Όταν ο Αχιλλέας κατέκτησε το Μανχάταν

Κατέκτησαν την Τροία. Νίκησαν αρχαίους θεούς και δαίµονες. Έσπασαν τα όρια του χρόνου και κατάφεραν να συγκινούν και να αποτελούν πρότυπα και πηγή έµπνευσης µέχρι τις µέρες µας. Είναι ο ατρόµητος Αχιλλέας, ο πολυµήχανος Οδυσσέας, ο ηµίθεος Ηρακλής, η Ωραία Ελένη. Ήρωες που χιλιετίες µετά τη «γέννησή» τους πέτυχαν ακόµη έναν άθλο: κατέκτησαν τη Νέα Υόρκη, καθώς είναι οι λαµπεροί πρωταγωνιστές της έκθεσης «Ήρωες: Θνητοί και Μύθοι στην Αρχαία Ελλάδα» που εγκαινίασε χθες ο υπουργός Πολιτισµού και Τουρισµού Παύλος Γερουλάνος, στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο στην καρδιά του Μανχάταν.

Άρωµα Ελλάδας και υποβλητική ατµόσφαιρα υποδέχεται τους επισκέπτες που φτάνουν ώς τον εκθεσιακό χώρο του Οlympic Τower. Στους βαµµένους µε σκούρα χρώµατα τοίχους περισσότερα από 90 µοναδικά έργα τέχνης -από αρχιτεκτονικά γλυπτά µέχρι εγχάρακτοι πολύτιµοι λίθοι- τα οποία καλύπτουν περίοδο έξι αιώνων (6ος αι. π.Χ. - 1ος αι. π.Χ.) και προέρχονται από αµερικανικές και ευρωπαϊκές συλλογές υπόσχονται να δείξουν τον τρόπο που οι αρχαίοι Έλληνες αντιλαµβάνονταν την έννοια των ηρώων και πως οι ήρωες λειτούργησαν ως πρότυπα. Ταυτόχρονα επιχειρούν να διερευνήσουν την ανθρώπινη ανάγκη για ύπαρξη ηρώων ως προτύπων στην τέχνη ενός πολιτισµού από τους αρχαιότερους και µε τη µεγαλύτερη ιστορικά επιρροή σε άλλους πολιτισµούς. Το νήµα για να ανακαλύψουν οι επισκέπτες τον κόσµο των ηρώων ξετυλίγεται σε τρεις ενότητες, σύµφωνα µε την επιµελήτρια της έκθεσης δρα Σαµπίνε Αλµπερµέγιερ. Στην πρώτη, υπό τον τίτλο «Ήρωες στον µύθο», τον πρωταγωνιστικό ρόλο κρατούν οι τέσσερις µεγάλες µορφές του µύθου: ο Ηρακλής, ο Αχιλλέας, ο Οδυσσέας και η Ελένη. Και µαζί η καταγωγή και η γέννησή τους, οι άθλοι και τα πάθη τους, οι αγώνες και ο θάνατός τους. Βίοι πολυτάραχοι και διαφορετικοί, αλλά κοινό σηµείο όλων τους είναι ότι έγιναν γνωστοί µετά θάνατον.

Τη σκυτάλη παίρνουν οι «Ήρωες στη Λατρεία», όπου φωτίζονται οι διαφορετικές πτυχές τους: από προστάτες και θεράποντες ώς επικίνδυνοι και στοιχειωµένοι εκδικητές, που δέχονταν θυσίες. Απόδειξη της πρακτικής της λατρείας των ηρώων είναι τα αναθηµατικά ανάγλυφα, τα αναθήµατα και τα ταφικά µνηµεία, που φιλοξενούνται στην έκθεση η οποία έχει ήδη παρουσιαστεί στο Walters Αrt Μuseum, στο Frist Center for Visual Αrts του Νάσβιλ και το San Diego Μuseum of Αrt. Η αυλαία πέφτει δε µε την τρίτη και τελευταία ενότητα «Ήρωες ως πρότυπα», που φέρνει τους επισκέπτες πιο κοντά στις σύγχρονες αντιλήψεις για τον ηρωισµό, εξετάζοντας το πώς οι αρχαίοι έλληνες πολεµιστές, αθλητές, µουσικοί και κυβερνώντες διαµόρφωσαν τη συµπεριφορά τους, και µερικές φορές την εικόνα τους, στα πρότυπα των ηρώων. Γι΄ αυτό άλλωστε και σε αυτήν τη θέση παρουσιάζονται από µελανόµορφα αγγεία ζωγραφικής που απεικονίζουν στρατιώτες και ιππείς µέχρι κέρµατα που φέρουν τις εικόνες βασιλέων µε τα σύµβολα του Ηρακλή. Στα χθεσινά εγκαίνια παραβρέθηκαν µεταξύ άλλων η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαµπράκη-Πλάκα και τα µέλη του Δ.Σ. του Ιδρύµατος Ωνάση, µε τον πρόεδρο Αντώνη Παπαδηµητρίου.

Κλέβουν την προσοχή
Παρά τη σφιχτή δοµή της έκθεσης υπάρχουν και τα «λαµπερά αστέρια» που κλέβουν την προσοχή των επισκεπτών. Και ανάµεσα στους «πρωταγωνιστές» δεν θα µπορούσε να µην ξεχωρίσει κάποιος ένα χάλκινο κορινθιακό κράνος 700 - 500 π.Χ. από το Walters Αrt Μuseum, έναν µελανόµορφο αµφορέα που απεικονίζει τον Αχιλλέα και τον Αίαντα να παίζουν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι έξω από την Τροία (τέλη του έκτου αιώνα π.Χ., από το Royal Οntario Μuseum και έναν µελανόµορφο κρατήρα (περ. 510 π.Χ.) που απεικονίζει την απόδραση του Οδυσσέα από τη σπηλιά του κύκλωπα Πολύφηµου από το Μουσείο της Καρλσρούης, έναν µαρµάρινο κορµό ενός αθλητή που αντιγράφει πρωτότυπο του Πολυκλείτου (ρωµαϊκό αντίγραφο) από το Walters Αrt Μuseum.


Πηγή: Τα Νέα