Telegraph: Η Αθήνα είναι μια από τις λιγότερο πράσινες πόλεις στην Ευρώπη- Αλλάζει όψη με την αποκάλυψη του Ιλισού

Η Αθήνα είναι μια από τις λιγότερο πράσινες πόλεις στην Ευρώπη, επισημαίνει η Telegraph, σημειώνοντας ότι υπάρχει η προσδοκία να αλλάξει αυτό, με την αποκάλυψη του Ιλισού ποταμού, που ρέει κάτω από το ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας.
Ο Ιλισός, ή Ιλισσός, Ειλισσός και σε επιγραφές του 5ου αιώνα π.Χ. Ηιλισός, είναι ο ένας από τους δύο ποταμούς της Αθήνας που πηγάζει από τις βορειοδυτικές πλαγιές του Υμηττού και διερχόμενος νοτιοανατολικά μέσα από το λεκανοπέδιο της Αττικής καταλήγει στο Φαληρικό όρμο.

Στην αρχαιότητα θεωρούνταν ιερός ποταμός. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, στις όχθες του πίστευαν πως διέμεναν οι Μούσες, προς τιμή των οποίων υπήρχε και βωμός με την ιδιαίτερη ονομασία «βωμός των Ιλισιάδων». Επίσης, στον ποταμό αυτό ήρθε για να ξαποστάσει ο άνεμος Βορέας όταν αντελήφθη την όμορφη κόρη του Ερεχθέα Ωρείθυια , την οποία αρπάζοντας στις μεγάλες πτέρυγές του απήγαγε στο Σαρπηδόνιο ακρωτήριο της Θράκης. Κατά την παράδοση κοντά στο ποταμό αυτό τοποθετείται το μέρος όπου φονεύθηκε εκούσια ο φιλόπατρις Βασιλεύς της Αθήνας Κόδρος από τους Δωριείς . Ο Ιλισός ήταν μια ειδυλλιακή ποτάμια διαδρομή σκιασμένη από πεύκα, όπου κάποτε δίδαξε ο Σωκράτης.

Ο ποταμός κυλούσε κατά μήκος και εξωτερικά των τειχών της Αθήνας. Απέναντι από το Στάδιο, προκειμένου να υπάρχει πρόσβαση σε αυτό, υπήρχε πέτρινο γεφύρι με δυο τόξα, το οποίο καταστράφηκε στα τέλη του 18ου αιώνα. Στις όχθες και κατά μήκος του ποταμού υπήρχαν επίσης πολλά ιερά και δημόσια οικοδομήματα μεταξύ των οποίων το Ολυμπείο , το Πύθιο, το Παναθηναικό Στάδιο, το Ηρακλείο ( Κυνόσαργες) κ.ά. Απέναντι δε από τη σημερινή εκκλησία της Αγίας Φωτεινής υπήρχε η κρήνη Καλλιρρόη.

Την δεκαετία του 1930 όμως, κατά την διάρκεια της ραγδαίας ανάπτυξης της πόλης, ο ποταμός καλύφθηκε και αργότερα κατασκευάστηκε γραμμή τραμ, σημειώνει η Telegraph.

Το ποτάμι προσπαθεί να αντισταθεί, αλλά το τέλος του είναι προδιαγεγραμμένο. Μαζί και τα σπίτια με τα κεραμίδια στην κοίτη του. Είναι η εποχή που στην Αθήνα χτίζονται οι πολυκατοικίες και τα μεγάλα ξενοδοχεία. Στα δεξιά διακρίνεται ο τσιμεντένιος σκελετός του Holiday Inn. Δίπλα του βρίσκεται ο θερινός Σινέ Ιλισός ενώ οι πιο παρατηρητικοί, βλέπουν στο βάθος ένα μεγάλο κτίριο που είναι η πρώην ΟΥΛΕΝ, που μετά έγινε ΕΥΔΑΠ. Επίσης διακρίνεται το Μαιευτήριο «Αλεξάνδρα». Στο βάθος της φωτογραφίας διακρίνεται το Μαιευτήριο «Αλεξάνδρα» Λογικά βρισκόμαστε στο τέλος της δεκαετίας του 50, όταν εργολάβοι και πολιτικοί ξεκινούσαν την «δολοφονία» της πόλης. Σύμφωνα με την τεκμηρίωση που έκαναν οι φίλοι της διαδικτυακής ομάδας της Μάρως Μπουρδάκου, «Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια πανέμορφη πόλη που την έλεγαν Αθήνα», η φωτογραφική λήψη έγινε πριν από το παρκάκι μεταξύ Παπαδιαμαντοπούλου και Αλκμάνος. (σημερινή πλατεία Βραζιλίας) Στο σημείο αυτό επί της Αλκμάνος υπήρχε γέφυρα. Σύμφωνα με τη Σοφία Σουμελά, πρέπει να δείχνει την περιοχή γύρω στο 1958, πριν σκεπαστεί ο Ιλισσός και διαλυθούν τα σπιτάκια που υπήρχαν στη γειτονιά. Οι κάτοικοι της περιοχής αυτό το τμήμα του ποταμού το ονόμαζαν «Αβησσυνία»….

Πρόκειται λοιπόν για τη λεωφόρο Μιχαλακοπούλου. Δίπλα στο σημείο που κτίστηκε το Χόλιντεϊ Ινν ( σημερινό Κράουν Πλάζα), υπήρχε μέχρι το 1957 το γήπεδο του Ηλυσιακού, «παρά την κοίτη του Ιλισσού ποταμού», όπως έγραφε το καταστατικό του. Στο πρώτο σπίτι της οδού Ιλισίων, μονοκατοικία παλιά με υπέροχο κήπο, έμενε ο γλύπτης Φωκίων Ρωκ, γνωστός μεταξύ άλλων και για το μνημείο του «Άγνωστου Στρατιώτη», που επιμελήθηκε μαζί με τον αρχιτέκτονα Εμμ. Λαζαρίδη…

Ο Ιλισός «εξαφανίστηκε» επί Καραμανλή για να περάσουν τα αυτοκίνητα Ο ποταμός πήρε το όνομά του από τον ημίθεο Ιλισσό, γιο του Ποσειδώνα και της Δήμητρας, που λατρευόταν σε ιερό κοντά στο λόφο του Αρδηττού. Τα νερά του ήταν καθαρά και οι κάτοικοι απολάμβαναν το πολύτιμο πόσιμο νερό, ενώ και πότιζαν τις καλλιέργειές τους. Σήμερα το σκηνικό έχει αντιστραφεί. Το ποτάμι εγκιβωτίστηκε και πλέον κυλάει υπόγεια. Πρώτος το 1930 ο ακαδημαϊκός Δημήτριος Γρ. Καμπούρογλου είχε δημόσια παρέμβει και επισήμανε, πως αν οι νεοέλληνες έκαναν το ατόπημα να καλύψουν τον Ιλισσό, «ο πολιτισμός θα μας διαγράψη από τας δέλτους του»! Ο ηλικιωμένος άνδρας διατηρούσε νεανικό πνεύμα και έγραφε ότι: «πρόκειται περί καταστροφής δευτέρας μετά την του Παρθενώνος, με την διαφοράν ότι εκείνον μεν τον κατέστρεψαν ξένοι, αυτόν δε πρόκειται να τον καταστρέψουν Έλληνες, ως τοιούτοι τουλάχιστον φέρονται εις τα Μητρώα των αρρένων». Την δεκαετία του 50 επί Κωνσταντίνου Καραμανλή τα συμφέροντα της αυτοκίνησης έφεραν στην περιοχή λεωφόρο που φέρει το επώνυμο του Μιχαλακόπουλου, την ανισόπεδη λεωφόρο Βασ. Κωνσταντίνου και την Καλλιρρόης. Κάτω από αυτά τα έργα «πολιτισμού» βρίσκεται η κοίτη του αρχαίου Ιλισσού που πλέον «κοιμάται». Η ανεπαρκής συντήρηση και οι κραδασμοί των τραμ προκάλεσαν ζημιές στην σήραγγα κάτω από την γραμμή με αποτέλεσμα την αναστολή, τον Οκτώβριο, της λειτουργίας του τραμ από την περιοχή του Νέου Κόσμου έως το Σύνταγμα, θυμίζει η Telegraph. Οι πολεοδόμοι πρότειναν αντί για το δαπανηρό έργο ενίσχυσης της σήραγγας και επισκευής της γραμμής, αυτή να μεταφερθεί σε άλλη διαδρομή και να αποκαλυφθεί ο ποταμός. Προτείνεται η δημιουργία πάρκου μήκους 1,5 χιλιομέτρου κατά μήκος της κοίτης, συνεχίζει το δημοσίευμα.

«Η Αθήνα χρειάζεται περισσότερο πράσινο –το κέντρο έχει ελάχιστα πάρκα και κήπους. Εξάλλου κατατάσσεται 22η στον κατάλογο των 30 πόλεων του European Green City Index που κατήρτισε ο Economist Intelligence Unit. Η Κοπεγχάγη είναι πρώτη και το Λονδίνο ενδέκατο. Προτείνεται η δημιουργία πάρκου μήκους 1,5 χιλιομέτρου κατά μήκος της κοίτης», αναφέρει.

«Η ανακατασκευή της γραμμής του τραμ θα είναι εξαιρετικά δαπανηρή. Προτείνουμε να μην επισκευαστεί η σήραγγα, αλλά να αποκαλυφθεί το ποτάμι και να κατασκευαστεί πεζόδρομος από την Ακρόπολη μέχρι το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, που θα διασχίζει την καρδιά της πόλης», δήλωσε στην Telegraph η Κατερίνα Χριστοφάκη, πολεοδόμος που πρωτοστατεί στην πρωτοβουλία. Η πρόταση αυτή μοιάζει στην σύλληψή της με το φημισμένο High Line της Νέας Υόρκης, ένα εξαιρετικά πετυχημένο γραμμικό πάρκο κατασκευασμένο κατά μήκος της ιστορικής εναέριας σιδηροδρομικής γραμμής στο West Side του Μανχάταν.Η Αθήνα ξεχωρίζει από άλλες ευρωπαϊκές πόλεις επειδή δεν έχει ποταμό που να την διαρρέει, τουλάχιστον όχι έναν ορατό ποταμό. «Στην πραγματικότητα έχουμε δύο ποτάμια, τον Ιλισό και τον Κηφισό, όμως έχουν καλυφθεί και είναι σχεδόν αόρατοι», είπε η Χριστοφοράκη, σύμφωνα με το ΑΠΕ.

Δεδομένου του ξηρού και θερμού κλίματος της Ελλάδας, κανείς από τους δύο δεν είναι μεγάλος και δεν συγκρίνονται με τον Τάμεση ή τον Τίβερη. Το σχέδιο έχει την υποστήριξη της ελληνικής κυβέρνησης και των τοπικών αρχών, όμως η υλοποίησή του δεν θα είναι άμεση. Οι μελέτες σκοπιμότητας έχουν αρχίσει να εκπονούνται. «Μόλις έχουμε ανοίξει τον διάλογο. Πιστεύουμε ότι το έργο θα έχει ολοκληρωθεί μέσα σε μια δεκαετία. Θεωρούμε ότι είναι κάτι που θα αρέσει στους περισσότερους Αθηναίους», ανέφερε η κυρία Χριστοφοράκη.

Επίσης την ανάπλαση της Αθήνας, ετοιμάζει μια ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον καθηγητή της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ Νίκο Μπελαβίλα.

«Μελετούμε ένα σχέδιο το οποίο προβλέπει το ξήλωμα της πλάκας από το Καλλιμάρμαρο έως το Φιξ με στόχο να ξαναβγεί στον αέρα το ποτάμι και να δημιουργηθεί μια πράσινη διαδρομή, με εκτροπή του τραμ στην Συγγρού» αναφέρει ο κ. Μπελαβίλας.

Ο κ. Μπελαβίλας σημειώνει ότι ο σχεδιασμός της Ανάπλασης της Αθήνας έχει την έγκριση του κ. Σπίρτζη αλλά και της κ. Δούρου και ότι τα χρήματα που θα δαπανηθούν για την αποκατάσταση της βλάβης μπορούν να διατεθούν για την παρέμβαση αυτή, για την οποία ήδη υπάρχει έτοιμο προσχέδιο.