William Burroughs, ο φημισμένος συγγραφέας της γενιάς των μπιτ

Ο «δύσκολος» Norman Mailer τον είχε αποκαλέσει ως τον «μόνο εν ζωή Αμερικανό συγγραφέα για τον οποίο μπορεί να πιστέψει κανείς ότι χαρακτηρίζεται από διάνοια». Και δεν ήταν ο μόνος που είχε αυτή την άποψη για τον William Burroughs. Το πολύπλευρο –και σε μεγάλο μέρος αυτοβιογραφικό- έργο του ως νοβελίστας, δοκιμιογράφος, κοινωνικός κριτικός, ζωγράφος και ομιλητής υπήρξε καθοριστικό για την «γενιά των Μπιτ» και επηρέασε σημαντικά τη λαϊκή κουλτούρα και λογοτεχνία.

 

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1914 ο βενιαμίν της οικογένειας του Mortimer P. Burroughs, William S. Burroughs. Αποφοιτώντας από το σχολείο στο Saint Louis και έχοντας ήδη δημοσιεύσει στην εφημερίδα του σχολείου το πρώτο του δοκίμιο υπό τον τίτλο «Προσωπικός Μαγνητισμός», ο Burroughs σπουδάζει καλές τέχνες στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.
Με γενναιόδωρο μηνιαίο εισόδημα από τους γονείς του για τα επόμενα 25 χρόνια της ζωής του, ο νεαρός Burroughs είχε πλέον τη δυνατότητα να ταξιδέψει και να γνωρίσει την Ευρώπη και την Αμερική. To καλοκαίρι του 1943 γνωρίζει τους Lucien Carr και Allen Ginsberg, οι οποίοι εντυπωσιάζονται με τις πολύπλευρες γνώσεις του και το σαρδόνιο του χιούμορ. Όντας ο μεγαλύτερος σε ηλικία στην ομάδα, γρήγορα ανέλαβε τον ρόλο του καθοδηγητή, ενθαρρύνοντας τον Jack Kerouac και των Allen Ginsberg στις απόπειρες τους για συγγραφή διηγημάτων και ποίησης.
Ειρωνική λεπτομέρεια το ότι την εποχή εκείνη ο Burroughs δεν θεωρεί τον εαυτό του συγγραφέα. Προσπαθεί να ικανοποιήσει την δίψα του για αναζήτηση της ταυτότητας του στην ενασχόληση με παράνομες δραστηριότητες. Ελπίζοντας ότι θα βρει τον εαυτό του σε μια κοινότητα παράνομων επιδίδεται σε αγορές κλεμμένων προϊόντων και σύντομα εθίζεται στην μορφίνη, την οποία αργότερα αντικατέστησε με την ηρωίνη. Συζώντας από το 1947 με την Joan Vollmer αποκτά μαζί της ένα γιο, τον William S. Burroughs Jr. και σύντομα μετακομίζουν διαδοχικά στην Νέα Ορλεάνη, το Τέξας και το Μεξικό προς αναζήτηση παράνομων ουσιών.
Καταγράφει τις εμπειρίες του σχετικά την χρήση παράνομων ουσιών στο πρώτο βιβλίο του «Junk», το οποίο εκδίδεται το 1953 με το ψευδώνυμο William Lee. Μετά το θάνατο της γυναίκας του σε ατύχημα, ταξιδεύει στην Λατινική Αμερική, καταγράφοντας αργότερα τις εμπειρίες του στο βιβλίο με τίτλο «The Yage Letters», το οποίο εκδίδεται το 1963.
Ο ίδιος δεν διστάζει τώρα να χαρακτηρίσει τον εαυτό του συγγραφέα και προβάλλει τον θάνατο της γυναίκας του ως καθοριστικό στοιχείο, ως ένα γεγονός το οποίο των εξώθησε στην συγγραφή. Αναφέρεται στην ύπαρξη ενός «Άσχημου Πνεύματος» το οποίο των ανάγκασε σε έναν αγώνα, τον οποίο «μπορεί να νικήσει μόνο γράφοντας». Μετακομίζει στην Ταγγέρη του Μαρόκου και στις αρχές του 1957 ξεκινά τη συγγραφή του σημαντικού βιβλίου του «Naked Lunch». Μέσω του βιβλίου αυτού ο Burroughs δηλώνει ότι ξεφορτώνεται «το μεσοαστικό του παρελθόν μια για πάντα. Πρόκειται για μια κάθαρση καθώς λέω τα χειρότερα πράγματα που μου έρχονται στο νου». Σημειώνεται ότι την περίοδο συγγραφής του βιβλίου έχει απεξαρτηθεί από την χρήση ουσιών. Το βιβλίο του αυτό εκδίδεται το 1959 και προκαλεί αίσθηση, εν μέρει λόγω και της ειλικρίνειας του συγγραφέα για τις σεξουαλικές του προτιμήσεις.
Οι επόμενες δεκαετίες αποδεικνύονται ιδιαίτερα παραγωγικές για τον συγγραφέα, ο οποίος εκλέχθηκε το 1984 μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας και του Ινστιτούτου Γραμμάτων και Τεχνών. Έχοντας επιστρέψει από καιρό στην Αμερική, πρώτα στην Νέα Υόρκη και στη συνέχεια στο Κάνσας, αφήνει τον τελευταία του πνοή τον Αύγουστο του 1997.
Σύμφωνα με κριτικούς του έργου του, ο Burroughs, όπως και οι Carr και Ginsberg, αντιλαμβάνεται τον συγγραφέα σαν ένα άτομο εκτός νόμου. Το κείμενο του «Naked Lunch» θυμίζει «τις διακοπές στη ζωή ενός ναρκομανή ο οποίος περιμένει να πάρει τη δόση του», επισημαίνει ο βιογράφος του, Ted Morgan.
Η έννοια της εξάρτησης είναι παρούσα στο έργο του. Πρόκειται για μια γενική κατάσταση η οποία δεν περιορίζεται στα ναρκωτικά: η πολιτική, η θρησκεία, η οικογένεια, η αγάπη, είναι όλα διαφορετικές μορφές εξάρτησης. Πρόκειται για έναν κόσμο ο οποίος έχει απολέσει το νόημα του, στον οποίο «χρεοκοπημένα εθνικά κράτη κυβερνώνται από άτομα εθισμένα στην άσκηση ελέγχου». Άλλα σημαντικά θέματα αφορούν τον θάνατο και το σεξ.
O Burroughs, μεταξύ άλλων, επηρέασε σημαντικά και καλλιτέχνες του χώρου της μουσικής, όπως ο Kurt Cobain, των Nirvana και ο Ian Curtis, των Joy Division. Από πολλούς θεωρείται, εξάλλου, ο επινοητής της λέξης «heavy metal» για την περιγραφή του αντίστοιχου είδους μουσικής.
tvxs.gr