Η τεχνολογική πρόοδος και η οικονομική κρίση στην ανάπλαση του τοπίου των μέσων ενημέρωσης, σύμφωνα με νέα έκθεση της UNESCO

© UNESCO

Οι πρόοδοι στην τεχνολογία και καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα έχουν ανοίξει δρόμους για την ελευθερία της έκφρασης σε όλο τον κόσμο, αλλά και νέες προκλήσεις έχουν επίσης προκύψει με τη μορφή της λογοκρισίας στο διαδίκτυο, το φιλτράρισμα, το κλείδωμα και την επιτήρηση, σύμφωνα με έκθεση της UNESCO που δημοσιεύτηκε στη Στοκχόλμη.

Η μελέτη, παγκόσμιες τάσεις στην ελευθερία της έκφρασης και Ανάπτυξης Media ,αναγνωρίζει ότι με τις νέες τεχνολογίες δημιουργούνται πρωτοφανείς ευκαιρίες για την πρόσβαση, την παραγωγή και τη διανομή πληροφοριών με τη χρήση πολλαπλών πλατφόρμων . Την ίδια στιγμή, η έκθεση προειδοποιεί ότι η αύξηση του ελέγχου του περιεχομένου στο Διαδίκτυο από διαχειριστές του Διαδικτύου, όπως οι μηχανές αναζήτησης και τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης, απειλεί τη διαφάνεια στην ελεύθερη ροή των πληροφοριών και εγείρει ανησυχίες για την «ιδιωτικοποίηση της λογοκρισίας». Σύμφωνα με την Έκθεση, δημοσιογράφοι που βρίσκονται σε άμεση σύνδεση με φορείς μέσων μαζικής ενημέρωσης αντιμετωπίζουν νέες απειλές που σχετίζονται με την ασφάλειά τους στην ψηφιακή σφαίρα.

Για την UNESCO, τα αποτελέσματα της έκθεση δημιουργούν συνθήκες για ενισχυμένη δράση για την υποστήριξη της ελευθερίας του Τύπου.

«Η ελευθερία της έκφρασης είναι απαραίτητη για την αξιοπρέπεια, το διάλογο, τη δημοκρατία και την αειφόρο ανάπτυξη», δήλωσε η Ιρίνα Μπόκοβα, Γενική Διευθύντρια της UNESCO. «Πρέπει να δράσουμε ώστε να ενισχυθούν τα εθνικά νομοθετικά πλαίσια, και να εκπαιδευτούν – πληροφορηθούν οι δημοσιογράφοι για την απόκτηση ικανοτήτων στην διαχείριση της πληροφορίας . Πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης με την προώθηση των επαγγελματικών προτύπων και την αυτορρύθμιση ", πρόσθεσε.

Σε συνεργασία με την UNESCO, μιας συμβουλευτική ομάδα των 27 διεθνών εμπειρογνωμόνων από την κοινωνία των πολιτών και της ακαδημαϊκής κοινότητας συνέβαλαν στη μελέτη, η οποία αναλύει τις τάσεις στην ελευθερία του Τύπου σε τέσσερις διαστάσεις: την ελευθερία, τον πλουραλισμό, την ανεξαρτησία και την ασφάλεια των δημοσιογράφων. Η έκθεση διερευνά τις σημαντικές τάσεις σε αυτούς τους τομείς από το 2007 σε όλο τον κόσμο, με ιδιαίτερη έμφαση στα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης και τις διαστάσεις του είδους της ελευθερίας του Τύπου.

Σύμφωνα με την έκθεση, η πρόοδος προς μεγαλύτερη ελευθερία των μέσων ενημέρωσης έχει χάσει την ορμή σε ορισμένες περιοχές που έχουν υποστεί πολιτικές μεταβάσεις, και κατάργηση ή περιορισμό της ελευθερίας ή την μη αποτελεσματική εφαρμογή των νόμων. Πρόκληση για τους δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο είναι η παρατηρούμενη λογοκρισία.

Παρά τη συνεχιζόμενη οικονομική κυριαρχία μιας χούφτας εταιρειών τόσο σε παραδοσιακά όσο και σε on line μέσα μαζικής ενημέρωσης, η τεράστια επέκταση των πηγών πληροφόρησης και των πλατφορμών επηρέασαν θετικά τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της πολυφωνίας.

Η έκθεση διαπιστώνει επίσης ότι οι κρατικές ή δημόσιες διαφημίσεις εξακολουθούν να επηρεάζουν την ανεξάρτητη πληροφόρηση. Την ίδια στιγμή νέα επιχειρηματικά μοντέλα με αποτέλεσμα την εμφάνιση των ανεξάρτητων ομάδων δημοσιογραφικών οργανισμών, όπως η μη κερδοσκοπική ερευνητική δημοσιογραφία .

Η Διεθνής συνειδητοποίηση της σημασίας της ασφάλειας των δημοσιογράφων έχει αυξηθεί σημαντικά κατά τα τελευταία έξι χρόνια. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης του ΟΗΕ για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων και της επίλυσης του θέματος της ατιμωρησίας. Ωστόσο, ο αριθμός των δολοφονιών δημοσιογράφων συνεχίζεται να αυξάνεται. Σύμφωνα με τα στοιχεία της UNESCO, 430 δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν μεταξύ 2007 και 2012, συμπεριλαμβανομένων 23 γυναικών, που αντιμετωπίζουν αυξανόμενες μορφές εκφοβισμού και κακοποίησης, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής βίας. Αν εμπόλεμες ζώνες παραμένουν τα πιο επικίνδυνα σημεία για τους δημοσιογράφους, μεταξύ 2007 και 2011 περισσότεροι σκοτώθηκαν έξω από αυτές τις περιοχές, και η ατιμωρησία για τα εγκλήματα αυτά παραμένει ο κανόνας, όπως σημειώνει η Έκθεση.



                                                            ****




Η μελέτη «Παγκόσμιες Τάσεις για την ελευθερία της έκφρασης και της Ανάπτυξης Media» που δημιουργήθηκε με την συμβολη της Σουηδίας είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο εδώ