ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΧΩΡΟΣ

  του γιώργου ξηρού Περίληψη Η παρούσα εργασία διερευνά τον ρόλο που διαδραματίζουν οι σύλλογοι φίλων μουσείων στην ενίσχυση της βιωσιμότητας των μουσείων. Μέσα από μια πολυδιάστατη προσέγγιση —οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική, περιβαλλοντική και θεσμική— αναδεικνύεται η συνεισφορά τους όχι μόνο ως υποστηρικτικών φορέων, αλλά και ως στρατηγικών εταίρων στη μακροχρόνια επιβίωση και ανάπτυξη των μουσείων. 1. Εισαγωγή Η βιωσιμότητα των μουσείων αποτελεί σήμερα κρίσιμο ζήτημα στη μουσειολογία. Δεν αφορά μόνο την οικονομική επιβίωση, αλλά και την κοινωνική ένταξη, την πολιτιστική συνέχιση και την περιβαλλοντική υπευθυνότητα (Pop et al., 2019). Στο πλαίσιο αυτό, οι σύλλογοι φίλων μουσείων μπορούν να θεωρηθούν πολλαπλασιαστές πόρων, κοινωνικής στήριξης και καινοτομίας. Η ιστορία των συλλόγων φίλων ανάγεται ήδη στον 19ο αιώνα, με παραδείγματα όπως η Société des Amis du Louvre στη Γαλλία, που υποστήριξε την ανάπτυξη του Μουσείου του Λούβρου μέσω δωρεών και αγορών έργων τέχνη...

  Περίληψη Η επιτάχυνση της τεχνολογικής εξέλιξης, η παγκοσμιοποίηση και οι περιβαλλοντικές προκλήσεις θέτουν τον άνθρωπο μπροστά σε νέες υπαρξιακές και κοινωνικές συνθήκες. Ο ρόλος του στην ιστορία του μέλλοντος φαίνεται να μετατοπίζεται από τον παραδοσιακό άξονα του δημιουργού και κυρίαρχου της ιστορίας σε αυτόν του διαχειριστή, του συλλογικού όντος και του κριτικού στοχαστή. Το άρθρο αυτό διερευνά τον ρόλο του ανθρώπου μέσα από πέντε διαστάσεις: δημιουργία, διαχείριση, συλλογικότητα, κριτική στοχαστικότητα και εξελικτική μεταμόρφωση. Υποστηρίζεται ότι η ιστορία του μέλλοντος θα καθοριστεί από την ικανότητα της ανθρωπότητας να ισορροπήσει ανάμεσα στην τεχνολογική πρόοδο και στην ανθρωποκεντρική ευθύνη. Εισαγωγή Η ιστορία του μέλλοντος δεν μπορεί να νοηθεί χωρίς την ανθρώπινη παρουσία. Παρότι οι τεχνολογικές εξελίξεις, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η βιοτεχνολογία, υπόσχονται να αναδιαμορφώσουν ριζικά τον κόσμο, ο άνθρωπος παραμένει το υποκείμενο που καλείται να δώσει κατεύθυνσ...

  Προχωρούν οι μελέτες της επανέκθεσης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και του Επιγραφικού Μουσείου, αναδεικνύοντας την οικουμενικότητα του Ελληνικού Πολιτισμού  Στόχος της νέας μουσειολογικής προσέγγισης είναι η σύγχρονη και πολυεπίπεδη παρουσίαση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού Το Συμβούλιο Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού ενέκρινε ομόφωνα την οριστική μουσειολογική μελέτη που αφορά τον σχεδιασμό και την οργάνωση των νέων εκθέσεων στο  Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο  (ΕΑΜ) και στο Επιγραφικό Μουσείο (ΕΜ). Τα δύο αυτά μουσεία στεγάζονται στο ίδιο κτηριακό συγκρότημα και αποτελούν σημεία αναφοράς σε διεθνές επίπεδο: το ΕΑΜ ως το σημαντικότερο αποθετήριο της αρχαίας ελληνικής τέχνης και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ως το μοναδικό μουσείο στον κόσμο αφιερωμένο αποκλειστικά στις επιγραφές. Το έργο της αναβάθμισης και επανέκθεσης των συλλογών τους βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο στάδιο των μελετών, οι οποίες βασίζονται στην αρχιτεκτονική πρόταση των γραφείων Chipperfie...

 του γιώργου ξηρού Περίληψη Τα μουσεία αποτελούν θεσμούς με αποστολή τη διαφύλαξη, έρευνα και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και τη δημοκρατική συμμετοχή του κοινού στη γνώση. Ωστόσο, παράγοντες όπως η εμπορευματοποίηση, η πολιτική εργαλειοποίηση, η άνιση πρόσβαση και η αμφιλεγόμενη χρηματοδότηση μπορούν να οδηγήσουν ένα μουσείο σε απώλεια προσανατολισμού. Το άρθρο εξετάζει τις κύριες αιτίες, παραδείγματα από τη διεθνή εμπειρία, και τη σημασία της ηθικής και δημοκρατικής λειτουργίας τους. Εισαγωγή Σύμφωνα με τον ορισμό του ICOM, το μουσείο είναι ένας μη κερδοσκοπικός θεσμός που «υπηρετεί την κοινωνία και την ανάπτυξή της, είναι ανοικτός στο κοινό, συλλέγει, συντηρεί, ερευνά, επικοινωνεί και εκθέτει την υλική και άυλη κληρονομιά της ανθρωπότητας και του περιβάλλοντός της για σκοπούς εκπαίδευσης, μελέτης και ψυχαγωγίας» (ICOM, 2022). Όταν όμως υποτάσσεται σε πιέσεις της αγοράς, πολιτικά αφηγήματα ή πρακτικές αποκλεισμού κοινωνικών ομάδων, μπορεί να «χάσει τον δρόμο...