Πατρίς Λεκόντ: Tα καρτούν δεν είναι μόνο παιδικά

Σκηνή από την«Μπουτίκ για αυτόχειρες», την 26η μεγάλου μήκους, αλλά την πρώτη κινουμένων σχεδίων, ταινία του Πατρίς Λεκόντ

 

 

Το όνομα τού Πατρίς Λεκόντ φέρνει στον νου τίτλους όπως «Ο εραστής της κομμώτριας», «Ο δήμιος του Σαν Πιερ» ή ο «Ridicule, ο περίγελος της αυλής». Κάποιες ταινίες του είναι τρελές κωμωδίες, όπως το «Φίλοι για πάντα», και κάποιες σκληρά δράματα, όπως ο «Δρόμος των αισθήσεων» με τη Βανέσα Παραντί. Είναι πάντως ταινίες με ανθρώπους. Γεμάτους επιθυμίες, ιστορία, αδυναμίες και πάθη. Ανθρώπους ερωτικούς, δυναμικούς, απροσάρμοστους και αποφασιστικούς. Ζωντανούς. Το μόνο είδος με το οποίο δεν θα μπορούσες με τίποτε να συνδέσεις τον Λεκόντ είναι το κινούμενο σχέδιο. Ως σήμερα.

Λίγοι πιθανόν να γνωρίζουν ότι ο 65χρονος γάλλος σκηνοθέτης στα πρώτα βήματα της καριέρας του είχε δουλέψει περίπου για μία πενταετία σε εταιρεία παραγωγής κινουμένων σχεδίων. Να λοιπόν που σήμερα, με την 26η μεγάλου μήκους μυθοπλασία του, την «Μπουτίκ για αυτόχειρες», επιστρέφει σε εκείνη την περίοδο σκηνοθετώντας για πρώτη φορά ο ίδιος κινούμενο σχέδιο. Με μια ιδιαίτερη, ευφάνταστη, «μαύρη» μα και αστεία ταινία θα πέσει, στις 18 Απριλίου, η αυλαία του 14ου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου - παρουσία του δημιουργού της.

«Πάντοτε μου άρεσε η ζωγραφική» μας είπε ο Πατρίς Λεκόντ στη συνάντηση που είχαμε τον περασμένο Ιανουάριο στο Παρίσι στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου της Unifrance. «Αν δεν ήμουν σκηνοθέτης θα ήθελα να είμαι ζωγράφος - ίσως επειδή με ηρεμεί η ιδέα. Σκέφτομαι τον Κλοντ Μονέ να ζωγραφίζει στο ύπαιθρο με το ψάθινο καπελάκι του και νιώθω κυριευμένος από γαλήνη. Ωστόσο, αυτό που πάντα ήθελα πραγματικά να κάνω στη ζωή μου ήταν να γυρίζω ταινίες. Ολως παραδόξως, παρά το παρελθόν μου στο κινούμενο σχέδιο, η δημιουργία μιας ταινίας κινουμένων σχεδίων δεν υπήρξε ποτέ προτεραιότητά μου».

Η ιδέα της «Μπουτίκ» άλλωστε δεν ήταν καν δική του, αλλά ενός παραγωγού. Η όλη διαδικασία για τη δημιουργία της από τη στιγμή που γράφτηκε το πρώτο σχέδιο σεναρίου ως την έτοιμη κόπια διήρκεσε τρία ολόκληρα χρόνια. Εγινε όμως με πολύ χαλαρό τρόπο, στο διάστημα αυτό μάλιστα ο Λεκόντ σκηνοθέτησε και άλλη ταινία. «Μου είναι αδύνατον να φανταστώ τον εαυτό μου αφοσιωμένο επί τρία ολόκληρα χρόνια σε μια ταινία» εξηγεί ο σκηνοθέτης, ο οποίος αυτή την περίοδο γυρίζει ένα νέο φιλμ κινουμένων σχεδίων με τίτλο «Μουσική».

«Δεν είμαι Τιμ Μπάρτον»

Ο Λεκόντ παραδέχεται πως όταν διάβασε το μυθιστόρημα του Ζαν Τουέλ στο οποίο βασίζεται η «Μπουτίκ για αυτόχειρες» σκέφτηκε ότι δεν θα μπορούσε να μεταφερθεί στο σινεμά - σίγουρα όχι με ζωντανούς ηθοποιούς. Δεν έχει άδικο. Φανταστείτε ένα μαγαζί που για ολόκληρες γενιές πουλά τον απαραίτητο εξοπλισμό για μια σωστή... αυτοκτονία. Η οικογενειακή επιχείρηση ανθεί μέσα στην πιο ζοφερή μιζέρια, ως την ημέρα που βρίσκει τη χαρά της ζωής στον μικρότερο γιο του ιδιοκτήτη, τον Αλαν. Τι θα απογίνει το μαγαζί των αυτοκτονιών τώρα που το χαρούμενο και αισιόδοξο πρόσωπο του Αλαν κάνει τους πελάτες να χαμογελούν;

«Οι ιδέες, η ατμόσφαιρα και οι καταστάσεις είναι τόσο σκοτεινές και δυσάρεστες που με πραγματικούς ηθοποιούς η ταινία θα γινόταν πολύ ρεαλιστική» λέει ο Λεκόντ. «Μόνον αν έχεις την ικανότητα να απομονώσεις τον εαυτό σου από τον ρεαλισμό της ιστορίας μπορείς να κάνεις μια τέτοια ταινία με ζωντανούς ηθοποιούς, αλλά αυτό χρειάζεται έναν Τιμ Μπάρτον - και εγώ δεν είμαι Τιμ Μπάρτον».

Τη λύση έδωσε λοιπόν η ιδέα του κινούμενου σχεδίου. Για τον Πατρίς Λεκόντ το ενδιαφέρον είναι ότι η εξέλιξη του κινούμενου σχεδίου είναι τέτοια που πλέον το κοινό του είδους δεν είναι αποκλειστικώς τα παιδιά όπως συνέβαινε παλαιότερα. «Πολιτικοποιημένες ταινίες κινουμένων σχεδίων όπως η ιρανική "Περσέπολις" της Μαριάν Σατραπί ή το ισραηλινό "Βαλς με τον Μπασίρ" του Αρι Φόρμαν στοχεύουν κατά βάση σε ένα ώριμο κοινό - το οποίο υπάρχει».

Διαβάζοντας το μέλλον

«Λέμε συχνά πως όταν γερνά ένας άνθρωπος είναι σαν το πλοίο που σαπίζει» απαντά ο Λεκόντ όταν του ζητώ να αναπτύξει μια φράση που ακούμε στην ταινία: «Τι βαρετό να πεθαίνει κανείς από τα γηρατειά». Ο ίδιος περιγράφει μια παλιά εμπειρία που είχε στην Ιαπωνία, όταν επισκέφτηκε μια χειρομάντισσα. Διαβάζοντας την παλάμη του, εκείνη τού είπε ότι είχε «καλές» γραμμές και θα ζούσε ως τα 100. Ο Λεκόντ απάντησε «ωραία, αρκεί να είμαι υγιής».

«Θεωρώ τρομερά άσχημο να πεθαίνεις από γηρατειά αν δεν είσαι καλά στην υγεία σου και πιστεύω ότι είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο αυτό που έκανε ο ιταλός σκηνοθέτης Μάριο Μονιτσέλι, ο οποίος αποφάσισε να δώσει τέλος στη ζωή του ενώ βρισκόταν στο τέλος της. Πήδηξε από το παράθυρο του νοσοκομείου μόλις έμαθε ότι έπασχε από καρκίνο. Δεν ήθελε την εμπειρία της φυσικής παρακμής».

Ο Πατρίς Λεκόντ δεν έχει ηθικό ή θρησκευτικό πρόβλημα με την αυτοκτονία. Τη θεωρεί άλλωστε πολύ σύνθετο ζήτημα. «Κάποιοι άνθρωποι αυτοκτονούν για προσωπικούς λόγους, π.χ. μια ερωτική απογοήτευση, σε άλλες περιπτώσεις όμως οι αυτοκτονίες πηγάζουν από ένα ευρύτερο κοινωνικό πρόβλημα, όπως συνέβη με τις μαζικές αυτοκτονίες σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Ποτέ δεν κατηγόρησα κανέναν για την απόφασή του, ποτέ δεν έκρινα και ποτέ δεν γέλασα. Νομίζω ότι άπαξ και αποφασίσει κάποιος να αυτοκτονήσει, βρίσκεται πραγματικά στο πιο σκοτεινό, στο πιο άσχημο σημείο της ζωής του και αυτό είναι τρομαχτικό. Ακόμη πιο άσχημο είναι ότι αυτός που έχει αποφασίσει να αυτοκτονήσει δεν παρουσιάζει ποτέ σημάδια ότι θα το κάνει. Γιατί νομίζω ότι αυτοί που αυτοκτονούν δεν το προσχεδιάζουν επί μήνες - είναι θέμα δευτερολέπτου, ένα ξαφνικό βραχυκύκλωμα στον εγκέφαλο που τους οδηγεί στην απόφαση. Η αυτοκτονία είναι και αυτή μια λύση».
Που & Πότε
Η ταινία«Μπουτίκ για αυτόχειρες» θα διανεμηθεί στις αίθουσες την Πέμπτη 18 Απριλίου

 

ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ,ΖΟΥΜΠΛΟΥΛΑΚΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ