωταερίου το 1857 να αλλάζει τα δεδομένα του δημόσιου φωτισμού της πρωτεύουσας.
Και αυτή η έκθεση διαρκεί έως τις 9 Σεπτεμβρίου. Αίθουσα Δ10 – «Κωστής Παλαμάς», «Τεχνόπολις» Δήμου Αθηναίων, Πειραιώς 100, Γκάζι. Είσοδος ελεύθερη.
Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου