Αποκαλύφθηκε τάφος αγκαλιασμένου ζευγαριού σε ανασκαφή στο Διρό

Μια διπλή αδιατάρακτη ταφή νεαρών ενηλίκων, άνδρα και γυναίκας, σε στάση εναγκαλισμού καθώς και μια δεύτερη διπλή αδιατάρακτη ταφή νεαρών ενηλίκων, άνδρα και γυναίκας, σε εξαιρετικά συνεσταλμένη στάση σε συνάφεια με σπασμένες αιχμές βελών αποτελούν δυο από τα σημαντικότερα ευρήματα της ανασκαφής στη θέση «Ξαγκουνάκι» στον περιβάλλοντα χώρο του σπηλαίου Αλεπότρυπα, που εντάσσεται στο πενταετές Ανασκαφικό και Μελετητικό έργο Διρού.

Οι ταυτόχρονες διπλές ταφές δεν είναι συχνό φαινόμενο και πολύ περισσότερο συχνό αρχαιολογικό εύρημα. Επιπλέον οι διπλές ταφές σε στάση εναγκαλισμού είναι εξαιρετικά σπάνιες και αυτή του Διρού αποτελεί μια από τις αρχαιότερες του κόσμου, αν όχι την αρχαιότερη, μέχρι σήμερα. Έχει χρονολογηθεί με άνθρακα C14 στο 3800 π.Χ., ενώ ανάλυση DNA των οστών των δύο ατόμων απέδειξε ότι πρόκειται για έναν άνδρα και μία γυναίκα.

Σε στρώματα της Τελικής Νεολιθικής από το 4200 ως το 3800 π.Χ. αποκαλύφθηκαν επίσης: διπλή αδιατάρακτη, πρωτογενής παιδική ταφή σε αγγείο (φωτ. 1), καθώς και αδιατάρακτη ταφή εμβρύου.

Το πρόγραμμα, που ολοκληρώθηκε το 2014, πραγματοποιήθηκε υπό τη διεύθυνση του επίτιμου εφόρου Αρχαιοτήτων Δρος Γ.Α. Παπαθανασόπουλου από διεπιστημονική ομάδα της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας Νοτίου Ελλάδας (υπεύθυνη Δρ. Α. Παπαθανασίου) σε συνεργασία με Έλληνες και ξένους επιστήμονες και υπό την εποπτεία των Ε΄ΕΠΚΑ και 5ης ΕΒΑ. Στόχο του είχε την ολοκλήρωση των ερευνών και την προετοιμασία της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων της μακροχρόνιας ανασκαφής στο σπήλαιο Αλεπότρυπα και την ανασκαφική διερεύνηση του περιβάλλοντος χώρου.

Νέες χρονολογήσεις και εξειδικευμένες αναλύσεις διεύρυναν σημαντικά την περίοδο χρήσης του σπηλαίου από την Αρχαιότερη ως την Τελική Νεολιθική (6.000-3.200 π.Χ.) και επιβεβαίωσαν την μακροχρόνια λειτουργία του ως οικιστικού και ταφικού χώρου.

Στα υπερκείμενα στρώματα αποκαλύφθηκε κυκλικό οστεοφυλάκιο, διαμέτρου τεσσάρων μέτρων, ορισμένο από αργούς λίθους, που φέρει βοτσαλόστρωτο δάπεδο (φωτ. 3). Μεγάλη ποσότητα ανθρώπινων σκελετικών καταλοίπων που αντιπροσωπεύουν δεκάδες ατόμων, περισυλλέχθηκε από την επιφάνεια του δαπέδου σε συνάφεια με χαρακτηριστικά ευρήματα της ΥΕ ΙΙΙ (Μυκηναϊκής Εποχής) όπως κεραμική, χάντρες, εγχειρίδιο (φωτ. 4, 5, 6). Η συγκεκριμένη αρχιτεκτονική κατασκευή για την προσχεδιασμένη μεταφορά και δευτερογενή ταφή δεκάδων ατόμων, αποτελεί μοναδικό παράδειγμα στην Μυκηναϊκή εποχή.

Η προκαταρκτική μελέτη τους κατέδειξε ότι βρίσκονται σε δευτερογενή απόθεση, μεταφέρθηκαν δηλαδή από την αρχική θέση ταφής τους στο «Ξαγκουνάκι». Στην ευρύτερη περιοχή του σπηλαίου δεν έχουν μέχρι στιγμής εντοπισθεί κατάλοιπα οικισμού της Μυκηναϊκής Εποχής, παρά τη συστηματική επιφανειακή έρευνα. Η πλησιέστερη θέση αυτής της εποχής βρίσκεται στον Άγιο Βασίλειο, σε απόσταση τουλάχιστον 40 χιλιομέτρων από την Αλεπότρυπα. Η συνέχιση της έρευνας θα συμβάλει στην αποσαφήνιση αυτών των ζητημάτων. Προς το παρόν μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε ότι η περιοχή του σπηλαίου λειτούργησε επί χιλιετίες στη συλλογική μνήμη των ομάδων ως χώρος απόθεσης των νεκρών τους.

ΠΗΓΗ: ΤΙΟ ΒΗΜΑ